آشنایی با عوارض زودرس پیوند
جراحی پیوند از جمله جراحی های بزرگ محسوب می شود، لذا عوارض زودرس پس از پیوند نسبتاً شایع است.
خوشبختانه بسیاری از این عوارض در صورت تشخیص سریع قابل درمان هستند. ما در اینجا تنها به عوارض زودرسی که در تمامی پیوندها شایع است، بدون توجه به نوع عضو پیوندی اشاره می کنیم.
بخش مهمی از این عوارض به علت وسعت عمل جراحی و اثرات داروهای ضد رد پیوند است.
با پیشرفت علم جراحی و مراقبت های بعد از عمل، مرگ و میر در اثر جراحی پیوند به مقدار زیادی کاهش یافته است. اما عوارض جراحی چندان نا شایع نیستند.
در جراحی پیوند، عضو پیوندی باید به دستگاه گردش خون و دستگاه های دیگر بدن متصل شود. گاهی خود این اتصالات با عوارض همراه خواهند بود. هر عضو پیوندی باید به یکی از شریان ها یا وریدهای بدن متصل شود. این اتصالات عروقی گاهی می تواند با خونریزی یا تنگی محل اتصال همراه باشد. خونریزی از محل اتصالات عروقی معمولاً نیاز به جراحی مجدد و ترمیم آن دارد.
تنگی در محل اتصالات عروقی معمولاً چند ماه بعد از پیوند خود را با اختلال کارکرد عضو بروز می کند. گاهی این تنگی ها نیاز به عمل جراحی مجدد دارند، ولی امروزه بسیاری از این تنگی ها با اقدامات رادیولوژی مداخله ای و عروقی قابل درمان هستند. با این روش ها می توان تنگی را باز کرد.
محل اتصال کلیه به مثانه، کبد به مجاری صفراوی یا ریه به نای نیز ممکن است دچار نشت یا تنگی شوند. خوشبختانه این موارد نیز به خوبی با روش غیر جراحی و غیر تهاجمی قابل درمان هستند.
یکی دیگر از عوارض شایع بعد از پیوند عفونت ها است. باید توجه داشت به علت تضعیف سیستم ایمنی در اثر تجویز داروهای ضد رد پیوند، عفونت های بعد از پیوند شایع هستند. این عفونت ها غالباً عفونت های غیر عادی هستند که در موارد تضعیف سیستم ایمنی مشاهده می شوند. بنابراین علاوه بر عفونت های باکتریایی به عفونت های ویروسی و قارچی نیز باید فکر کرد. این عفونت ها ممکن است در خون، ریه، ادرار، نخاعی یا مغز باشند. همکاری پزشکان متخصصان عفونی با تیم پیوند در تشخیص سریع و درمان به موقع این عفونت ها بسیار مهم است.
بیماران پیوندی به علت تضعیف سیستم ایمنی لزوماً علائم عفونت را به خوبی نشان نمی دهند، بنابراین شک بالینی در تشخیص سریع بسیار مهم است. عفونت ها در این بیماران باز به علت تضعیف سیستم ایمنی به سرعت پیشرفت می کنند و نیاز به تشخیص و درمان سریع دارند.
یکی دیگر از عوارض زودرس، رد پیوند است. خوشبختانه میزان رد پیوند حاد بسیار کاهش یافته است و علت این امر کاربرد داروهای قدرتمند ضد رد پیوند است. خوشبختانه امروزه بسیاری از موارد رد پیوند حاد به خوبی قابل درمان هستند.
رد پیوند ممکن است علامت چندانی نداشته باشد و فقط با اختلالات آزمایشگاهی مربوط به کارکرد عضو خود را نشان دهد. تشخیص رد پیوند نیاز به نمونه برداری از عضو پیوندی دارد.
شک بالینی، تشخیص سریع با نمونه برداری و شروع درمان از عوامل موفقیت در درمان رد حاد پیوند هستند.
یکی دیگر از عوارض زودرس بعد از رد پیوند عوارض دارویی به خصوص عوارض داروهای ضد رد پیوند هستند.
در نظر داشته باشید که بیماران بعد از پیوند داروهای زیادی مصرف می کنند که گاهی با هم تداخل دارویی دارند، بنابراین همکاری تیم داروسازی مجرب با تیم پیوند بسیار مهم است.
از عوارض شایع داروهای ضد رد پیوند می توان به سردرد، افزایش فشارخون، افزایش قند خون، تشنج، اسهال، اختلالات خلقی و اختلال درترمیم محل برش جراحی اشاره کرد.
البته هر یک از پیوندها با توجه به نوع عضو پیوندی با عوارض خاص خود نیز همراه است.
منبع: همشهری آنلاین
مرکز یادگیری سایت تبیان، تنظیم: زینب شاه مرادی
