تبیان، دستیار زندگی
پوسته سخت درختان، نرم شده و به زیور زیبای شکوفه های لطیف، آزین می شوند. گویا طبیعت نیز فرا می خواند دلها را! به راستی چه چیزی بهار را برای دل رقم می زند؟!
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : محسن رفیعی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

فرصت های نوروزی را غنیمت بدانیم!

بهار، موعود زنده شدن است. نه فقط طبیعت، بلکه می توان با استفاده از کتاب زندگی، یعنی قرآن کریم، همه زندگی را همچون بهار، سرزنده و سرسبز ساخت. آری قرآن کریم می فرماید:أَ لَمْ یَأْنِ لِلَّذینَ آمَنُوا أَنْ تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِكْرِ اللَّهِ وَ ما نَزَلَ مِنَ الْحَقِّ وَ لا یَكُونُوا كَالَّذینَ أُوتُوا الْكِتابَ مِنْ قَبْلُ فَطالَ عَلَیْهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَ كَثیرٌ مِنْهُمْ فاسِقُون‏؛ آیا براى كسانى كه ایمان آورده‏اند هنگام آن نرسیده كه دلهایشان به یاد خدا و آن حقیقتى كه نازل شده نرم [و فروتن‏] گردد و مانند كسانى نباشند كه از پیش، بدانها كتاب داده شد و [عمر و] انتظار بر آنان به درازا كشید، و دلهایشان سخت گردید و بسیارى از آنها فاسق بودند؟ (حدید؛ 16)

حجت الاسلام محسن رفیعی/کارشناس حوزه - بخش قرآن تبیان

استغفار, محشرف قیامت, بهار, عبادت, دعا, گناه, دل های بهاری, جلب روزی

پوسته سخت درختان، نرم شده و به زیور زیبای شکوفه های لطیف، آزین می شوند. گویا طبیعت نیز فرا می خواند دلها را! به راستی چه چیزی بهار را برای دل رقم می زند؟!

استغفار

گویا نوروز، منادی روز محشر است. می گوید بشتابید به سوی طلب مغفرت و زنده کردن دلها قبل از اینکه در صور زنده کننده دمیده شود و محشر کبری پدید آید و همچون جوانه های بهاری از دل خاک زنده شویم؛ که آنگاه برای استغفار دیر است. نوروز که می آید گویا برکت و خیرات از آسمان و زمین سرازیر می شود. زمین زنده می شود و نسیم نعمت های الهی بیش از هر زمان دیگری وزیدن می گیرد.

چرا گاهی دلها بهاری نیست؟ شاید به خاطر گرد و غبار گناه است. فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ انَّهُ كانَ غَفَّاراً یُرْسِلِ السَّماءَ عَلَیْكُمْ مِدْراراً وَ یُمْدِدْكُمْ بِامْوالٍ وَ بَنینَ وَ یَجْعَلْ لَكُمْ جَنَّاتٍ وَ یَجْعَلْ لَكُمْ انْهاراً؛ به آنها گفتم از گناهان خود در پیشگاه پروردگارتان استغفار كنید كه او آمرزنده است، تا باران آسمان را پشت سر هم بر شما فرو ریزد و شما را با اموال و فرزندان كمك بخشد و باغها و نهرهایى براى شما قرار دهد. (نوح؛ 10-12) با استغفار و طلب غفران الهی برگ خزان گناه را بریزیم و برف سرمای دوری از معبود را با گرمای آغوش رحمت الهی، ذوب کنیم و نوروز، یکی از بهترین فرصتها برای جلب رزق، از راه استغفار است. امام علی (علیه السلام) می فرماید: اسْتَغْفِرْ تُرْزَقْ؛ استغفار كن، روزى داده مى‏ شوى. (شرح غررالحكم، ج 2، ص 169) نوروز، می تواند شروعی دوباره برای ارتباطی زیباتر با خالق بهار باشد.

همه لحظات، امتحان است. نیاز ضروری در هر جلسه امتحانی، آرامش، تمرکز و تلاش برای حل کردن همه سؤالهاست. چه چیزی جز یاد خدا و کمک گرفتن از خدا به انسان آرامش می دهد و چه کسی جواب همه سؤالها را می داند و بهترین دوست است و می توان با او درد دل کرد؟ آری! باید با خدا سخن گفت. چگونه؟! یک کلمه...! نماز. وَ اسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ وَ إِنَّها لَكَبیرَةٌ إِلاَّ عَلَى الْخاشِعینَ؛ از شكیبایى و نماز یارى جویید. و به راستى این [كار] گران است، مگر بر فروتنان. (بقره؛ 45) تصمیم بگیریم بهتر و بیشتر با خدا حرف بزنیم.

دعا

بعد از استغفار و پاک کردن ظرف وجود خود، نوبت به آن رسیده که با طهارت هر چه بیشتر، رو به آستان دوست آورده و خدای خود را صدا کنیم؛ چرا که فرمود: وَ قالَ رَبُّكُمُ ادْعُونی‏ أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذینَ یَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبادَتی‏ سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرینَ؛ و پروردگارتان فرمود: مرا بخوانید تا شما را اجابت كنم. در حقیقت، كسانى كه از پرستش من كبر مى‏ورزند به زودى خوار در دوزخ درمى‏آیند. (غافر؛ 60) این آیه شریفه می فهماند، دعا و درخواست از خدا، اصلی ترین شاخص عبادت است.

رسول خدا صلی الله و علیه وآله فرمودند: الدُّعاءُ مُخُّ العِبادَةِ ، ولا یَهلِكُ مَعَ الدُّعاءِ أحَدٌ؛ دعا مغز عبادت است و با وجود دعا هیچ كس هلاك نمى شود. (بحارالأنوار، ج37، ص300، ح93) در نوروز، طبیعت دوباره از نو شروع می کند و چه زیباست که ما نیز  همراه طبیعت با بهترین درخواست ها و دعاها، زیباترین نعمتها و الطاف را طلب کنیم. مثلاً می توانیم اینگونه از خدا طلب کنیم که؛ خدایا حال ما را به بهترین حالها تبدیل کن! در نوروز باید فرصت را غنیمت شمرد و بر تراکم دعا و ارتباط با بی نیاز عالم افزود؛ چرا که همه، نیازمند اوییم: یا أَیُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَراءُ إِلَى اللَّهِ وَ اللَّهُ هُوَ الْغَنِیُّ الْحَمید؛ اى مردم، شما به خدا نیازمندید، و خداست كه بى‏نیازِ ستوده است. (فاطر؛ 15) برای یکسال نه! برای تمام عمر و دنیا و آخرتمان بخواهیم.

قرائت قرآن

در وجود آثار پربرکت و بی اندازه قرائت قرآن کریم در اصلاح مشکلات روحی و ارائه راه حل های مشکلات مادّی و معنوی در همه ابعاد زندگی فردی و اجتماعی، شکی نیست. آنچنان قرائت قرآن ارزشمند است که حدّ و اندازه ای برای تلاوت آن در نظر گرفته نشده است و خداوند اینگونه می فرماید: فَاقْرَؤُا ما تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآن‏؛ هر چه از قرآن میسّر مى‏ شود بخوانید. (مزمّل؛ 20) پیامبر گرامی اسلام فرمودند: اِنَّ البَیتَ اِذا كَثُرَ فیهِ تِلاوَةُ القُرآنِ كَثُرَ خَیرُهُ وَ اتَّسَعَ اَهلُهُ وَ اَضاءَ لاَهلِ السَّماءِ كَما تُضى ءُ نُجومُ السَّماءِ لاَهلِ الدُّنیا؛ خانه اى كه در آن قرآن فراوان خوانده شود، خیر آن بسیار گردد و به اهل آن وسعت داده شود و براى آسمانیان بدرخشد چنان كه ستارگان آسمان براى زمینیان مى درخشند. (كافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص610)

در کنار سفره هفت سین، انچه در بالای سفره قرار می دهیم یا در وسط سفره می گذاریم، مصحف شریف است. به این معنا که؛ می خواهیم در رأس همه امور زندگی مان، سخن خدا را عملی کنیم و همه کارهایمان را حول محور دستورات و راهنمایی های قرآن کریم، تنظیم می کنیم. در این صورت این سفره، برای آسمانیان نیز نور خواهد داشت همچنان که خانه هایی که در آنها قرآن تلاوت می شود اینگونه اند.

چرا گاهی دلها بهاری نیست؟ شاید به خاطر گرد و غبار گناه است. فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ انَّهُ كانَ غَفَّاراً یُرْسِلِ السَّماءَ عَلَیْكُمْ مِدْراراً وَ یُمْدِدْكُمْ بِامْوالٍ وَ بَنینَ وَ یَجْعَلْ لَكُمْ جَنَّاتٍ وَ یَجْعَلْ لَكُمْ انْهاراً؛ به آنها گفتم از گناهان خود در پیشگاه پروردگارتان استغفار كنید كه او آمرزنده است، تا باران آسمان را پشت سر هم بر شما فرو ریزد و شما را با اموال و فرزندان كمك بخشد و باغها و نهرهایى براى شما قرار دهد. (نوح؛ 10-12) با استغفار و طلب غفران الهی برگ خزان گناه را بریزیم و برف سرمای دوری از معبود را با گرمای آغوش رحمت الهی، ذوب کنیم و نوروز، یکی از بهترین فرصتها برای جلب رزق، از راه استغفار است. امام علی (علیه السلام) می فرماید: اسْتَغْفِرْ تُرْزَقْ؛ استغفار كن، روزى داده مى‏ شوى

نماز

با کمی تأمّل بر سر سفره تحویل سال، به یاد می آوری؛ سالی که گذشت، همانند سالهای پیش از آن، توأم با شیرینی ها و تلخی های گوناگون بود؛ پس شاید در سال جدید نیز تلخی ها و سختی هایی باشد که قطعاً نیز اینچنین خواهد بود. قرآن کریم می فرماید: وَ قَطَّعْناهُمْ فِی الْأَرْضِ أُمَماً مِنْهُمُ الصَّالِحُونَ وَ مِنْهُمْ دُونَ ذلِكَ وَ بَلَوْناهُمْ بِالْحَسَناتِ وَ السَّیِّئاتِ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ؛ و آنان را در زمین به صورت گروه‏هایى پراكنده ساختیم: برخى از آنان درستكارند و برخى از آنان جز اینند. و آنها را به خوشی ها و ناخوشی ها آزمودیم، باشد كه ایشان بازگردند. (اعراف؛ 168)

هم خوشی ها و هم سختی ها، اصلاً همه لحظات، امتحان است. نیاز ضروری در هر جلسه امتحانی، آرامش، تمرکز و تلاش برای حل کردن همه سؤالهاست. چه چیزی جز یاد خدا و کمک گرفتن از خدا به انسان آرامش می دهد و چه کسی جواب همه سؤالها را می داند و بهترین دوست است و می توان با او درد دل کرد؟ آری! باید با خدا سخن گفت. چگونه؟! یک کلمه...! نماز. وَ اسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ وَ إِنَّها لَكَبیرَةٌ إِلاَّ عَلَى الْخاشِعینَ؛ از شكیبایى و نماز یارى جویید. و به راستى این [كار] گران است، مگر بر فروتنان. (بقره؛ 45) تصمیم بگیریم بهتر و بیشتر با خدا حرف بزنیم.

نوروز سفره دل خود را با هفت سین هایش باز کرده است و اگر درست نگاه کنی همه این سفره ها، سجّاده هایی هستند که تو را به عبادت آفریننده بهار می خوانند. آری عبادت، جاری است. سفره دل را با استغفار تمیز کن، با قرآن جلا ده و با دعا و نماز، سین هایش را کامل کن. بهار، تو را به زندگی دعوت می کند؛ و زندگی، می تواند همه اش عبادت باشد.