مخاطبین سازمان تبلیغات اسلامی تمام اقشار جامعه هستند

* خبرگزاری "مهر" :  روند فعالیتهای معاونت پژوهشی و آموزشی سازمان تبلیغات اسلامی چگونه است و چه اولویتهایی را در نظر دارید ؟

- حجت الاسلام موسویی هوایی :  تشکیل یک سازمان بر مبنای یکسری آرمانها و پاسخگویی به نیازهای جامعه شکل می ‌گیرد و قالب آن تعریف می‌شود. بنابراین باید نیازهایی تشخیص داده ‌شود تا یک سازمان تأسیس ‌شود در این جا اصلی‌ ترین نیاز، بویژه برای مخاطبین جوان در جامعه ما، گسترش و توسعه فرهنگ دینی است که از مأموریتها و اولویتهای اصلی سازمان تبلیغات اسلامی است. این کار می ‌بایست از لحاظ شکلی و روش علمی و همچنین از لحاظ محتوایی علمی وبر پایه تحقیقات و پژوهشهای مختلف باشد. لذا یک نگاه وسیع علم در معنای تام کلمه به معنای معرفت و بصیرت است که در آن مبنا، باید حرکت سازمان تبلیغات اسلامی شکل گیرد. به طور قطع بحث اساسنامه و حتی شرح وظایف معاونت پژوهشی و آموزشی نیز اینچنین بوده و ایجاد خلاقیت نسبت به آینده فرهنگ دینی جامعه دیده می شود و ترسیمی بوجود آمده که معاونتی به نام معاونت پژوهشی و آموزشی ایجاد شود.

*برنامه های معاونت پژوهشی و آموزشی برای تحقق برنامه های چشم انداز بیست ساله چیست؟

- هنگامی که می‌ خواهیم طرحها و برنامه ‌هایمان را تعریف کنیم به دو فضا نگاه می ‌کنیم، فضاهای فرهنگی جامعه و خلأهایی که وجود دارد و همچنین چالشها و شبهات موجود که شناسایی شده و در مورد آنها نیز کار می‌ شود. بنابراین مهم برای ما این است که با یک اطمینان خاطر خاص به کارمان می ‌پردازیم.

یعنی نیروهای این معاونت که به شدت هم تقلیل یافته ‌اند، نقش واسط و میانی بین تولیدکنندگان علم، پژوهشها، مخاطبین و یا بهره برداران از این محصولات فرهنگی را بر عهده دارد. بنابراین با یک اشراف علمی و دقت در نیازهای علمی مخاطبین، این کار انجام گرفته و برنامه ‌ریزی می ‌شود.

* چگونه اهالی علم را در راستای اهداف سازمان به خدمت می‌گیرید؟

- خوشبختانه ما در چند زمینه فعالیت قوی و مستمر داشته ‌ایم و به پژوهشگران، محققین، سخنرانان و تولیدکنندگان مباحث دینی و علمی متصل شده ‌ایم. لذا در بخشی از این فعالیت به سراغ کسانی رفتیم که ارتباطی بین علوم جدید و فرهنگ ملی و اسلامی‌ و مباحث دینی برقرار کرده ‌اند. یعنی در واقع این مسائل را با نگاه به علوم انسانی جدید و مباحث مختلف با فرهنگمان و مبانی دینی تلفیق کرده‌ ایم و به اصطلاح انسانهای دو نبشی هستیم که یک نبش به دین و یک نبش به معارف جدید بشری نگاه دارد. با این گروه تا به حال تعامل بسیار خوبی داشته‌ ایم.

در بحث گفتمانهای دینی که در دانشگاه‌ ها و مساجد کشور انجام می‌شود چیزی حدود 2000 گفتمان انجام شده که این فضای فرهنگی بسیار مؤثر بوده و از طرفی آشنایی ما با اساتید بزرگ و استفاده از آنها و بالعکس آشنایی آنان از سازمان تبلیغات اسلامی و سطح نفوذ سازمان و گسترش آن در فضاهای مختلف کشور و از طرفی دیگر در مباحث تحقیقی و پژوهش‌هایمان که اجرا می‌شود و کارمندان ما متخصص آن نیستند پلی می‌شوند برای ارتباط با آن متخصص که وی بیاید و این مباحث را مطرح و پیگیری کند.

آثار تألیفی معاونت پژوهشی و آموزشی دراین زمینه بسیار دخیل بوده است. شاید قریب به 20 اثر منتشر شده و بیش از حدود 30 الی 35 اثر وجود دارد که نامی از سازمان در آنها نیست و ما می‌خواستیم که با این کار تنها پشتیبان آنان باشیم.

* مخاطبین سازمان تبلیغات اسلامی را عمدتا نخبگان جامعه تشکیل می دهند یا قشر عمومی جامعه؟

- مخاطبین سازمان تبلیغات اسلامی در سطوح مختلف قرار دارند و امر بررسی نحوه تأثیرگذاری اخلاق اسلامی بر جوانان و نوجوانان در یک پژوهش میدانی و کتابخانه ‌ای است که با متخصصین این امر آشنا هستند. لذا روحیه جوانان و فضای فرهنگی کشور و مسائل رسانه را بررسی کرده و یک پروسه تحقیقی برایمان بوجود می ‌‌آید و این عوامل را باید بررسی کنیم تا بتوانیم عملیاتی اخلاقی و طرحی که از لحاظ روش و محتوایی موثرتر است برای جوانان امروز ارائه دهیم.

این موضوع معمولا باید در قالب مواردی از قبیل کلیپ و یا آهنگ باشد که به حوزه هنری محول می‌شود و برای شناسایی این نیاز و پاسخگویی متناسب به آن باید کار علمی و کارشناسی انجام شود. در تولیدات معاونت، عواملی مانند تولیدات مستقیم کتاب برای مخاطب می بایست بررسی می شد که در چه فاکتورها و عواملی باشد و همچنین تولید غیرمستقیم کتاب در زمینه تربیت مبلغین و مبلغات که باید چه آموزشهایی به آنها دهیم و چه سطحی از علمیت را داشته باشند که بتوانند با مخاطب ارتباط برقرار کنند. این حرکتها شروع شده و در سال 82 و 83 از کارها و تحقیقاتی که انجام شده بود در این امر کمک گرفته ایم.

در این میان بحث میز اندیشه، که مباحث بسیار اساسی است در معاونت مطرح شده و با مشارکت نخبگان جامعه آثار برجسته ای بر جای مانده است. در نظارت بر تولید کتاب در پژوهشهای میدانی و کتابخانه ‌ای و در مورد پشتیبانی کردن از طرحهای مختلف سازمان و مسائلی که از شوراهای بالادستی به ما ارجاع می‌شود، معاونت از پژوهشگرانی که در این موضوعات خبره و استاد فن هستند سعی کرده و این تعامل ادامه دارد. به ویژه به واسطه رابطه ‌ای که با وزارت ارشاد، پژوهشکده امام خمینی(ره)، پژوهشکده فرهنگ و اندیشه اسلامی و دوستان خود در حوزه داشته‌ ایم، از فکر و اندیشه این نخبگان در مسیر توسعه فرهنگ دینی برای رسیدن به آرمانهای فرهنگی- دینی چشم انداز 20 ساله، هم در طراحی پژوهشها و هم در مرحله عملی استفاده می شود.

حدود 40درصد از این مباحثی که گفته شد را کارشناسان معاونت انجام می ‌دهند اما به جهت گستردگی، دگرگونی و تنوعی که وجود دارد معاونت از پژوهشگران خارج از سازمان استفاده می کند تا هدف غایی حذف تصدی گری را عملی کند.

*برنامه ریزی های فرهنگی به ویژه تبلیغات اسلامی تا چه اندازه از انسجام برخوردار است؟

- نکته کلی درسطح جامعه این است که ما این فعالیتها را نمی ‌بینیم و در امور تبلیغاتی به ویژه تبلیغات دینی ناهماهنگی وجود دارد؛ به عنوان مثال ناهماهنگی بین وزارت آموزش و پرورش، وزارت فرهنگ و ارشاد و صداوسیما. گرچه سیاستهای فرهنگی کلان، مبحث چشم انداز و مبحث نظام توسعه را داریم اما هنگامی که به حیطه عمل نزدیک می‌ شویم خیلی با هم فاصله می‌ گیریم و در برخی موارد خنثی ‌سازی نسبت به یکدیگر وجود دارد.

سازمان تبلیغات اسلامی هم اکنون با وزارت ارشاد بسیار هماهنگ است و یا به عبارت صحیح تر مشارکت دارد و با هم کمک می‌ کنیم که شکل صحیح و مطلوب فرهنگ و ارشاد اسلامی بوجود آید نه اینکه ما بحث نظریه ‌پردازی و ابراز عقیده را چه در نشر، چه در حوزه فیلمنامه‌ نویسی و یا تئاتر و سینما ببندیم، بلکه اینها را در یک سطح واکسینه می کنیم که جامعه را دچار آسیبهای فکری، اخلاقی و رفتاری نکند و این در حال انجام است.

در بحث کتاب در حال انجام عملیات خوبی هستیم و در بحث سینما، تئاتر و موسیقی نیز مطلع هستم که تلاش می‌کنند آن فضای موسیقی سنتی و معنویت ‌گرا را بیشتر زنده کنند که در فضای فرهنگی کشور بیشتر نمایان شود. همچنین با صدا و سیما جلسات مشترکی بوده که این برنامه ‌ها بسیار مثمر ثمر بوده،

در زمینه تعامل با دیگر دستگاههای فرهنگی و تأثیرگذار، یک فضای بسیار موفقیت ‌آمیز و همکاری خوبی است که باید از این فضا استفاده شود. در عین حال این هماهنگی بسیار بیشتر از گذشته است . اما سازمان می ‌بایست گامهای وسیع ‌تری بردارد و از لحاظ برنامه‌ ریزی و طراحی، وسیع ‌تر عمل کند . بودجه سازمان نیز می ‌بایست ارتقای خوبی داشته باشد که بتواند سطوح مختلفی را پوشش دهد و در تولید برنامه و پیشنهاد تولید برنامه به صداوسیما و همچنین وزارت ارشاد و دیگر سازمانها و نهادها  فعال باشد. البته نه تنها معاونت پژوهشی و آموزشی بلکه معاونت فرهنگی و همچنین مجامع وابسته به سازمان نیز باید بتوانند در تولید محصولات فرهنگی و فعالیتهای فرهنگی که در کشور انجام می‌ شود مشارکت فکری و اجرایی داشته باشند.

* برخی برنامه های آینده معاونت پژوهشی و آموزشی را بفرمایئد؟

- سازمان تبلیغات اسلامی حداقل 15 سایت اینترنتی و مؤسسات تابعه دارد. اما گستره فرهنگ جامعه چه از لحاظ گستره جغرافیایی و چه از لحاظ موضوعات بسیار زیاد است. چاپ کتابهای متعدد و متنوع  همچنین ارسال آنها به استانها از دیگر فعالیتهای فرهنگی این سازمان محسوب می شود.

سازمان تبلیغات اسلامی با یک بودجه محدود، برای اوقات فراغت جامعه چه کار می‌تواند انجام دهد؟ بحث ارائه الگوی مناسب

یعنی نهادها و وزارتخانه ‌های مختلف، عملیات فرهنگی آنها را با نرم‌ افزار و برنامه سازمان انجام دهند. در اینجا شما نامی از سازمان نخواهید دید اما فکر آن وجود دارد. خیلی کارها انجام شده که نامی از سازمان در آن نیست و تنها کسانی که باید از این کارها اطلاع پیدا کنند متوجه می‌شوند و مردم هم نمادهای آن کارها را در جامعه می ‌بینند. بنابراین جایگاه سازمان تبلیغات اسلامی می بایست در نهادهای دولتی و مجلس، جایگاهی دینی، فنی و اجتماعی شده و برای ارتقاء سطح فرهنگ دینی و اخلاقی جامعه به طور گسترده حفظ و تقویت شود.