تبیان، دستیار زندگی
گر استفاده از اعضاى بدن بیمارانى که در سؤال توصیف شده اند براى معالجه بیماران دیگر، باعث تسریع در مرگ و قطع حیات آنان شود جایز نیست، در غیر این صورت اگر عمل مزبور با اذن قبلى وى صورت بگیرد و یا نجات نفس محترمى متوقف بر آن عضو مورد نیاز باشد، اشکال ندارد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

احکام اهدای عضو و پیوند اعضا !

موضوعی در این عصر، با توجه به پیشرفت علم مطرح است که بتوان از آن طریق زندگی دوباره ای به فرد بیمار داد، که به اهدای عضو معروف شده است. و باید نظر علما را در باره بدانیم.

فرآوری: حجت الاسلام تیموری - بخش احکام اسلامی تبیان

پیوند اعضا، اهدای عضو، احکام پیوند اعضا

اگر کسی به بیماری مبتلا شود و پزشکان از معالجه ی او قطع امید نموده و غیرقابل علاج شود و به گفته پزشکان به زودی مرگ وی حتمی گردد، (مثل مواردی که با مرگ مغزی مواجه می شود) آیا میتوان قبل از مرگ او اعضای حیاتی بدنش را (مانند قلب ،کلیه و ...)  جدا نمود و به دیگری پیوند زد؟

مقام معظم رهبری حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدّ ظله العالی) :

اگر برداشتن اعضای بدن او منجر به مرگ وی یا باعث تسریع در مرگ و قطع حیات او شود حکم قتل او را دارد و جائز نیست، و در غیر این صورت اگر با اذن قبلی خود او باشد و یا نجات نفس محترمی متوقف بر آن عضو مورد نیاز باشد، اشکال ندارد.

حضرت آیت الله العظمی تبریزی (حفظه الله تعالی):

جدا نمودن اعضایی که قوام حیات به آنها است از بدن مسلمان جایز نیست. چه در حال حیات و چه بعد از مرگ، گرچه خود او راضی باشد. و در غیر آن از اعضاء، جدا نمودن آنها از بدن مسلمان بنابر احتیاط جایز نیست امّا از بدن کافر مانعی ندارد.

حضرت آیت الله العظمی سیستانی(حفظه الله تعالی):

جائز نیست و در حکم قتل نفس است.

حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (حفظه الله تعالی):

خیر، جائز نیست و وصیت مذکور باطل است.

حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی(حفظه الله تعالی):

قبل از مرگ او جایز نیست و در بعض موارد که سبب تسریع مرگ بیمار شود و مرگ او مستند به آن شود، تبعات خاص خود را دارد بلکه اگر موجب سرعت مرگ نشود، باز هم تبعات خاص خود را دارد. بله بعد از مرگ او در صورتی که حیات نفس محترمه موقوف به پیوند باشد، اشکال ندارد.

اگر برداشتن اعضای بدن او منجر به مرگ وی یا باعث تسریع در مرگ و قطع حیات او شود حکم قتل او را دارد و جائز نیست، و در غیر این صورت اگر با اذن قبلی خود او باشد و یا نجات نفس محترمی متوقف بر آن عضو مورد نیاز باشد، اشکال ندارد

حضرت آیت الله العظمی فاضل لنکرانی (حفظه الله تعالی):

خیر.

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (حفظه الله تعالی):

درصورتی که مرگ مغزی قطعی باشد و هیچ گونه احتمال بازگشت در آن وجود نداشته باشد، برداشتن اعضاء برای نجات بیمارانی که جانشان در خطر است، مانعی ندارد.

حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (حفظه الله تعالی):

در صورتی که فرد دچار مرگ مغزی شده، اگر متخصصین، مرگ قطعی او را تایید کنند، می توان اعضای او را قطع و به بیماران پیوند بزنند. ولی اگر وصیت نکرده است، این کار باید با اذن و برنامه از طرف فقیه انجام شود.

حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی (حفظه الله تعالی):

در فرض سؤال جائز نیست.

آیت الله وحید خراسانی:

سوال ۴۲۲ : آیا وصیت کردن به اهداء عضو بعد از مرگ صحیح است و آیا وراث حق اهداء عضو انسانی که به طور کامل از دنیا رفته یا دچار مرگ مغزی شده را دارند؟

اگر کسی در حال حیات خود وصیت کند که پس از مردن او عضوی از اعضای او را قطع کنند و به دیگری پیوند بزنند صحت این وصیّت محل اشکال است. و بریدن عضوی از اعضای بدن مسلمان مرده که از اعضاء رئیسه باشد،(مانند چشم و غیر آن) به منظور پیوند زدن آن به بدن شخص زنده جایز نیست و قطع کننده باید دیه آن عضو را که دیه اعضای جنین مسلمان است بپردازد. ولی چنانچه زنده ماندن مسلمان متوقف باشد براین که عضو بدن مسلمان مرده ای را ببرند و به او پیوند زنند بریدن آن عضو جایز است ولی قطع کننده باید دیه آن را بپردازد و پس از پیوند که جزء بدن زنده گشت احکام بدن زنده بر آن جاری است، ضمناً کسی که دچار مرگ مغزی شده، مرده به حساب نمی آید لذا اهداء اعضاء او به دیگری جایز نیست.

در صورتی که فرد دچار مرگ مغزی شده، اگر متخصصین، مرگ قطعی او را تایید کنند، می توان اعضای او را قطع و به بیماران پیوند بزنند. ولی اگر وصیت نکرده است، این کار باید با اذن و برنامه از طرف فقیه انجام شود

آیت الله خامنه ای:

س ۱۲۹۲: بعضى از افراد دچار ضایعات مغزى غیر قابل درمان و برگشت مى‏شوند که بر اثر آن، همه فعالیت‏هاى مغزى آنان از بین رفته و به حالت اغماى کامل فرو مى‏روند و همچنین فاقد تنفس و پاسخ به محرّکات نورى و فیزیکى مى‏شوند، دراین گونه موارد احتمال بازگشت فعالیت‏هاى مذکور به وضع طبیعى کاملاً از بین مى‏رود و ضربان خودکار قلب مریض باقى مى‏ماند که موقّت است و به کمک دستگاه تنفس مصنوعى انجام مى‏گیرد و این حالت به مدّت چند ساعت و یا حداکثر چند روز ادامه پیدا مى‏کند، وضعیت مزبور در علم پزشکى مرگ مغزى نامیده مى‏شود که باعث فقدان و از دست رفتن هر نوع شعور و احساس و حرکتهاى ارادى مى‏گردد و از طرفى بیمارانى وجود دارند که نجات جان آنان منوط به استفاده از اعضاى مبتلایان به مرگ مغزى است، بنا بر این آیا استفاده از اعضاى مبتلا به مرگ براى نجات جان بیماران دیگر جایز است؟

ج: اگر استفاده از اعضاى بدن بیمارانى که در سؤال توصیف شده‏اند براى معالجه بیماران دیگر، باعث تسریع در مرگ و قطع حیات آنان شود جایز نیست، در غیر این صورت اگر عمل مزبور با اذن قبلى وى صورت بگیرد و یا نجات نفس محترمى متوقف بر آن عضو مورد نیاز باشد، اشکال ندارد.

س ۱۲۹۳: علاقمند هستم اعضاى خود را هدیه کرده و از بدن من بعد از مردنم استفاده شود و تمایل خود را هم به اطلاع مسئولین رسانده‏ام. آنان نیز از من خواسته‏اند که آن را در وصیّت‌نامه خود نوشته و ورثه را هم از خواست خود آگاه کنم، آیا چنین حقّى را دارم؟

ج: استفاده از اعضاى میّت براى پیوند به بدن شخص دیگر براى نجات جان او یا درمان بیمارى وى اشکال ندارد و وصیّت به این مطالب هم مانعى ندارد مگر در اعضایى که برداشتن آنها از بدن میّت، موجب صدق عنوان مثله باشد و یا عرفاً هتک حرمت میّت محسوب شود.


منابع:

سراج،سایت رسمی احکام جامع

خبرگزاری دانا

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.