جدایی موقت زنان سینما

بازخوانی کارنامه بازیگران زن سینمای ایران که به دلیل مهاجرت مدتی توی چشم نبوده اند.سرنوشت آن ها در شروع دوباره چه بوده؟ این گزارش به مناسبت پخش سریالی از مریم مقدم تدوین شده است.

برای پی گیران سینما نام آشنایی است اما به دلیل مهاجرت و دوری از بازیگری شهرتش فراگیر نشد. او را حدود بیست سال پیش در فیلم « سینما سینماست» ضیاءالدین دری دیده بودیم. مقدم پیش و پس از این فیلم ، چند تجربه دیگر دارد که به اندازه «سینما سینماست» به چشم نیامدند تا این که در جشنواره سی و سوم فیلم فجر «احتمال باران اسیدی» نشان داد می تواند در سطح بالای بازیگری به فعالیتش ادامه دهد. هفته پیش مریم مقدم با ایپزود «چهارگاه» از سریال «روزهای بهتر» روی آنتن شبکه یک بود و همین بهانه ای شده سرنوشت شش بازیگر زن سینما و تلویزیون که با وجود شهرت و وجاهت، بازیگری را کنار گذاشتند و جلای وطن کردند مرور شود. مرور موقعیت آن ها پیش و پس از سفر نشان می دهد، دوری چند ساله اثر منفی روی موقعیت بازیگران می گذارد و  به رخ کشیدن دوباره خود کاری است سخت.

ویشکا آسایش

چه موقعیتی داشت که رفت؟ ویشکا آسایش بعد از شهرت، دو خداحافظی طولانی از بازیگری داشت. با نقش قطام سریال امام علی (ع) شهره شده بود و بعد از پخش جذب سینما شد.چهار فیلم بازی کرد که آخرین آن «مسافر ری» بود و آسایش به مدت سه سال جلوی دوربین نرفت تا این که سال 83 با «هشت پا» وجهی دیگر از توانایی اش را به رخ کشید. همزمان در«گل یخ» بازی کرد و پس از آن برای ادامه تحصیل راهی لندن شد.

 کی برگشت؟ سال 88 خانم آسایش در سریال «نردبام آسمان» دیده شد و یک سال بعد سیمرغ «ورود آقایان ممنوع» او را بار دیگر در کانون توجه قرار داد.

وضعیت پس از بازگشت: کاراکتر خانم دارابی در «ورود آقایان ممنوع» با آن چه از آسایش سراغ داشتیم متفاوت بود و سرآغاز«پیشنهادهای» متنوع و متفاوت به او شد. آسایش جزو بازیگران ممتاز است که در سینما، تلویزیون تئاتر روزهای موفقی را تجربه می کند و مورد تحسین است.

مریم پالیزبان

چه موقعیتی داشت که رفت؟ 22 ساله بود که با «نفس عمیق» به سینمای ایران معرفی شد. او در فیلم پرویز شهبازی مورد تحسین قرار گرفت و حتی  نامزد دریافت جایزه بهترین بازیگر زن نقش اول در بیست و یکمین جشنواره فیلم فجر شد. با این حال پیشنهادهای بازیگری را رد کرد و برای ادامه تحصیل رهسپار آلمان شد.

کی برگشت؟ مدت ها از او خبری نبود تا این که پنج سال پیش در «لرزاننده چربی» محمد شیروانی بازی کرد که فیلم به محاق رفت. مریم پالیزبان سال 94 در «لانتوری» بازی کرد و سال پیش روی پرده رفت.

وضعیت پس از بازگشت: «پدیده» دیگر فیلمی است که پالیزبان در بازگشت دوباره به سینمای ایران بازی کرده ولی هوز فرصت اکران بدست نیاورده است. بازی اش در «لانتوری» نشان داد می تواند خود را به سطح اول بازیگری برساند.

فریبا کوثری

چه موقعیتی داشت که رفت؟ اگر «دندان مار» برای مدتی به محاق نمی رفت و اگر نقش کوتاه فریبا کوثری در فیلم «در مسیر تندباد» دقیق تر دیده می شد، چه بسا وضعیت برای این بازیگر الان بهتر و متفاوت تر می بود. کوثری سال ها در فیلم های خاص پسند بازی می کرد اما مدتی بعد تغییر رویه داد و جذب سینمای بدنه شد. تجربیات تلویزیونی اش در اندازه ای نبود که به شهرتش کمک کند. کوثری بعد از بازی در «یک داستان واقعی» ابوالفضل جلیلی از ایران رفت و چند سال از بازیگری دور بود.

کی برگشت؟ خانم کوثری اوایل دهه 80 به ایران بازگشت و در سریال «معصومیت از دست رفته» جلوی دوربین داوود میرباقری رفت. نقش «ماریای نصرانی»به چشم آمد و شهرتش افزون شد.

وضعیت پس از بازگشت: عمده فعالیت فریبا کوثری در تلویزیون بوده است که البته تبدیل به ستاره تلویزیونی نشد.

میترا حجار

چه موقعیتی داشت که رفت؟ نیمه دوم دهه که کم کم فضای سینما بازتر می شد و نوبت به فیلم های دختر پسری رسیده بود، میترا حجار فعالیتش بازیگری اش را شروع کرد. جنس انتخاب هایش مثل «غریبانه» و «متولد ماه مهر» با فیلم های دختر پسری فاصله داشت اما چهره و فیزیک حجار مورد توجه کارگردان های این گونه فیلم ها قرار گرفت و کم کم لقب ستاره گرفت. حجار در سال 84 برای تحصیل در رشته کارگردانی ایران را ترك كرد و البته فعالیت هنری اش را کنار نگذاشت. بازی در سریال آمریكایی «اسمیت» و پوشش او برایش حاشیه ساز شد و شایعه ممنوع الکاری اش به گوش رسید.

کی برگشت؟ حجاز سال 87 به ایران آمد و مشخص شد شایعه ممنوع الکاری اش صحت ندارد. فیلم «آناهیتا» را بازی کرد و سریال «گمشگشته».

 وضعیت پس از بازگشت: رفت و برگشت بر سرنوشت بازیگری میترا حجار سایه نینداخت. او بخاطر انتخاب های بد جایگاه قبل را از دست داده. تغییر ذائقه مخاطب یکی دیگر از دلایل اصلی نزول مرتبه حجار  است.

خزر معصومی

چه موقعیتی داشت که رفت؟ از او به عنوان یکی از استعدادهای بازیگری یاد می شد اما مسیرش به گونه ای دیگر رقم خورد و در کمال کم شانسی بازی اش به وقت مقتضی دیده نشد. سال 83 در فیلم «به رنگ ارغوان» ابراهیم حاتمی‌کیا بازی کرد اما فیلم به محاق رفت و وقتی روی پرده آمد که بازیگرش بازیگری را وانهاده بود. خانم معصومی در همان سال «باغ های کندلوس» را بازی کرده بود اما اکران کوتاه و ضعیفی داشت و بازی معصومی آن طور که باید به چشم نیامد. از این بازیگر در سال 86 «یک مشت پر عقاب» روی آنتن رفت و باعث شد مخاطبان بیشتری بازی اش را ببینند. سریال اما مثله شد و بعد از آن از معصومی به خارج از کشور رفت و از او خبری نیست.

کی برگشت؟ «یک مشت پر عقاب» آخرین سریالی است که خزر معصومی بازی کرده ؛ در سال 86.

وضعیت پس از بازگشت: اگر معصومی گرفتار کم شانسی نمی شد او حالا یکی از ستاره های سینمای ما بود. معصومی در روزهای پا به عرصه بازیگری گذاشت که سینما در حال پوست اندازی بود و چهره هایی مثل گلشیفته فراهانی، ترانه علیدوستی هانیه توسلی ،باران کوثری و پگاه آهنگرانی عرض اندام کردند و نسل تازه ای با حضورشان رقم خورد.

شبنم قلی خانی

چه موقعیتی داشت که رفت؟ شبنم قلی خانی همچنان با نقش مریم مقدس شناخته می شود. بعد از آن اگرچه نقش های مهمی به او پیشنهاد نشد اما مورد توجه کارگردان های سینما و تلویزیون بود. آن چه شهرت دوباره اش را باعث شد ایفای نقش در سریال های «اولین شب آرامش»، «پنجمین خورشید»، «پنج کیلومتر تا بهشت» و ... است.  شبنم قلی خانی به علت کار شخصی همسرش و ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد رشته کارگردانی تئاتر از ابتدای سال ۹۲ به استرالیا رفت و فعالیت بازیگری و کارگردانی اش در ایران را رها کرد. «پنج‌شنبه آخر ماه» آخرین فیلمی است که قلی خانی قبل از رفتن به استرالیا بازی کرد. این فیلم که ماشاءالله شاه‌مرادی‌زاده ساخته‌ و از تولیدات ضعیف سینمای ما بحساب می آید،بیانگر وضعیت خانم قلی خانی پیش از سفر است.

کی برگشت؟ شبنم قلی خانی نزدیک به سه سال در استرالیا بود و سال پیش فعالیت بازیگری اش در ایران را از سر گرفت. سریال «هشت و نیم دقیقه» اولین کاری بود که او در بازگشت بازی کرد.

وضعیت پس از بازگشت: «هشت و نیم دقیقه» بار دیگر نام شبنم قلی خانی را بر پی گیران و علاقمندان سریال های تلویزیونی سر زبان ها انداخت. شرایط برای قلی خانی مهیا است تا بازیگر محبوب تلویزیونی بماند.

نکات پراکنده

میان دوری ویشکا آسایش از بازیگری سه بار فاصله افتاد. اولین بار زمانی است که هنوز سریال امام علی (ع) پخش نشده بود که طبعا تاثیری در کارنامه اش ندارد. بعد از آن چهار فیلم بازی کرد که آخرین آن «مسافر ری» بود و آسایش به مدت سه سال جلوی دوربین نرفت . سال 83 «هشت پا» و«گل یخ» را بازی کرد و تا سال 88 در خارج از کشور بود

میترا حجار تنها بازیگری است که پیش از مهاجرت به سیمرغ رسیده بود. او در جشنواره هجدهم فیلم فجر برای بازی در «متولد ماه مهر» سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول زن گرفت. این اتفاق برای ویشکا آسایش بعد از بازگشت رخ داد که برای «ورود آقایان ممنوع» سیمرغ گرفت.

مریم پالیزبان با 9 سال رکورد دوری از سینما را دارد. این اتفاق در حالی رخ داد که بازی اش در «نفس عمیق» تحسین شد و نامش میان نامزدهای دریافت بهترین بازیگر نقش اول زن در  بیست و یکمین جشنواره فیلم فجر قرار گفت. او سال 91 «لرزاننده چربی» را بازی کرد که هنوز توقیف است.