آیا در دولت امام زمان(عج) درگیری و جنگ اتفاق می افتد؟
افراط و تفریط در نقل روایات مربوط به حکومت امام عصر(عج)
باید گفت برخی، در مورد قتل و کشتار در دوران ظهور، افراط می کنند و از امام زمان (علیه السلام) و یاران اش، چهره خشنی را به تصویر می کشند و به روایاتی شبیه به این روایت استدلال می کنند که علامه مجلسی آن را در کتاب بحار الانوار، نقل کرده است. در این روایت، آمده است: «کار مهدی جز کشتن چیز دیگری نیست، و از هیچ کس توبه نمی خواهد». (مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 52، ص 348)
بسیاری خواهند بود که از اجرای عدالت گریزان باشند و با امام به مقابله بپردازند و پیکار با این افراد به معنی خشونت طلبی و خونریزی بی حد و حصر نیست. زمینی که پر از ظلم و جور است اگر قرار باشد پر از عدل و داد شود، قطعاً بین عدالت خواه و عدالت گریز اصطکاک شدیدی به وجود خواهد آمد همانطور که این اصطکاک در زمان پیامبر (صلی الله و علیه وآله) و علی علیه السلام در غالب جنگ‌های خونین خود را نشان داد.
و اما برخی دیگر، تفریط می کنند و می گویند، حتی به مقدار محجمه (مقدار خون در ظرف حجامت) خونریزی نمی شود و.... که هر دو قسمِ از روایات محتاج بررسی دقیق است. اما فی الجمله باید دانست، ضمانتی که بگوید بسیاری از روایت های اسلامی در باب های مختلف اعم از معارف و احکام، قطعاً از زبان پیامبر یا امام صادر شده است، وجود ندارد، زیرا روایات به سبب بسیاری از عوامل دست خوش پاره ای از آسیب ها، اعم از جعل، حذف، اضافه و تعارض شده اند. لذا وجود اینگونه روایات و احادیث در مجموعه روایی دلیل بر اتقان و صحت همه آنها نمی باشد لذا بسیاری از روایاتی که در این باره از طریق شیعه و اهل سنت وارد شده اند، یا ضعف سندی دارند یا از اسرائیلیات هستند و نمی شود به آنها استناد کرد.
لازمه استقرار حکومت عدل الهی
شیعه و سنی به تواتر از پیغمبر (صلی الله و علیه وآله) نقل کرده اند که «حکومت امام زمان از مشرق تا مغرب عالم خواهد بود» و بدون شک این امر بدون جنگ و خونریزی امکان پذیر نخواهد بود. هرگز چنین نخواهد بود که امام در میان موجی از افکار متنوع و عقاید مختلف (و سنت های غلطی که سالیان دراز انسان ها با آن زندگی کرده اند)، برای اقامه احکام و قوانین اسلامی و احیای سنت های فراموش شده و برداشتن بدعت ها قیام کنند، با این حال همه تسلیم شوند و هیچ خونی ریخته نشود.
بسیاری خواهند بود که از اجرای عدالت گریزان باشند و با امام به مقابله بپردازند و پیکار با این افراد به معنی خشونت طلبی و خونریزی بی حد و حصر نیست. زمینی که پر از ظلم و جور است اگر قرار باشد پر از عدل و داد شود، قطعاً بین عدالت خواه و عدالت گریز اصطکاک شدیدی به وجود خواهد آمد همانطور که این اصطکاک در زمان پیامبر (صلی الله و علیه وآله) و علی علیه السلام در غالب جنگ‌های خونین خود را نشان داد.
سیره پیغمبر (صلی الله و علیه وآله) ابتدا، رأفت و مهربانی در برابر افراد بود به گونه ای که خداوند می‌فرماید: «اگر قلب مهربانی نداشتی از اطرافت پراکنده می شدند». سپس با توجه به موضع گیری های افراد در برابر ایشان بود که خداوند امر می کند: «فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِکینَ حَیْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ» (هنگامی که ماه های حرام پایان گرفت، مشرکان را هر کجا یافتید، به قتل برسانید) (توبه/5). تا زمانی که پیامبر با عطوفت در مقابل مشرکان و کافران رفتار می کرد، کار ایشان پیشرفتی نداشت، لذا مأمور به قتال در برابر آنها شد « وَ قاتِلُوهُمْ حَتَّی لا تَکُونَ فِتْنَةٌ ...»؛ «با آنها پیکار کنید تا فتنه برچیده شود و.....» (انفال: 39)
« وَ قاتِلُوهُمْ حَتَّی لا تَکُونَ فِتْنَةٌ ...»؛ «با آنها پیکار کنید تا فتنه برچیده شود و.....» (انفال: 39) از امام صادق علیه السلام در مورد آیه فوق سؤال شد، حضرت فرمودند: تاویل و تفسیر نهایی این آیه هنوز فرا نرسیده است و هنگامی که قائم ما قیام کند، کسانی که زمان او را درک کنند تاویل این آیه را خواهند دید، به خدا سوگند دین محمد (صلی الله و علیه وآله) به جایی خواهد رسید که شبی برسد و مشرکی بر روی زمین نباشد (تفسیر نمونه ج7، ص 166)
از امام صادق علیه السلام در مورد آیه فوق سؤال شد، حضرت فرمودند: تاویل و تفسیر نهایی این آیه هنوز فرا نرسیده است و هنگامی که قائم ما قیام کند، کسانی که زمان او را درک کنند تاویل این آیه را خواهند دید، به خدا سوگند دین محمد (صلی الله و علیه وآله) به جایی خواهد رسید که شبی برسد و مشرکی بر روی زمین نباشد (تفسیر نمونه ج7، ص 166) که از لوازمش این پاکسازی از وجود مشرکان، جنگ و پیکار هم خواهد بود که با اندک تعقل و تفکری قابل پذیرش است. اما این پیکارها به معنی این نیست که بدون هیچگونه مقدمه‌ای امام شروع به کشتار و خونریزی کند بلکه همانند پیامبر (صلی الله و علیه وآله) و علی علیه السلام در کنار رأفت، عطوفت و رقت قلب در برابر ضعیفان و محرومان و... با جاه طلبان و ستمگران و.... در نهایت شدت برخورد خواهند کرد. امام عصر همانند پیامبر و علی (علیه السلام) دارای جاذبه و دافعه است و داشتن یکی از این دو به تنهایی، گسترش عدالت در جهان را تضمین نخواهد کرد.
مهدی علیه السلام احیا‌گر سیره نبوی
در روایت آمده است که «آن حضرت وقتی ظهور می کنند به سیره رسول خدا رفتار می کنند» (الغیبه، ص 377). این امر نشان دهنده ی این است که حضرت به هیچ وجه راه افراط و تفریط را در برقراری عدل و داد نخواهد پیمود. در دولت کریمه حضرت مهدی (علیه السلام) مکارم اخلاقی و ارزش های والای انسانی در همه ابعاد تحقق خواهد یافت و این امر میسر نخواهد شد، مگر این که رهبری این نهضت و دولت در مراتب والای مکارم اخلاقی قرار گرفته باشد.
اما این امر به این معنا نیست که نهضت حضرت مهدی تنها با مسالمت به نتیجه می رسد، بلکه نهضت با مقاومت ها، جنگ ها و درگیری هایی مواجه خواهد شد که ثمره آن تلفات جانی و مالی خواهد بود. اگر شخص عاقل به دقت تأمل کند خواهد دید که امر دعوت در حضرت مهدی (علیه السلام) به مراتب سخت تر و مشکل تر از پیامبر است زیرا که آن حضرت دعوت بر تنزیل می کرد و او دعوت بر تأویل خواهد کرد. چنانکه آن حضرت به امیرالمومنین (علیه السلام) فرمود یا علی امر تو مشکل تر است از من. من بر تنزیل قران شمشیر زدم و تو بر تأویل شمشیر خواهی زد.
کلام آخر
راه و روشی که امام عصر هنگام ظهور در پیش خواهند گرفت، همان سیره و راه پیامبر اسلام است و نسبت دادن هرگونه خونریزی های وحشتناک را به آن حضرت بر اساس روایاتی که اغلب از نظر سندی مخدوش هستند صحیح نیست هر چند برای تحقق عدالت در جهان درگیری و خونریزی هم اتفاق می افتد که امری طبیعی و معقول است.
