تبیان، دستیار زندگی
سینما را همیشه با قهرمانش می شناسیم اما این قهرمان همیشه یک نفر نیست گاهی با یک زوج سینمایی مواجه هستیم که از هماوردی و هماهنگی آنها، قصه شکل می گیرد و پیش می رود!
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

زوج های کمدی در سینما

سینما را همیشه با قهرمانش می شناسیم اما این قهرمان همیشه یک نفر نیست گاهی با یک زوج سینمایی مواجه هستیم که از هماوردی و هماهنگی آنها، قصه شکل می گیرد و پیش می رود!

بخش سینما تلویزیون تبیان- سید رضا صائمی
زوج های کمدی

این زوجیت گاه چنان قدرتمند است که فقدان یکی از آنها تمام پازل یک اثر سینمایی یا تلویزیونی را بهم می زند.اینکه گفتم تلویزیون بی دلیل نیست. بسیاری از زوج هایی هنری که میشناسیم از تلویزیون و سریال هایش برخاسته اند! شاید مثال آوردن و مصداقی سخن گفتن بهتر بتواند اهمیت و کارکرد زوج های هنری را نمایان کند. واقعیت این است که زوج هنری یا سینمایی بودن به ژانر خاصی محدود نمی شود اما غالبا این زوج های کمدی یا زوج سازی در ژانرهای کمدی هستند که بیش از دیگران در حافظه بصری و تصویری مخاطب ثبت می شود. اگر بخواهیم به موارد اخیر در تلویزیون رجوع کنیم باید از زوج نقی و ارسطو مثال بزنیم که در سریال پایتخت، بخش عمده ای از بار کمیک قصه را بر دوش داشتند و آنقدر در بین مخاطبان جا افتاده اند که قطعا پایتخت بدون حضور یکی از این دو، تاثیرگذاری و جذابیت خود را از دست می داد.

اتفاقی که در فیلم خوب بد جلف رخ داد می تواند دست کم به یک الگوی تجاری در سینما بدل شود به این معنی که ما ابتدا شاهد خلق یک زوج کمدی در تلویزیون و سریالهایش باشیم و بعد از اینکه این زوج سازی جواب داد و توانست نظر تعداد زیادی از مخاطبان را به خود جلب کند آنگاه آن زوج را وارد سینما کرده و فیلم سینمایی بر مبنای آن ساخته شود

یا هومن برق نورد و بهنام تشکر در چندین سریال و مجموعه طنز تلویزیونی به تدریج به یک زوج هنری بدل شدند که مخاطب بیش از اینکه آنها را به تنهایی دوست داشته باشد در کنار هم و به واسطه پارادوکس ها و کل کل هایی که داشتند می پسندید. در واقع زوج هنری یک هویت دوگانه نمایشی است که در نهایت به یگانگی هنری می رسد و از جمع اضداد، فردیت جذاب خلق می کند. در سینمای جهان نیز بیشترین زوج های هنری به کمدی تعلق داشت. از لورل و هاردی گرفته تا ابوت و کاستلو و از مارتین و لوئیس تا برادران مارکس.

گاهی همین زوج های تلویزیونی هستند که به سینما راه پیدا می کند و مخاطب با تصویر ذهنی که از پیش، از یک زوج هنری و کمدی موفق دارد به تماشای آن اثر می نشیند. مثل زوج کمدی پژمان جمشیدی و سام درخشانی که در یک سریال تلویزیونی خلق شدند و اینک در نخستین فیلم پیمان قاسمخانی به عنوان کارگردان، حضوری موثری ایفاء می کنند به طوری که می توان بخش مهمی از هویت سینمایی فیلم را به حضور این زوج کمدی نسبت داد. در واقع یکی از کارکردهای مهم زوج کمدی این است که به اقتضای موقعیت دراماتیک و کمدی که خلق می کند ساختار و فضاسازی آن را شکل داده و ماهیت اثر را وابسته به کارکرد خویش می کند. به عبارت دیگر زوج های کمدی از طریق دوقطبی سازی شخصیتی، درام را شکل داده و از طریق ایجاد تضاد وکنتراست شخصیتی و پارادوکس های رفتاری برای خلق موقعیت کمدی، بسترسازی می کنند.

زوج های کمدی

در واقع زوج سازی را می توان یک تمهید سینمایی کارآمد برای روایتی جذاب دانست که به عنصر مهمی در قصه پردازی خاصه داستان های کمدی بدل می شود حتی این عنصر گاه خارج از نسبت دراماتیک با قصه و کلیت فیلم واجد خاصیت سینمایی و نمایشی است بدین معنی که مخاطب علاقه دارد رابطه و تضادها و تعارض های یک زوج کمدی را تماشا کند و بخندد بدون اینکه چندان دربند نسبت این موقعیت با منطق روایت و قصه باشد لذا زوج کمدی از ظرفیت و پتانسیل بالایی در جذب مخاطب برخوردار بوده و می تواند به رونق بخشیدن گیشه کمک کند. اتفاقی که در فیلم خوب بد جلف رخ داد می تواند دست کم به یک الگوی تجاری در سینما بدل شود به این معنی که ما ابتدا شاهد خلق یک زوج کمدی در تلویزیون و سریالهایش باشیم و بعد از اینکه این زوج سازی جواب داد و توانست نظر تعداد زیادی از مخاطبان را به خود جلب کند آنگاه آن زوج را وارد سینما کرده و فیلم سینمایی بر مبنای آن ساخته شود. این قاعده را حتی می توان به دو عروسک کلاه قرمزی و پسرخاله هم نسبت داد که در تلویزیون متولد شدند و در سینما به بلوغ رسیدند. اگرچه برخی این شیوه را وام گرفتن سینما از تلویزیون دانسته و نمی پسندند. در این صورت خود سینما هم قابلیت زوج سازی را داشته؛ مثلا علیرضا خمسه و اکبر عبدی یا ایرج طهماسب و حمید جبلی در برخی فیلم های سینمایی تبدیل به یک زوج کمدی شدند. به هر حال زوج کمی کار آسانی هم نیست و صرفا دو کاراکتر را کنار هم قرار دادن نمی تواند آنها را به یک زوج بدل کند. زوج سازی نیاز به خلاقیت در شخصیت پردازی دارد تا بتوان از طریق زایش دوقلوهای سینمایی به موفقیت در جذب مخاطب دست یافت.