تبیان، دستیار زندگی
شبکه های اجتماعی حالا به بخشی از زندگی روزمره اغلب افراد، تبدیل شده اند. شبکه هایی که امکانات متنوعی را در اختیار کاربران قرار می دهند. عده ای معتقدند که باید فیلترهایی برای آنها لحاظ شود و عده ای دیگر، این شبکه ها را ابزاری در جهت گسترش دنیای ارتباطات و
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

محدودیت برای اپلیکیشن های ارتباطی، درست یا غلط؟

شبکه های اجتماعی حالا به بخشی از زندگی روزمره اغلب افراد، تبدیل شده اند. شبکه هایی که امکانات متنوعی را در اختیار کاربران قرار می دهند. عده ای معتقدند که باید فیلترهایی برای آنها لحاظ شود و عده ای دیگر، این شبکه ها را ابزاری در جهت گسترش دنیای ارتباطات و فناوری می دانند. اما به راستی منافع این شبکه ها بیشتر است یا معایب آنها؟

فاطمه ناظم زاده-بخش اجتماعی تبیان

محدودیت برای اپلیکیشن های ارتباطی، درست یا غلط؟

افزایش روزافزون تعداد کاربران ایرانی در شبکه های اجتماعی از قبیل، لاین، تلگرام، واتساب و اینستاگرام، موضوعی قابل توجه است. همه اینها اپلیکیشن هایی هستند که هر چه جلوتر می روند امکانات بیشتری در اختیار مخاطبان خود قرار می دهند و همین امر موجب می شود تا دایره گسترده تری از مخاطبان ایجاد کنند.

اما نکته قابل توجه و البته قابل تاملی هم در این زمینه وجود دارد و آن این است که تا چه اندازه این اپلیکیشن ها می توانند مفید باشند و حیطه مضر و حتی پرخطر آنها کجاست؟

این موضوعی است که باید با آمارگیری و پژوهش های دقیقی مورد سنجش قرار گیرد.

آنچه در این رابطه مهم است به این موضوع مربوط می شود که این شبکه های اجتماعی در حال حاضر، به یکی از مهمترین ابزارهای ارتباطاتی و سرگرم ساز ایرانیان تبدیل شده اند!

حال که این شبکه ها در میان مردم و جامعه، جایگاهی برای خود یافته اند و ابزار اقتصادی و فرهنگی هم شده اند، سوالاتی مطرح شده مبنی بر اینکه آیا باید اقداماتی در جهت مناسب سازی شبکه های اجتماعی صورت گیرد و یا اینکه با برخی از این شبکه ها لازم است چگونه برخورد شود؟

شبکه های اجتماعی وسیله ای برای تسهیل ارتباطات

احمد جلالی، روانشناس و استاد دانشگاه، این اپلیکیشن ها را هدیه تکنولوژی به بشر می داند و می گوید: این برنامه ها تنها ارتباطات را تسهیل کرده اند و به این ترتیب به نزدیک شدن و گفت و گوی افراد جامعه با یکدیگر کمک می کنند. قطعاً شکل گرفتن فضای گفت و گو و دیالوگ در این شبکه های مجازی می تواند به کاهش خشونت های اجتماعی و برخوردهای نه چندان دوستانه اعضای جامعه کمک کند.

جامعه از لحاظ روانی به چنین فضایی نیاز دارد تا بتواند از این طریق تعاملاتش را رشد دهد. در واقع این برنامه ها به صورت

این برنامه ها تنها ارتباطات را تسهیل کرده اند و به این ترتیب به نزدیک شدن و گفت و گوی افراد جامعه با یکدیگر کمک می کنند.

مدرن تر و با امکانات بیشتری جایگزین پیام کوتاه شده اند و از این بابت باعث شده تا جامعه با فراغ بال نسبت به هزینه، ارتباطات خود را با درون و بیرون جامعه بهبود بخشد.

محدودیت برای شبکه اجتماعی چه اثری دارد؟

با توجه به شرایط فعلی که در جامعه وجود دارد می توان اینطور فرض کرد که همه این شبکه های اجتماعی حذف شوند. این موضوع می تواند در درجه اول به محدود شدن ارتباطات میان افراد در جامعه منجر شود. این اتفاق منجر به کاهش فضای ارتباطی می شود، فضایی که برای بسیاری از افراد جامعه، محیطی صمیمانه و جذاب است و منجر به انتقال نوعی نشاط نسبی به آنها می شود.

به این ترتیب جامعه دوباره با یک عقب گرد در حوزه ارتباطات میان اعضای خود، روبه رو خواهد شد و این برای جامعه امروز ما که به دلیل مشکلات اقتصادی در لاک خود فرو رفته، چندان مناسب نیست.

نظر منتقدان چیست؟

درباره شبکه های اجتماعی و مضرات و آسیب های آنها، همواره انتقادات زیادی وجود داشته. نقدهایی که اغلب آنها به این موضوع اشاره دارند که محتویات ناسالمی از طریق این شبکه ها منتقل می شوند و یا اینکه این شبکه ها، زمینه ای برای ارتباطات میان دختران و پسران فراهم می آورد که آسیب های زیادی به دنبال دارد.

این دسته از افراد عنوان می کنند که این اپلیکیشن ها در قالب گروه های دوستانه بشدت به گسترش ادبیات کلامی ناهنجار و مضامین غیر اخلاقی دامن می زنند. منتقدان این اپلیکیشن ها از توهین هایی که در این شبکه های اجتماعی به موضوعات مهم می شود ناراحت هستند و برای همین اعمال محدودیت روی آنها را پیگیری می کنند.

ریشه بحران ها در دل جامعه است

یک واقعیت بسیار مهم در این زمینه وجود دارد و آن این است که بپذیریم که این اپلیکیشن ها، با همه امکاناتی که در اختیار کاربران خود قرار می دهند، می توانند به عنوان بستری خنثی در نظر گرفته شوند.

اینکه فقط به محدود کردن این امکانات بیندیشیم، هرگز نمی تواند مشکلات و آسیب های موجود را حل کند. آنچه مهم است توجه به فضای حاکم بر جامعه است.

آنچه امروز در شبکه های اجتماعی شاهد آن هستیم، انعکاسی از واقعیت های موجود در جامعه هستند. مسائل و مشکلاتی که در خانواده ایرانی وجود دارد و چالش هایی که جوانان و نوجوانان را درگیر کرده است.

اگر از این منظر به ماجرا نگاه کنیم، شاید بتوانیم امیدوار باشیم که از این طریق به شناسایی مشکلات و چالش های موجود بپردازیم تا بتوانیم راهکاری اساسی بیابیم.

به جای برخورد سخت افزاری در ارتباط با شبکه های اجتماعی، می توان به جستجوی یافتن پاسخی مناسب برای این سوالات پرداخت که به طور مثال چه چیز موجب شده که بخش قابل توجهی از گفتگوهای مطروحه در این شبکه ها، حول موضوعات غیراخلاقی و جنسی باشد؟ به راستی نسل جوان جامعه ما، از کدام آموزش ها عقب مانده که باید واکنشی این چنینی داشته باشد؟

آنچه امروز در شبکه ای اجتماعی شاهد هستیم موجب ایجاد یک نگرانی مهم می شود. نگرانی برای خانواده ایرانی که چه بر سرش آمده که مرد و زن آن، از ابزارهای ارتباطی برای خیانت بهره می برند؟

آیا در صورت نبود این شبکه های مجازی، زوجین از ابزار دیگری آن هم در قرن بیست ویک برای این کار استفاده نخواهد کرد؟

کم نیستند دختران و پسران مجردی که به دلایل مختلفی از جمله دلایل اقتصادی، فرصت ازدواج و تشکیل خانواده را نیافته اند، آیا این نگاه درست است که تصور کنیم این عده جوان از طریق این شبکه ها به آشنایی با یکدیگر می پردازند و اگر این شبکه ها نبود، راهی برای این گونه ارتباطات پیدا نمی کردند؟

بهتر است این واقعیت را بپذیریم که شبکه های اجتماعی، بازتابی از قصه های جامعه امروز ما هستند. بهتر است به دنبال یافتن ریشه ها و دلایل عمقی باشیم.

ما در جامعه ای زندگی می کنیم که حدود 16 میلیون، جمعیت جوان و مجرد دارد که نیازمند تامین روحی و عاطفی خویش هستند. وقتی بستری مناسب برای پاسخ به این نیازها وجود نداشته باشد، رفتارهای ناهنجاری در شبکه های اجتماعی

کم نیستند دختران و پسران مجردی که به دلایل مختلفی از جمله دلایل اقتصادی، فرصت ازدواج و تشکیل خانواده را نیافته اند، آیا این نگاه درست است که تصور کنیم این عده جوان از طریق این شبکه ها به آشنایی با یکدیگر می پردازند و اگر این شبکه ها نبود، راهی برای این گونه ارتباطات پیدا نمی کردند؟

منعکس می شود.

شبکه های اجتماعی امروز می توانند به ما کمک کنند تا تبلور احساسات و افکار یک نسل را در آنها مشاهده کنیم.

نسلی که وقت زیادی را به مسخره کردن موضوعات مختلفی اختصاص می دهد و عمل تمسخر توسط آنها، شاید نشان دهنده نوعی بی تفاوتی اجتماعی باشد.

بی تفاوتی اجتماعی نوعی احساس و واکنش است که احتمالا به دلیل حس ناامیدی و سرخوردگی ایجاد می شود. برای چنین کسی، هنجارها رنگ می بازند و دیگر خط قرمزی وجود ندارد که مانعی برای عدم انجام برخی از رفتارها باشد.

با آگاهی نسبت به این موارد، باید به این نکته اندیشید که آیا باز هم می توانیم طرفدار این راهکار باشیم که شبکه های اجتماعی را سانسور و فیلتر کنیم یا با نگاهی متفاوت، به ریشه یابی برخی مشکلات اجتماعی که در این شبکه ها بروز پیدا کرده، در خود جامعه بپردازیم.

به عنوان یک راهکار و راهی بهتر از محدود کردن، می توانیم استفاده از شبکه های بومی محلی را پیشنهاد کنیم که امروزه در بسیاری از کشورهای دنیا هم نمونه های آنها وجود دارد. اینترنت امن و شبکه های مختص جوانان و زنان هم گزینه های دیگری هستند که برای اصلاح معایب شبکه های اجتماعی می توانند راه اندازی شوند.

برای تقویت راه حل های بومی ازدواج هم، رجوع به سامانه هایی مثل سامانه همسان گزینه ازدواج تبیان می تواند پاسخگوی مناسبی برای حل معضلاتی باشد که در صورت استفاده از شبکه های اجتماعی ممکن است اتفاق بیفتد.