روایت سیدی از عاشقانه

هومن سیدی کارگردان و بازیگر سینمای ایران که این روزها بازی‌اش در نقش پیمان سریال «عاشقانه» مورد توجه مخاطبان قرار گرفته، در گفت‌وگو با فریدون جیرانی صحبت‌های مختلفی را در مورد اهدای جایزه‌اش به حسن روحانی، عدم فعالیت‌های انتخاباتی و بازی‌اش در سریال «عاشقانه» مطرح کرده است.

پس از اهدای جایزه‌ام به روحانی لقب فیلمساز دولتی و سیاسی به من دادند

نه علاقه‌ای به سیاست دارم و نه سواد آن را. درباره جایزه دادن به آقای روحانی هم می‌توانم بگویم که من ابتدا از ایشان شناختی نداشتم اما احساس کردم انتخاب درست‌تری است. حتی در آن دوره رای من ایشان نبود. اما بعد از اینکه ایشان رای آوردند احساس کردم که جمله ایشان را خیلی دوست دارم و دلم می‌خواهد که توی رودربایستی بمانند و یادشان نرود که می‌خواهند خنده را به لب مردم بیاورند. دلیل تاکید بنده روی این جمله و دادن جایزه‌ای که برای خودم معتبر و محترم و ارزشمند بود، همین بود. خیلی‌ها بعد از آن به من لقب فیلمساز دولتی و سیاسی دادند. حواشی‌ای رخ داد که من نرنجیدم. بعد هم متوجه شدم منظورشان این است که پول‌های کلان می‌گیرم برای اینکه فیلم بسازم که خب آن هم تاریخچه‌اش موجود است و مشخص بود که با چه بدبختی فیلم ساختیم و تهیه‌کننده‌ها شاهد بودند که سرمایه جور می‌کردیم، بابت فیلم‌هایی که ساخته می‌شوند. بعد از اکران «خشم و هیاهو» مصاحبه‌ای شد که ۲۰:۳۰ عزیز آن طور که دلشان خواست آن را پخش کردند. یک چیزی با این شکل و شمایل که بنده از آقای رئیس‌جمهور درخواست دارم که حالا که ما جایزه‌مان را به شما دادیم، چرا به ما سینما نمی‌دهید. اصلا به ایشان ارتباطی ندارد. من اگر فیلمم نمی‌فروشد به من ارتباط دارد. من اگر سینما ندارم و معترضم، با پخش‌کننده و سیستم سینمایی‌ام طرف هستم.

در انتخابات فعالیتی نداشتم ولی معلوم بود رای من چه کسی است

من اصلا در انتخابات اخیر فعالیتی نداشتم. چون اعتقاد ندارم که هنرمند باید کاندیدای مورد نظرش را تبلیغ بکند. چون فکر می‌کنم خیلی از آدم‌های این مملکت هستند که ممکن است چشم بسته به من گوش کنند. آنها موظف هستند خودشان رئیس‌جمهور محبوبشان یا هر کسی را که به او اعتقاد دارند را پیدا کنند. برای همین اصلا تبلیغاتی نکردم. کاملا معلوم بود رای من که چه کسی است، رفتم رای دادم و از رای‌ام بسیار راضی هستم. درباره کابینه هم من اصلا نمی‌دانم کابینه یعنی چی؟ من فقط به عنوان جزء کوچکی از این سینما دلم می‌خواهد فیلم بسازم. هیچ درخواست دیگری ندارم.

مشکلم با سیستم پروانه ساخت و نمایش بسیار اندک است

هومن سیدی در پاسخ به این سوال که دلش می‌خواهد راحت فیلم بسازد یا نه؟ گفت: «همه فیلمسازهایی که ایرانی هستند، سر سفره پدر و مادرشان بزرگ شده‌اند و حتما فیلمی نمی‌سازند که دچار مشکل اخلاقی باشد یا حد و مرزهایی را رد بکنند که گروهی فکر کنند حتما یک سری دلواپس بالای سر دوستان باشند. طبیعی است که ما از یک خطی آن طرف‌تر نمی‌رویم. اگر آزادی مطلق هم برای من فیلمساز باشد چون در این مملکت بزرگ شده‌ام امکان ندارد که یک سری اخلاقیات را زیر پا بگذارم. الان مشکلاتی که من با سیستم پروانه ساخت و پروانه نمایش دارم بسیار اندک است. حالا ممکن است فیلمسازی هم بگوید من واقعا مشکل دارم. اما طبیعی است که من با این مشکلات جان می‌گیرم. این به معنی نیست که من را بیشتر آزار بدهید. نه! منظورم این است که این‌طوری بزرگ شده‌ام. اگر یک روز به من بگویند احتیاجی به پروانه ساخت و نمایش نداری، نمی‌دانم چه اتفاقی می‌افتد! فکر کنم بترسم. این طور تربیت شده‌ام  که کسی من را اصلاح کند. من باید با کسی بجنگم. باید با کسی دعوا کنم. باید کسی از دست من دلخور باشد؛ چه شخصی چه غیر شخصی. من اصلا تصور دیگری غیر از این ندارم! فیلم «آفریقا» را که می‌خواستم بسازم یک سال و نیم دویدم. شیوه دیگری غیر از این فیلمسازی بلد نیستم. نمی‌دانم اگر قرار باشد این‌ها نباشد می‌توانم فیلم بسازم یا نه؟ فیلم «سیزده» یک سال و نیم بدون دلیل ممنوع بود و من نفهمیدم چرا؟ فیلمی که روانشناس‌ها به ما گفته‌اند که باید برای خانواده‌های دانش‌آموزان در آموزش و پرورش تدریس شود. من به این وضعیت عادت کردم!

قبل از کمپین «شان سینما» به کمپین «کپی نکنیم» نیاز داریم

مسائل دیگران برایم موضوع مهمی است. خیلی مواقع هست که ممکن است از خواسته خودم صرف نظر کنم به نفع همگان. من هم در شان سینما نمی‌بینم که فیلمی توقیف بشود. اما دلیل اینکه این جریان را تبلیغ نمی‌کنم این است که فکر می‌کنم جریان کوچک‌تری بوده که خیلی عمیق است و همان است که به نظرم در این مقطع دارد صدمه و آسیب می‌زند. حتما هیچ فیلمی نباید توقیف بشود چرا که سینمای ما شان خیلی بالاتری دارد اما فکر می‌کنم کمپین باید در ابتدا کمپینی باشد که به مردم عزیز یادآوری کند کپی نکنند. ما اول باید این ماجرا را مرورکنیم و بعد این ماجرا را پی بگیریم که هیچ فیلمی توقیف نشود. احساس می‌کنم چند سال است درباره توقیف فیلم‌ها حرف و اگر قرار بر این بود که اتفاقی بیفتد، می‌افتاد. احساس می‌کنم تبدیل به یک آدم غرغرو شده‌ام. خسته‌ام. انگار باید به خودمان بگوییم همینی که هست! اگر می‌توانی کار انجام بده.

«مغزهای کوچک زنگ‌زده» ملودرام‌ترین فیلمم است

«مغزهای کوچک زنگ‌زده» ملودرام‌ترین کارم است. این فیلم کامل‌ترین فیلم ملودرامم می‌شود. به لحاظ تکنیکی  از زمین تا آسمان با کارهای قبلی‌ام فرق می‌کند. اینکه آیا فیلم خوبی بشود یا بد؟ واقعا نمی‌دانم! اما تلاش کردم فیلم ساده‌ای به لحاظ داستانی داشته باشم. در این فیلم داستان پیچیدگی خاص خودش را دارد. نه به لحاظ اینکه کشف عجیبی بخواهد یا کسی را به فکر فرو ببرد که چه شد؟ نه این طور نیست. کاملا داستان مشخص است. چیزی که در آن برای من جذاب است بعد تغییرات روانی و انسانی کاراکترهاست. این تغییرات روانی موضوعی بود که این فیلم را برای من پیچیده‌تر می‌کرد. گاهی حس می‌کردم ممکن است از پس آن برنیایم. اما این‌ها برایم تجربه جدیدی در سینما بود.

آدم عصبی هستم و نقش‌های عصبی فیلم‌هایم از درون من می‌آیند

سیدی در مقابل تاکید فریدون جیرانی به وجود شخصیت‌های عصبی در همه ساخته‌هایش، توضیح داد: «بله در این فیلم تازه هم شخصیت‌های عصبی وجود دارند. شاید در واقع این شخصیت‌ها از درون من می‌آیند. فکر می‌کنم کاراکترهایی می‌توانند برایم جذاب باشند که بالا و پایین‌های زیادی داشته باشند و تخت نباشند. در «خشم و هیاهو» دو فصل وجود دارد. یک فصل عصبی وجود دارد و یک فصلی که آدم‌ها آرامتر هستند، اما فکر می‌کنم هیجان برای من خیلی کار می‌کند. فکر می‌کنم فیلم‌ها بدون این هیجانات خیلی جذاب نیست. جدای از اینکه در جامعه خودمان هم بی‌اعصابی وجود دارد. ما طبیعتا از کاراکترهای جامعه‌مان برداشت می‌کنیم. من خودم آدمی عصبی هستم. اما خیلی طول می‌کشد که عصبانی بشوم. آستانه صبرم زیاد است.

نوید محمدزاده بازیگر باهوش و جاه‌طلبی است

- من معتقدم که نوید محمدزاده بسیار بازیگر پدیده‌ای است. پتانسیل عجیب و غریبی دارد. باهوش است. بسیار آدم اخلاقی است. بسیار کارش برایش اهمیت دارد. بسیار انرژی خوبی دارد و خب متاسفانه الان توی سیستم بازیگری فعلی این جریان کم شده است. من نوید را از تئاتری که با محمد یعقوبی کار می‌کرد، شناختم. دعوتش کردم برای تئاتری که با من کار کرد به نام «روایت ناتمام» و بعد از او خواستم که بیاید و  فیلم «سیزده» را بازی کند. به نظرم بزرگ‌ترین ویژگی نوید هوشش است. او خیلی آدم باهوشی است و جاه طلب. راضی نیست و این رمز موفقیت‌اش است. برایش دعا می‌کنم که از این جاه طلبی عقب ننشیند و خسته نشود. چون این موضوع خیلی می‌تواند برایش تشنگی بیاورد. نوید خیلی فیلمنامه رد می‌کند و این کار سختی است. از پول و دیده شدن می‌گذرد.  وقتی به وجه بازیگری فکر می‌کنم می‌گویم دمت گرم. نمی‌دانم این وضعیت نوید چقدر دوام بیاورد اما در این مقطع برای من قابل تحسین است.

پیمان «عاشقانه» قهرمان نیست اما آدم بدی هم نیست

- به نظرم پیمان یک آدم خاکستری است. قهرمان نیست اما آدم بدی هم نیست. چند تا کار هست که انجام می‌دهد  که نه درعرف جا می‌گیرد و نه در شرع. شاید این‌ها امتیازات منفی‌اش باشد. اما کارهای خوب زیاد انجام می‌دهد. من فکر می‎‌کنم این نقش را هر کس دیگری بازی می‌کرد با کمی تمرکز به همین خوبی انجام می‌داد و می‌توانست در میان مردم جایگاهی پیدا کند. در هر صورت این نقش ویژه است. فکر می‌کنم دلیل اصلی علاقه مردم به  کاراکتر، صادقانه رفتار کردن او و شجاع بودنش است. فکر می‌کنم دلیل اینکه این کاراکتر این قدر محبوب شده است این است که هیچ کس در ایران شبیهش نیست و در آن واحد همه شبیهش هستند. همه مردم ایران دوست دارند مثل پیمان شجاع و صادق باشند و در عین حال دوست دارند نباشند!

نقش «پیمان» سیستم زندگی‌ام را عوض کرد

- من هیچ وقت این قدر به آدم‌ها نزدیک نبوده‌ام. چند وقت پیش تصمیم گرفتم که اصلا اهمیتی ندارد تو دنبال چه می‌گردی. الان باید به این موضوع فکر کنی که مردم چی می‌خواهند؟  شاید از این به بعد انتخاب‌هایی در فیلم‌هایم انجام بدهم که فقط برای مردم باشد و دیگر به خاطر خودم نباشد. قبلا احساس می‌کردم مردم فیلم‌هایی را می‌بینند که من دلم نمی‌خواهد در آنها حضور داشته باشم. هنوز هم تن به آن کارها نمی‌دهم اما ترجیح می‌دهم ببینم مردم الان  چه توقعی از من دارند. سر نقش «پیمان»  سیستم زندگی‌ام عوض شده است. من هیچ وقت انتخابم این نبوده که سوپراستار بشوم و الان هم نیستم. یا این قدر محبوب بشوم. همیشه از این موضوع می‌ترسیدم که جنبه محبوب شدن در من وجود نداشته باشد. این حسم را انتخاب‌های من در فیلم‌ها نشان داده است. در سریال «عاشقانه» هم فکر نمی‌کردم این اتفاق بیفتد. چون می‌ترسیدم از اینکه مجبور بشوم خودم نباشم. می‌ترسم صبح بلند شوم و کار اشتباهی کرده باشم و تمام ذهنیت آدم‌ها را به هم ریخته باشم. محتاط‌تر شده‌ام. قبلا سرم بیشتر توی کار خودم بود. الان نمی‌توانم.

محمدرضا گلزار سوپراستار امروز سینمای ایران است

- سوپراستار هم داشته‌ایم و هم داریم. در حال حاضر محمدرضا گلزار سوپراستار است. به دلیل اینکه او مختصات یک سوپراستار را دارد. به نوع دیگری هم اگر بخواهم بگویم نوید محمدزاده هم بازیگری است که تعداد زیادی تماشاگر به سینما می‌کشاند. خیلی از بازیگران هستند که مردم برای آن‌ها به سینما می‌روند. اما این موضوع یکی از خاصیت‌های سوپراستارها است. شاید کامل‌ترینش را بشود در گلزار پیدا کرد. کمی قبل‌تر هم هدیه تهرانی، محمدرضا فروتن و ابوالفضل پورعرب سوپراستار بودند. فکر می‌کنم امیر جدیدی هم قابلیت این را دارد که خیلی زود سوپراستار شود و مختصات خوبی هم دارد. از میان بازیگران زن جدید ماهور الوند و پردیس احمدیه بازیگران خوبی هستند که خیلی زود دیده خواهند شد.

---

منبع: آی سینما به نقل از برنامه 35