تبیان، دستیار زندگی
اصولا در باب ماهیت گردشگری و میراث فرهنگی بحث های زیادی میان صاحب نظران این عرصه در جریان است و احتمالا شما هم در جریان زندگی روزمره و خواسته یا ناخواسته درگیر بحث هایی از این دست شده اید و شاید بدون اینکه متوجه باشید این دو عرصه را مقایسه و نقد و بررسی ک
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

تقدم گردشگری یا میراث فرهنگی، مسئله این است!

اصولا در باب ماهیت گردشگری و میراث فرهنگی بحث های زیادی میان صاحب نظران این عرصه در جریان است و احتمالا شما هم در جریان زندگی روزمره و خواسته یا ناخواسته درگیر بحث هایی از این دست شده اید و شاید بدون اینکه متوجه باشید این دو عرصه را مقایسه و نقد و بررسی کرده اید. اما اینکه واقعا ماهیت گردشگری با ماهیت میراث فرهنگی چه تفاوت هایی دارد، چیزی است که در نوشتار حاضر به آن خواهیم پرداخت.

علیرضا عابدینی-بخش گردشگری تبیان

تقدم گردشگری یا میراث فرهنگی، مسئله این است!

اجازه دهید قبل از اینکه وارد بحث شویم، دو سوال مطرح کنیم. سوال اول این است که آیا کارکردهای گردشگری و کارکردهای میراث فرهنگی باهم متفاوت است؟ به عبارت دیگر آیا می توان تمایزی برای گردشگری و میراث فرهنگی قائل شد؟ سوال دوم هم این است که آیا می توان حق تقدمی برای این حوضه ها نسبت به یکدیگر در نظر گرفت یا نه؟

برای پاسخ به سوال اول باید ماهیت این دو حوزه را مشخص کنیم.اما قبل از پرداختن به موضوع اصلی ذکر این نکته حائز اهمیت است که میراث فرهنگی فقط بناهای تاریخی و اشیای موزه ها را شامل نمی شود، چرا که این موارد بخش مادی و ملموس میراث فرهنگی هستند. در بخش میراث ناملموس و غیرمادی این حوزه هم با آیین ها و آداب و رسوم و رفتارهای فرهنگی ، هنر و زبان و... مواجه هستیم.

تقدم گردشگری یا میراث فرهنگی، مسئله این است!

ماهیت و کار کرد میراث فرهنگی

اصولا میراث فرهنگی یک حوزه علمی است که در فضایی آرام و بدون سر و صدا و بی تاثیر از فعالیت های سیاسی انجام می گیرد . وقتی سخن از میراث فرهنگی به میان می آید، با میراث مادی و معنوی مواجه هستیم که کاوش در آنها می تواند اولا منجر به رمز گشایی از شیوه زندگی گذشتگان شود، دوما منجر به مستندسازی خاطرات و وقایع تاریخی شود و سوما باعث پیوند نسل حاضر با نسل های گذشته و ایجاد هویت شود.

تمامی آثاری که در حوزه میراث فرهنگی به جا مانده اعم از مادی و معنوی بیانگر فرهنگ و روحیه معنوی حاکم بریک جامعه است و در واقع جوهره اصلی فرهنگی یک ملت را نشان می دهد.کار بر روی آثار حوزه میراث فرهنگی می تواند.منجر به استخراج داده هایی شود که ضمن ایجاد هویت فرهنگی در مقابل یکسان سازی فرهنگی و جهانی شدن ایستادگی کند و با حمایت از خرده فرهنگ های گوناگون از هویت فرهنگی دفاع کند.

تقدم گردشگری یا میراث فرهنگی، مسئله این است!

ماهیت و کارکرد گردشگری

اما وقتی صحبت از گردشگری می شود، با حوزه ای تجاری مواجه هستیم که یکی از مهمترین اهداف آن اقتصادی و کسب درآمد است. به عبارت دیگر حوزه گردشگری یک حوزه پر سر و صدا با فعالیت های تبلیغاتی و اجرایی است که شدیدا متاثر از حوزه های سیاسی است.

گردشگری یک امر اجتناب ناپذیر در زندگی همه افراد است.هرشخصی در زندگی مجبور است برای گذران اوقات فراغت، مسائل کاری، درمان، تحقیقات علمی، بازدید های سیاسی و ...سفر کند و در این حوزه کشور میزبان یا جامعه پذیرنده تلاش می کند با در اختیار قرار دادن خدمات به گردشگری که به آنجا سفر می کند، کسب درآمد کند.

در این حوزه کالای تجاری سفر است که به گردشگر فروخته می شود.گردشگری یک کالای لوکس است که سعی می شود با تسهیل شرایط سفر برای عموم، این کالا فروخته شود و از این طریق درآمد اقتصادی کسب شود و جامعه میزبان را از منافع سفر بهره مند سازد. کثرت مفاهیمی مانند «گردشگری پایدار» که امروزه مطرح می شوند، همه درتلاش هستند که رویاهای گردشگری را تحقق بخشند و در این بین شرایط سیاسی و عوامل اقتصادی دو بازوی تعیین کننده موفقیت در بازاریابی این عرصه هستند. البته در این حوزه تعاملات و داد و ستدهای فرهنگی و اجتماعی هم بین جامعه میزبان و گردشگر ورودی شکل می گیرد که به نقش فرهنگی و اجتماعی گردشگری باز می گردد و در نوع خود جالب توجه است و نباید آن را از نظر دور نگه داشت.

حق تقدم این دو حوزه بر یکدیگر!

اکنون با روشن شدن ماهیت «میراث فرهنگی» و «گردشگری» متوجه می شویم که نمی توان برای این دو حوزه حق تقدمی نسبت به یکدیگر در نظر گرفت، چرا که نوع فعالیت آنها با هم متفاوت است. در عوض می توانیم نقش مکمل و در راستای هم برای آنها در نظر گرفت که باعث رشد هر دو حوزه شود.برای نیل به این منظور باید از دستاوردهای میراث فرهنگی جهت   توسعه گردشگری استفاده شود و از درآمد گردشگری فعالیت های میراث فرهنگی توسعه یابد.

تقدم گردشگری یا میراث فرهنگی، مسئله این است!