پروژه های معرفی مرتبط با پروژۀ ساخت محیط كشت خانگی برای رشد میكروب، جلسه چهارم
پروژه اول: بررسی طیف های مختلف نوری بر رشد باکتری‌ها
هدف: در پایان به این پرسش ها پاسخ داده خواهد شد:
آیا باکتری ها در نورهای رنگی مختلف رشد متفاوتی دارند؟
باکتری ها در کدام رنگِ نور، رشد بیشتری خواهند داشت؟
آیا می توان رشد باکتری را به سرد یا گرم بودن رنگ ها نسبت داد؟
حداقل زمان مورد نیاز برای انجام پروژه: 3 هفته
پروژه پیش‌نیاز: 13
در طبیعت چرخه رنگ ها بر اساس رنگ های رنگین کمان تنظیم شده است: قرمز، نارنجی، زرد، سبز، آبی و بنفش در طب مکمّل نیز بحثی به عنوان رنگ درمانی وجود دارد که بیان می‌کند هر یک از رنگ ها خواص ویژه ای دارند.
با توجه به اینکه امروزه استفاده از لامپ های رنگی نیز متداول است، ممکن است که بتوان از خواص رنگ های مختلف برای کم و یا زیاد کردن رشد باکتری های مضر و یا مفید استفاده کرد. اگر بتوان با لامپ های رنگی رشد باکتری ها را کم کرد، جایگزینی برای لامپ های فرابنفش که برای سلامت انسان ها بسیار پر ضرر است، پیدا خواهد شد.
دانستنی های مورد نیاز برای انجام پروژه
- هر رنگی چه خصوصیاتی دارد؟
- طیف های مختلف نوری چه تأثیری بر رشد باكتری ها دارد؟
مواد و وسایل مورد نیاز
- لامپ
- طلق های رنگی
- لامپ فرابنفش (uv)
- پلیت باکتری
- اتوکلاو
- انکوباتور
مراحل انجام پروژه
نمونه آبی به آزمایشگاه آورده و بر روی محیط جامد کشت دهید. به این ترتیب که 1 میلی‌لیتر از آب را بر روی محیط ریخته و با میله شیشه ای سرکج پخش کنید و بعد از تهیه چند پلیت به همین شیوه، هر پلیت را با یک طلق رنگی متفاوت بپوشانید و زیر نور لامپ قرار دهیم.
بعد از 48 ساعت، میزان رشد باکتری ها را بررسی کرده و رنگ ها را به ترتیب میزان رشدشان مرتب کنید و نموداری رسم نمایید.
پروژه دوم: تأثیر ولتاژهای مختلف برق بر رشد باکتری E.coli
هدف: در پایان به این پرسش ها پاسخ داده خواهد شد:
میدان الکتریکی با ولتاژهای مختلف چه اثراتی بر روی باکتری E.coli دارد؟
با افزایش ولتاژ میزان رشد باکتری ها چه تغییری می کند؟
پروژه پیش‌نیاز: 13
تصور زندگی بدون برق برای بسیاری از ما سخت است. الکتریسیته به همراه خود زندگی راحت تری را به ارمغان آورده اما این میدان الکتریکی اطراف ما اثرات مخرّبی هم بر سلامت انسان ها دارد.
میدان های الكتریكی به وسیله خطوط نیرو، سیم های الكتریكی و تجهیزات الكتریكی تولید می شود. و در اطراف هر وسیله ای وجود دارند و قدرت آنها با افزایش ولتاژ افزایش می یابد. این میدان ها بر روی سیستم عصبی و رشد و تكامل و ترمیم سلول ها اختلالاتی ایجاد می كنند و موجب پیدایش امراض ناشناخته ای مانند انواع سرطان ها، تومورهای مغزی و ناباروری در انسان می‌‌‌‌شوند.
دانستنی های مورد نیاز برای انجام پروژه
باکتری E.coli، چه ویژگی هایی داشته و چگونه می توان آن را كشت داد؟
مواد و وسایل مورد نیاز
- دو صفحه از جنس مسی به اندازه 10 در 10 سانتی متر
- سیم
- تعدادی باتری
- پلیت حاوی محیط کشت باکتری
- انکوباتور
مراحل انجام پروژه
ابتدا لوله ای حاوی محیط کشت مایع از باکتری E.coli درست کرده، سپس از این لوله با پیپت استریل 1 میلی‌لیتر برداشته و بر روی محیط های جامد بریزید و برای انکوباسیون در دمای 37 درجه تحت میدان های الکتریکی مختلف قرار دهید. برای درست کردن میدان الکتریکی باید دو صفحه مسی را به صورت موازی گذاشته و پلیت را در وسط آنها قرار دهید. دو صفحه را با یک سیم به باتری وصل كرده و به این ترتیب میدان الکتریکی درست کنید. این میدان باید در انکوباتور باشد تا ضمن اثر میدان الکتریکی، دمای مورد نیاز برای رشد باکتری نیز تأمین شود. نموداری بر اساس میزان ولتاژ و رشد باکتری ها رسم کنید.
پروژه سوم: چه نوع پارچه ای مانع انتقال باکتری می شود؟
هدف: در پایان به این پرسش ها پاسخ داده خواهد شد:
آیا داشتن الیاف طبیعی و یا الیاف مصنوعی در این نفوذپذیری مؤثر است؟
پروژه‌ی پیش‌نیاز: 13
اگر کسی زخمی شد و دسترسی به گاز استریل و مواد ضد عفونی کننده نبود، اولین کار این است که زخم را با پارچه ای تمیز ببندیم. این کار هم کمک می کند كه خون ریزی بند بیاید و هم اینکه از ورود میکروب ها به زخم و ایجاد عفونت جلوگیری می کند. اما از چه پارچه ای استفاده کنیم که کمترین تعداد میکروب را عبور دهد؟ چنین پارچه ای می تواند برای پوشش لباس نوزادان نیز کاربرد داشته باشد.
دانستنی های مورد نیاز برای انجام پروژه
- وارد شدن میكروب ها به زخم ها چه مشكلاتی ایجاد می‌كند؟
- هر كدام از گروه های میكروب ها چه اندازه هایی دارند؟
مواد و وسایل مورد نیاز
- پارچه هایی با جنس های مختلف (مثل کتان، نخی، ابریشم، پشمی، پلی‌استر)
- محیط کشت نوترینت آگار
- یک فرد سرما خورده
- انکوباتور
مراحل انجام پروژه
کافی است پارچه هایی با جنس های مختلف را جلوی دهان فرد سرماخورده گرفته و پشت آن یک پلیت در باز بگذاریم پس از اینكه فرد بیمار عطسه كرد، درب پلیت را بسته و مشخصات و نام پارچه‌ی مورد آزمایش را پشت آن نوشته و سپس درون انکوباتور قرار دهید. بعد از رشد میکروب ها پلیت ها را با هم مقایسه کنید و پارچه ای كه کمترین نفوذپذیری میکروبی را دارد، پیدا کنید. اگر فرد سرماخورده ای در اطرافتان پیدا نکردید باید عطسه را شبیه سازی کنید. برای این کار کافی است محلولی پر از میکروب، مثل آب حوض بزرگ وسط پارک را درون اسپری ریخته و در هر پلیت از پشت پوشش پارچه های مختلف اسپری کنید. باید دقت کنید که این کار را در مورد هر پلیت از فاصله یکسانی انجام دهید. در ضمن هنگام اسپری کردن آب آلوده حتما از ماسک استفاده کنید.
یک راه دیگر برای انجام پروژه این است که پلیت ها را بدون در با جنس های مختلفی از پارچه پوشانده و به مدت 2 ساعت در هوای آزاد قرار دهید. سپس درب آنها را بسته و در انکوباتور قرار داده تا میکروب ها رشد کنند.
مثل همیشه وجود یک گروه شاهد الزامی است.
می توانید جنس‌های مختلف دستمال کاغذی و ماسک های موجود در بازار را نیز به همین روش با هم مقایسه کنید و سپس دستمال های کاغذی موجود در بازار را با بهترین پارچه ای که یافته اید مقایسه کنید و ببینید کدام در جلوگیری از انتقال میکروب ها مؤثرتر است؟منابع
1- ملك زاده. فریدون، شهامت. منوچهری، میكروبیولوژی عمومی. انتشارات دانشگاه تهران، 1384.
2- آل محمد. محمدمهدی، میكروب شناسی علمی- مركز نشر دانشگاهی، چاپ اول، 1365.
3- آرنولد. نیك، هیولاهای میكروسكوپی (مجموعه علوم ترسناك). مترجم: محمود مزینانی. انتشارات پیدایش، 1386.
4- مادیگان. میشل، مارتینكو. جان، استال. دیوید، كلارك. دیوید، میكروبیولوژی براك. مترجم: دكتر غلامرضا زرینی. ناشر خانه زیست‌شناسی، 1393.
* سایت زیر شما را با دنیای میكروب ها آشنا می كند و می توانید خودتان به صورت شبیه سازی شده زیر میكروسكوپ میكروب های مختلف را تماشا كرده و درباره هریك اطلاعات مفیدی به دست آورید:
Microbiologyonline.org.uk
لینک های مرتبط:
ساخت محیط كشت خانگی برای رشد میكروب، جلسه اول
ساخت محیط كشت خانگی برای رشد میكروب، جلسه دوم
ساخت محیط كشت خانگی برای رشد میكروب، جلسه سوم
ساخت محیط كشت خانگی برای رشد میكروب، جلسه چهارم
بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه: مهبان رحیمی فرد
تنظیم: زینب شاه مرادی
