مخدر دولتی به همه نمی‌رسد
طرح توزیع دولتی موادمخدر بین معتادان که در روزهای گذشته مطرح شد، همچنان مورد توجه افکارعمومی و رسانه‌هاست.
به گزارش تبیان به نقل از خبرگزاری همشهری، بازگشت به این طرح كه قبل از انقلاب اجرا میشد، نخستین‌بار در سال82 توسط علی هاشمی، دبیركل وقت ستاد مبارزه با موادمخدر مطرح شد اما نتوانست موافقت مسئولان را جلب كند. سال85 نیز دكتر سعید صفاتیان، رئیس كارگروه كاهش تقاضای موادمخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام طرحی را برای توزیع موادمخدر بین افراد معتاد بالای 50سال ارائه كرد كه با بی‌مهری مسئولان دولت‌های نهم و دهم مواجه شد.
حالا نمایندگان كمیسیون حقوقی و قضایی مجلس طرحی را مصوب كرده‌اند كه براساس آن موادمخدر رقیق شده در كنار متادون -كه اكنون در 7هزار مركز برای معتادان توزیع می‌شود- در اردوگاه‌های ترك اعتیاد توزیع شود تا شاید ارتباط بین مصرف‌كننده و قاچاقچیان موادمخدر قطع شود. رئیس كارگروه كاهش تقاضای موادمخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به اینكه با تصویب این طرح قرار نیست توزیع همگانی برای موادمخدر داشته باشیم، به همشهری می‌گوید: «چنانچه آیین‌نامه این طرح با دقت و با اعمال نظر كارشناسان خبره این حوزه اجرایی شود در درازمدت می‌تواند مفید باشد به شرطی كه اجرای آن به‌عهده ستاد مبارزه با موادمخدر باشد.»
سعید صفاتیان، احتمال نشت این مواد در جامعه را هم دور از ذهن نمی‌داند: «احتمال نشت هر داروی مخدری در جوامع 10درصد تخمین زده می‌شود این روند طبیعی است و در تمام دنیا این نشتی وجود دارد، مهم این است كه اجرای این طرح با دقت انجام شود. ضمن اینكه باید مشخص شود كه این مواد به چه افرادی و چگونه ارائه می‌شود.»
عملی شدن توزیع دولتی موادمخدر راهی برای كاهش گردش پول‌های كثیف در جامعه است.
وی با تأكید بر اینكه این طرح به هیچ عنوان به معنی آزادسازی همگانی مصرف موادمخدر نیست، می‌گوید: «الان فعالیت اتاق‌های تزریق به نوعی قانونمند‌سازی مصرف مواد است كه با آزادسازی تفاوت دارد. در قانونمند‌سازی فرد با اجازه قانونگذار در شرایط خاص این مواد را می‌تواند مصرف كند اما زمانی كه صحبت از آزادسازی می‌شود به این معنی است كه فرد در هر جایی كه خواست و تحت هر شرایطی می‌تواند مواد را مصرف كند كه این موضوع مدنظر ما نیست. اكنون 500هزار نفر شربت تریاك دریافت می‌كنند. با توزیع دولتی موادمخدر بنیان‌های اقتصادی قاچاقچیان را كه سالانه چند صد میلیاردتومان سود از راه موادمخدر كسب می‌كنند هدف قرار می‌دهیم.»
ظاهر خوب و نتیجه بد
دكتر هومان نارنجی‌ها، پژوهشگر اعتیاد اما از مخالفان این طرح است. او با اشاره به اینكه باید مشخص شود مواد مورد نیاز معتادان از كجا تأمین خواهد شد، به همشهری می‌گوید: «اگر قرار باشد مثلا تریاك موردنیاز برای ارائه دولتی از تریاك‌های قاچاق كشف شده باشد كه این تریاك‌ها به سرب آلوده است و بعد از مدتی موجب شیوع بیماری در بین مصرف‌كنندگان می‌شود. اگر هم قرار است این مواد در داخل كشور كشت شود كه باید اجازه سازمان ملل را در این‌باره داشته باشیم كه از ابتدای انقلاب منع كشت تریاك در كشورمان توسط این سازمان صادر شده است. تریاك مشتقاتی مثل شیره، تریاك سوخته و... دارد و با دولتی كردن آن آیا می‌خواهند كارخانه شیره‌سازی تاسیس كنند؟» به اعتقاد او اینكه به‌صورت تئوری گفته شود كه با این كار دست قاچاقچی كوتاه می‌شود و تریاك سالم به‌دست مصرف‌كننده می‌رسد خیلی هم خوب است اما باید دید در عمل چه نتیجه‌ای به بار می‌آید.
تجربه ناخوشایند توزیع ترامادول و متادون كه به سطح جامعه نشت پیدا كرد موضوع دیگری است كه نارنجی‌ها درباره آن می‌گوید: «قرار بود ترامادول فقط در داروخانه‌ها و با نسخه توزیع شود اما عملا به‌دست سربازان و دانشجویان رسید و به یكباره شاهد آمار بیش از 4درصدی اعتیاد دانشجویان به این ماده بودیم كه در بین دیگر گروه‌های دانش‌آموزی و سربازان هم شاهد مصرف آن هستیم ماده‌ای كه اكنون بدون تجویز پزشك و با قیمت پایین توزیع می‌شود. درخصوص متادون هم شاهد این بودیم كه بعد از مدتی متادون با همان تركیبات كارخانه‌ای در ناصرخسرو و عطاری‌ها به فروش می‌رسید.»
وی با اشاره به اینكه برخلاف آنچه گفته می‌شود در دنیا آزادسازی مواد به این شكلی كه قرار است در كشورمان اتفاق بیفتد نداریم، توضیح می‌دهد: «در اروپا آزادسازی موادی مثل حشیش و ماری‌جوانا تجربه شده كه البته هنوز نتایج آن اعلام نشده، ولی مخدرهایی مثل هروئین و تریاك هنوز در دنیا آزاد نشده و هیچ تجربه‌ای درخصوص نتایج آزادسازی این مواد وجود ندارد. از كجا می‌توانیم مطمئن باشیم كه با آزادسازی این مواد شاهد قاچاق گسترده آن به روسیه و كشورهای همسایه نباشم و به این طریق كشورمان معبری برای قاچاق آزاد و بی‌دردسر موادمخدر تبدیل نشود.»
او البته انتقاد دیگری هم از این طرح دارد: «با دولتی كردن فروش مواد این موضوع در اذهان متبادر می‌شود كه تریاك ماده خوبی است چرا كه اگر خوب نبود دولت آن را ارائه نمی‌كرد. از كجا می‌خواهیم مطمئن شویم كه تعداد معتادان با این كار زیاد نمی‌شود. الان یك‌میلیون و 400هزار نفر از معتادان به تریاك اعتیاد دارند یعنی از 55میلیون ایرانی 16تا 64ساله 3درصدشان تریاك مصرف می‌كنند برای این 3درصد نباید تریاك را آزاد كرد. اینكه در آمریكا مصرف گل و حشیش آزاد شده به این دلیل است كه 50درصد دانشجویان آنها حشیش مصرف می‌كنند. ما در این مسئله نگران معتادها نیستیم نگرانی ما از 55میلیون آدم سالمی است كه ممكن است با این كار به سمت اعتیاد سوق داده شوند.» همه آنچه درباره این طرح تا‌كنون گفته شده هنوز در حد یك طرح است كه همچنان روی میز اعضای كمیسیون حقوقی و قضایی مجلس است. تا این طرح در كمیسیون بررسی شود و به صحن علنی برسد، حتما تغییرات زیادی خواهد كرد. بی‌شك سرانجام این طرح، با آنچه حالا درباره‌اش گفته می‌شود تفاوت‌های زیادی خواهد داشت.
كاهش گردش پول‌های كثیف در جامعه
علی هاشمی، رئیس كمیته مستقل مبارزه با موادمخدر: عملی شدن توزیع دولتی موادمخدر راهی برای كاهش گردش پول‌های كثیف در جامعه است. این طرح برای آزادسازی تریاك مطرح شده چراكه 60درصد معتادان، تریاك و مشتقات آن را مصرف می‌كنند كه درصورت تصویب طرح توزیع موادمخدر دولتی، در مرحله اول، از تریاك آغاز خواهد شد و ممكن است پس از آن سایر مواد نیز توزیع شود.
توزیع موادمخدر با شرایط خاص
محمد كاظمی، نایب‌رئیس كمیسیون قضایی و حقوقی مجلس: توزیع و تأمین موادمخدر مورد نیاز معتادان به شرطی امكان‌‌پذیر است كه معتادان در اردوگاه نگهداری شوند و متادون یا موادمخدر رقیق شده به آنها داده شود. هدف نمایندگان در كمیسیون قضایی و حقوقی ضمن تصویب این بند قانونی، رهایی معتادان در جامعه و مراجعه آنها به مراكز خاص توزیع موادمخدر مصرفیشان نیست.
موادمخدر در اردوگاه‌ها توزیع می‌شود
محمد دهقان، عضو كمیسیون قضایی و حقوقی مجلس: توزیع موادمخدری چون تریاك توسط دولت تنها برداشت اشتباهی از این بند قانونی است. با تصویب این بند، توزیع موادمخدری چون متادون در اردوگاه‌های ترك اعتیاد كمی گسترده‌تر خواهد شد تا درمان معتادان به شكل بهتری انجام و از سوءمصرف خطرناك جلوگیری شود. در واقع با این اقدامات دسترسی قاچاقچیان به بازار مصرف كم می‌شود.
تجربه متادون موفق نبود
محمدرضا غدیر زاده، پژوهشگر و درمانگر اعتیاد: توزیع متادون در كشور موفق نبود چرا كه به جامعه و بازار آزاد نشت پیدا كرد. دولت می‌تواند از موادی شبیه موادمخدر كه ضرر كمتری برای مصرف‌كننده‌ها داشته و بستری برای درمان فراهم می‌كند، استفاده كند اما قرار نیست دولت تریاك توزیع كند. اكثر كشورهای دنیا این تجربه را داشته‌اند و ما نیز در بُعد محدودی در اردوگاه‌های ترك مواد این تجربه را داشته‌ایم.
منبع: خبرگزاری همشهری
