طرح تحول حوزه؛ نیازی فوری و راهبردی

اگر روند فعلی حوزه‎های علمیه، مناسب و کافی بود باید جلوی بسیاری از مشکلات را می‌گرفت و وقتی چنین توانی در حوزه‌ها وجود ندارد، کاملا بدیهی و واضح است که باید به دنبال تحول بود.

سال‌های بسیار طولانی از غیبت کبرای آخرین حجت پرودگار می‌گذرد و مهم‌ترین عامل حفظ مکتب تشیع در این دوران پرماجرا و پررنج، علمای ربانی بوده‌اند. همان‌ها که هر کدامشان مانند یک سنگری در مقابل هجمه‌های پرحجم دشمن بوده و سراسر عمرشان در مسیر حفظ و احیای دین خدا گذشته است.

خاستگاه علمای بزرگ در طول تاریخ، حوزه‌های پربرکت علمیه بوده که هر ساله، پذیرای هزاران نفر از جوانان مشتاق به تحصیل در زمینه‌ی علوم دینی هستند. به نظر نگارنده، ظرفیت موجود در طلاب به قدری زیاد است که -در صورت مدیریت صحیح- می‌توان نیازهای -نه فقط کشور بلکه- تمام دنیا را پوشش داد.

شرط «مدیریت صحیح» البته شرط بسیار مهم و البته دشواری است؛ و در مشکل‌بودن آن همین بس که تا کنون، محقق نشده است! قصد نادیده گرفتن خدمات گسترده‌ی حوزه‌های علمیه در امور مختلف را نداریم اما صادقانه باید گفت که هنوز راه زیادی تا نقطه‌ی مطلوب وجود دارد. وجود ناهنجاری‌های اعتقادی، اجتماعی، اخلاقی و حتی سیاسی در جامعه، نشانه‌ای از عدم تحرک لازم از سوی متولیان اصلی امر فرهنگ یعنی حوزه‌های علمیه است. البته از این نکته نباید غافل شد که خوشبختانه هنوز سطح دینداری در عموم مردم، قابل قبول و امیدوارکننده است و این مطلب در رشد گرایش آنان به نمادهای شعائر مذهبی مثل مراسم شب‌های قدر، دعای روز عرفه، ایام فاطمیه و محرم و پیاده‌روی عظیم روز عاشورا کاملا واضح و محسوس است؛ اما با این همه، نمی‌توان چشم خود را بر برخی ناهنجاری‌ها بست. رشد نرخ طلاق، بالا رفتن سن ازدواج و ظهور پدیده‌های شومی مثل خانه‌های مجردی و ازدواج سفید، کم‌شدن تقید به حجاب در برخی بانوان، بداخلاقی‌های سیاسی و اجتماعی، رواج اسراف در جامعه، تجمل‌گرایی برخی مسئولان و مردم و موارد مشابه از مثال‌های ناهنجاری در جامعه هستند که نیاز فوری و شدیدی به ارائه‌ی راه‌کار از سوی مراکز دینی کشور یعنی حوزه‌های علمیه دارند.

ضرورت تدوین و اجرای «طرح تحول حوزه» از همین جا آشکار می‌شود؛ چون اگر روند فعلی حوزه‎های علمیه، مناسب و کافی بود باید جلوی بسیاری از مشکلات را می‌گرفت و وقتی چنین توانی در حوزه‌ها وجود ندارد، کاملا بدیهی و واضح است که باید به دنبال تحول بود.

مدیران محترم باید بدانند که «یکی از نیازهای مهم حوزه‌ی علمیه در شرایط کنونی، «تدوین طرح تحول» در حوزه و برنامه‌ریزی بلندمدت، دقیق و زمان‌بندی‌شده بر اساس این طرح تحول و اهداف مورد نظر است.»[۱]

پی‌نوشت:

[۱] امام خامنه‌ای، ۱۱مهر ۱۳۹۵

منبع، رهروان ولایت