تبیان، دستیار زندگی

پرورش کرم های ابریشم، جلسه اول

پرورش كرم ابریشم در ایران قدمت زیادی داشته و پر رونق ترین زمان آن در دوران صفویه بوده است. این صنعت در تعداد زیادی از روستاهای كشورمان در استان های گیلان، مازندران و خراسان، از فعالیت های اقتصادی بسیار مهم و درآمد زا محسوب می شود...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

پرورش کرم‌های ابریشم، جلسه اول

پرورش کرم ‌های ابریشم، جلسه اول

 

هدف: با انجام این پروژه می ‌خواهیم بدانیم كه چگونه می ‌توان كرم ابریشم پرورش داد و ابریشم مرغوب به‌دست آورد؟

حداقل زمان مورد نیاز برای انجام پروژه: 5 هفته

هزینه برآوردی: متوسط

سطح دشواری: سخت

در افسانه ‌های چینی آمده است كه حدود 4600 سال قبل در چین امپراتوری به نام هوانگ‌ تی فرمانروایی می‌ كرد كه همسری باهوش به نام سی ‌لینگ ‌شی داشت. 

روزی ملكه در باغ زیبای قصر مشغول نوشیدن چای بود كه ناگهان صدایی از بالای سر خود شنید و در همان لحظه، پیله‌ سفیدی از روی برگ درخت توت به درون فنجان چای او افتاد. سی ‌لینگ ‌شی سعی كرد كه پیله را به سرعت خارج كند، اما چون چای داغ بود این كار كمی طول كشید و هنگامی كه توانست آن را با دست بگیرد متوجه شد كه رشته‌ های بسیار ظریفی از پیله در فنجان ایجاد شده است. رشته‌ هایی كه او این طور، شاعرانه آن را توصیف كرد: «رشته‌ هایی نیمه شفاف؛ مانند باد، مانند نور و مانند یخ: یعنی ابریشم».  

ابریشم، ملكه را به فكر بافت پارچه ‌ای ظریف انداخت كه بتواند از آن لباس زیبایی برای امپراتور بدوزد. لباسی كه در هیچ كجای دنیا مانند آن پیدا نشود.

به این ترتیب، كار پرورش كرم ‌های ابریشم بر روی درخت‌ های توت باغ و تهیه‌ ابریشم از آنها در قصر شروع و صنعت بزرگ و گران ‌بهای تولید ابریشم پایه ‌گذاری شد و ملكه سی ‌لینگ‌ شی، «الهه‌ كرم ‌های ابریشم» لقب گرفت.

تا حدود 3000 سال نحوه‌ پرورش كرم‌ ها و تهیه ابریشم از پیله‌ آنها، مانند رازی در دربار چین باقی ماند و چینی‌ها درآمد‌ سرشاری از طریق صادرات ابریشم به كشورهای بزرگی مثل ایران، هند و روم بدست آوردند. ارزش ابریشم تا حدی بود كه آن را هم وزن طلا قیمت ‌گذاری می ‌كردند. تا این كه یكی از شاهزاده‌ های چینی با یك شاهزاده‌ هندی ازدواج كرد و برای اثبات وفاداری خود به همسرش، چند تخم كرم ابریشم را لابلای موهای خود پنهان كرد و به هند آورد و به این صورت راز تولید ابریشم برملا شد. این در حالی بود كه خارج كردن تخم كرم ابریشم از چین و برملا ساختن راز تولید ابریشم مجازات مرگ را در پی ‌داشت.

در طول تاریخ چینی ‌ها از بزرگ ‌ترین صادركنندگان ابریشم خام و پارچه‌ های ابریشمی بودند و یكی از معروف‌ ترین راه‌هایی كه  تجارت این كالا را از طریق آن انجام می ‌دادند، راه ابریشم نام داشت که از كشور ما نیز عبور می‌ كرد. در گذشته، این راه از شهرستان توان‌ هوانگ چین شروع شده و از طریق تركستان به سمرقند و بخارا رسیده و در بخارا قسمت اصلی آن از راه مرو و گرگان به ری و از ری به قزوین، زنجان، تبریز و ایروان می ‌رفت. بیشترین كالایی كه از این طریق از ایران می ‌گذشت، ابریشم خام بود كه ایرانیان قدیم مقدار بسیاری از آن را می‌ خریدند.

امروزه نیز اولین تولیدكننده‌ ابریشم در جهان كشور چین است كه سالانه 37 هزار تن ابریشم صادر می ‌كند. بعد از چین، هندوستان و ژاپن بیشترین تولید سالانه را دارند. 

پرورش کرم ‌های ابریشم، جلسه اول

  مقدمه

پرورش كرم ابریشم در ایران قدمت زیادی داشته و پر رونق ‌ترین زمان آن در دوران صفویه بوده است. این صنعت در تعداد زیادی از روستاهای كشورمان در استان ‌های گیلان، مازندران و خراسان، از فعالیت ‌های اقتصادی بسیار مهم و درآمد‌ زا محسوب می ‌شود. سالانه حدود 400 تن ابریشم در ایران تولید می ‌شود. تولید این نخ در روستاهای كشور ما مشاغل مختلفی ایجاد كرده كه از مهم‌ترین آن ها بافت قالیِ ابریشمی است. 

 

آینده‌ های شغلی یك زیست‌ شناس ـ متخصص اصلاح ژنتیك دام

یكی از نگرش‌ های موجود در رشتة دام پزشكی و بیوتكنولوژی، اصلاح ژنتیكی جانوران اهلی مورد استفاده انسان در جهت افزایش كیفیت محصولات دامی است. اصلاح كنندگان ژنتیك دام، صفات ویژه ‌ای را كه در نظر دارند، در نژادهای مختلف دامی، به روش ‌های مهندسی ژنتیك دستكاری و اصلاح می ‌كنند. برای مثال، دستكاری ژن مربوط به ساخت ابریشم در گونه‌ های اصلاح شده، منجر به تولید ابریشم با كیفیت و كمیت بیشتر خواهد شد.

كرم ابریشم در دنیا به دو صورت اهلی و وحشی دیده می ‌شود. نژادهای مختلفی از این حشره در دنیا وجود دارد كه بر اساس محل جغرافیایی آن شامل نژاد ژاپنی، چینی، اروپایی، كره‌ای، فرانسوی، گرمسیری و غیره است. در ایران نیز، نژادهای خراسانی، هراتی، كرمانشاهی و مالاوان وجود دارد كه در صنعت ابریشم كشورمان مهم هستند.

خوب است بدانید به غیر از كرم‌های ابریشم جانوران دیگری نیز توانایی تولید تارهای ابریشم‌مانند را دارند، مثل برخی از عنكبوت ‌ها و دوكفه ‌ای‌ها؛ اما تارهای ابریشمی آن ها جنبه‌ اقتصادی ندارد. كرم‌ های ابریشم نیز چندین گونه‌ مختلف دارند كه همه‎ آن ها از برگ توت تغذیه نمی ‌كنند. اما گونه‌ ای كه بیشتر از سایرین معروف شده و مورد استفاده قرار می ‌گیرد، Bombyx mori L نام دارد كه تنها از برگ توت تغذیه می ‌كند. 

پرورش کرم ‌های ابریشم، جلسه اول

شما عزیزان می توانید برای انجام این پروژه به طرح درس های ذیل مراجعه فرمایید:
پرورش کرم ابریشم، جلسه اول
پرورش کرم ابریشم، جلسه دوم
پرورش کرم ابریشم، جلسه سوم
پرورش کرم ابریشم، جلسه چهارم

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه: پریسا صحرانورد فرد

تنظیم: زینب شاه مرادی