امام رضا علیه السلام از منظر دیگران
حضرت امام رضا علیه السلام از جمله ائمه بزرگ و جلیل القدر است که جایگاه مادی و معنوی ایشان همواره و در طول تاریخ دارای اهمیت بوده و جلوه ای ویژه داشته است.
مدتی از روزگار زندگانی امام رضا (علیه السلام ) همزمان با خلافت هارون الرشید بود. در آن زمان کوشش‌های فراوانی در تحریک هارون برای کشتن امام رضا (علیه السلام ) می‌شد تا آنجا که در نهایت هارون تصمیم بر قتل امام گرفت؛ اما فرصت نیافت نقشه خود را عملی کند. بعد از وفات هارون فرزندش امین به خلافت رسید. در این زمان به علت مرگ هارون ضعف و تزلزل بر حکومت سایه افکنده بود و این تزلزل و غرق بودن امین درفساد و تباهی باعث شده بود که او و دستگاه حکومت, از توجه به سوی امام و پیگیری امر ایشان بازمانند. از این رو می‌توانیم این دوره را در زندگی امام دوران آرامش بنامیم. اما سرانجام مأمون عباسی توانست برادر خود امین را شکست داده و اورابه قتل برساند و لباس قدرت را به تن نماید و توانسته بود با سرکوب شورشیان فرمان خود را در اطراف واکناف مملکت اسلامی جاری کند. چنانکه گفته شد، نیمه اول امامت امام علی بن موسی الرضا علیه السلام مصادف با 10 سال پایانی خلافت هارون الرشید بود.
با حضور امام رضا علیه السلام در ایران و اهمیت ویژه ای که شیعیان و سایرین برای جایگاه خاندان پیامبر داشتند، جایگاه وی بیش از پیش مهم و حیاتی جلوه می کرد زیرا جو حاکم به نحوی بود که مردم همواره در این فکر به سر می بردند که چه شده است که فرزند رسول خدا به ایران آمده است. در همین دوران است که توجه بسیاری از افراد که در مذهب جعفری نبوده اما معارف حق اثنی عشری را دیده اند، اندک اندک تلاش می کنند تا با معرفی ائمه معصومین علیهم السلام به نوعی ارادت خویش را به ایشان نشان دهند.
امام رضا و اهل سنت
دوران پر بركت و همراه با كرامات و وقیعی كه قبل و بعد از ولادت امام رضا (علیه السلام) از مدینه تا مرو و مدت امامت ایشان رخ داد، جملگی دلالت بر عظمت بی كران امام رضا (علیه السلام) دارد. روایت آن از زبان بزرگان اهل سنّت جالب و شنیدنی و البته شگفت انگیز است. آنچه پیش روی دارید، گوشه ای از سخنان بزرگان اهل سنت درباره امام رضا است كه در منابع معتبر آنها نقل شده و تأثیر به سزایی در نزدیك كردن دیدگاه اهل سنت به دیدگاه شیعه درباره كرامت، شفاعت، توسل و زیارت قبور و ... دارد.
1. مجدالدین ابن اثیر جَزَری از بزرگان اهل سنت می گوید: «ابوالحسن علی بن موسی ... معروف به رضا...، مقام و منزلت ایشان همانند پدرشان موسی بن جعفر است. امامت شیعه در زمان علی بن موسی به ایشان منتهی می شد، فضایل وی قابل شمارش نیست. خداوند رحمت خود و رضوان خود را بر ایشان بفرست.
2. محمد بن طلحه شافعی از دیگر بزرگان اهل سنت نیز می گوید: «سخن در امیرالمؤمنین علی و زین العابدین علی گذشت و ایشان علی الرضا سومین آنهاست. كسی كه در شخصیت ایشان تأمل كند، در می یابد كه علی بن موسی وارث امیرالمؤمنین علی و زین العابدین علی است، و حكم می كند كه ایشان سومین علی است. ایمان و جایگاه و منزلت ایشان فراوانی اصحاب ایشان، باعث شد تا مأمون وی را در امور حكومت شریك كند و ولایت عهدی را به ایشان بسپارد..
منابع:
1. بنیاد فرهنگی امامت
2. کتاب جامع الاصول، ج 2، ص 1403
3. کتاب مطالب السؤول، ص295
