خورشید تابان ری!

چهارم ربیع الثانی سالروز تولد محدث والا مقام و امام زاده ی لازم التکریم حضرت عبدالعظیم حسنی (علیه السلام) بهانه ای شد تا جان را به ذکر این دوست واقعی اهل بیت علیهم السلام جلایی دهیم. گفتیم دوست واقعی اهل بیت، آری این سخنی به گزافه نیست چرا که در امالی «صدوق» در ضمن حدیث «عرض دین» آمده وقتیکه حضرت عبدالعظیم خدمت امام هادی علیه السّلام مشرّف شد و عقائد خود را اظهار نمود ، امام فرمود: تو از دوستان حقیقی ما هستی.

آمنه اسفندیاری - بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان

او به راستی مشکل گشاست چرا که ابوحماد رازی می گوید: خدمت حضرت هادی علیه السّلام رسیدم و از آن جناب مسائلی پرسیدم، هنگامیکه اراده کردم از محضر مقدّسش بیرون شوم فرمود: هرگاه مشکلاتی برایت پیش آمد کرد، آنها را از عبدالعظیم حسنی بپرس، و سلام مرا هم به او برسان.

این تأکیدات و ستایشهایی که ائمّه معصومین علیهم السّلام از او به عمل آورده اند، در واقع هم بیانگر مقام شاخص و برجسته ی حضرت عبدالعظیم علیه السّلام است و هم گویای این مطلب مهم است که ایشان از طرف حضرت امام هادی علیه السّلام در منطقه ی ری، هم مورد وثوق و اعتماد بوده و هم وکالت و نمایندگی داشته است؛ مردم سخن او را سخن امام علیه السّلام می دانستند و در مسایل دینی و دنیوی، وجود او محور تجمّع شیعیان و تمرکز هواداران اهل بیت علیهم السّلام بود.

به راستی چه توفیقی نصیب ما شیعیان همسایه ی او گشته که به راحتی می توانیم از فیض پربرکت وجودش بهره مند شویم، عطر خاندان عصمت و طهارت علیهم السّلام را از او استشمام کنیم و او را یادگاری از امامان خود بدانیم.

حضرت عبدالعظیم الحسنی علیه السّلام از دانشمندان شیعه و از راویان حدیث ائمّه معصومین علیهم السّلام و از چهره های بارز و محبوب و مورد اعتماد، نزد اهل بیت عصمت علیهم السّلام و پیروان آنان بود و در مسایل دین، آگاه و به معارف مذهبی و احکام قرآن، شناخت و معرفتی وافر داشت.

مدّت 79 سال عمر با برکت او با دوران امامت چهار امام معصوم یعنی امام موسی کاظم علیه السّلام ، امام رضا علیه السّلام، امام محمّدتقی علیه السّلام و امام علیّ النّقی علیه السّلام مقارن بوده ، محضر مبارک امام رضا علیه السّلام ، امام محمّد تقی علیه السّلام و امام هادی علیه السّلام را درک کرده و احادیث فراوانی از آنان روایت کرده است .

این فرزند حضرت پیامبر صلّی الله علیه و آله وسلّم، از آنجا که از نوادگان حضرت امام حسن مجتبی علیه السّلام است به حسنی شهرت یافته است.

  ائمه ی معصومین الگوی تمام عیار ما در زندگی هستند اما گاهی ممکن است تصور کنیم که تا رسیدن به مقام شامخ معصومین علیهم السلام فاصله زیاد است و ما نمی توانیم به درجه رفیعی که آن بزرگان رسیده اند برسیم. بله صد البته که مقام عصمت فقط برازنده ی همان اولیای مقرب خداست.

اما تفحص در زندگی برخی اولیای خدا که معصوم نیستند اما به درجات والای انسانی و کمال رسیده اند نشان می دهد که انسان می تواند به درجات رفیع علم و تقوی برسد که به صراحت مورد تایید اهل بیت علیهم السلام باشد.  

حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام از این نمونه افراد است. ایشان جدای از اینکه از نوادگان امام حسن مجتبی علیه السلام هستند اما مقام علمی و ایمانی ایشان آنقدر شاخص است که برخی از امامان معصوم ما به صراحت مهر تایید بر ایشان زده اند و در واقع مورد وثوق آن بزرگواران بوده است.

مثلا ایشان احادیث و روایت های زیادی از حضرت امام جواد علیه السّلام نقل کرده است و  از این اخبار معلوم می شود که آن حضرت علاقه زیادی به عبدالعظیم داشته، و به او اظهار اعتماد و اطمینان میکرده.

یا وقتی حضرت عبدالعظیم علیه السلام خدمت حضرت امام هادی علیه السّلام رسیده و عقائد مذهبی خود را به محضر مقدّسشان عرضه داشته آن جناب معتقدات او را تصدیق و تأیید نموده است.

یا روایتی در اختصاص داریم که امام رضا علیه السلام سفارش و پیامی توسط عبدالعظیم حسنی برای شیعیان و موالیان خود فرستاده است.

همه ی اینها نشان از این دارد که انسان غیر معصوم هم می تواند به معصومین اینقدر شبیه شود که مورد تایید آن بزرگواران باشد.

سخاوت نگین ری

علامه نسابه سید جعفر اعرجی نجفی حسینی متوفای 1332 هـ. ق می نویسد؛ (مناهل الضرب: 162ـ 163)

عبدالعظیم حسنی ـ علیه السلام ـ سیدی جلیل، پرهیزگار، عابدی متقی و پاك كه دارای فضایل و مناقب بی شماری است.

اما در بذل و بخشش وجود و سخاوت آن بزرگوار وارد شده است كه تنها كسی كه اقتدا و تبعیت از جد بزرگوار خود امام حسن مجتبی ـ علیه السلام ـ نمود، او بوده است یعنی همان طوی كه حضرت امام حسن مجتبی ـ علیه السلام ـ ، سخی ترین مردم در زمان خود بود، به گونه ای كه چند مرتبه تمام اموال خویش را میان فقرا و بی نوایان تقسیم نموده و چیزی را برای خود نگه نداشت، همین طور فرزند ارجمند و نوادة بزرگش حضرت عبدالعظیم ـ علیه السلام ـ چندین مرتبه اموال خود را میان فقرا و ضعفا تقسیم نمود و بیچارگان را مدد و یاری كرد.

ارادت ستارگان علم به آفتاب ری

علما و بزرگان در اعصار مختلف سفارشات زیادی به تعظیم حضرت سیدالکریم داشته اند که در این قسمت نمونه های کوچکی را ذکر می کنیم:

**محدث بزرگ شیخ عباس قمی (ره) در مورد ایشان فرمودند: امامزداه ی لازم التعظیم جناب شاهزاده عبدالعظیم، نسب شریفش به چهار واسطه به سبط جلیل حضرت امام حسن مجتبی علیه السلام منتهی می شود و جلالت شان آن حضرت اظهر من الشمس است، ایشان از اکابر محدثین و اعاظم علماء و زهاد و عباد و صاحب ورع و تقوی است و همچنین ایشان از اصحاب حضرت جواد و حضرت هادی علیهما السلام است.

**مرحوم میرزا حسین نوری محدّث قرن اخیر در مستدرک الوسائل صفحه 614 ذکر نام و معروفیّت وی را به امانت و راستگویی و درستکاری و اهل زهد و عبادت بودن تأکید می نماید و از قول حضرت ابوالحسن الهادی علیه السّلام پاداش زیارت او را بهشت می داند. (به نقل از سایت سبطین)

**مرحوم صدوق (ره) در من لا یحضره الفقیه کتاب صوم باب یوّم الشّک حدیثی را از قول حضرت عبدالعظیم علیه السّلام نقل نموده و گفته این حدیث نادر است و من جز در طریق عبدالعظیم علیه السّلام ندیده ام و او هم مرضی است ، این گفتار نهایت اعتماد را میرساند.

**و از علمای معاصر جناب حجت السلام ری شهری (دام ظله) در مورد حرم حضرت عبدالظیم حسنی می فرمایند: این پایگاه و این جایگاه شعبه ای از کربلاست.

**و نیز حاج آقا مجتبی تهرانی (ره) هیچگاه در اول هر ماه قمری زیارت حضرت عبدالعظیم را ترک نمی کردند و همیشه ماهی یکبار یا شب اول ماه یا صبح اولین روز ماه حتما به زیارت آن بزرگوار می رفتند.

در مفاتیح الجنان در باب زیارت سید الکریم گفته شده نسب شریفشان به چهار واسطه به امام حسن مجتبی علیه السّلام منتهی می شود.

و همینطور آنچه از تحقیق در اخبار و روایات وارده در مورد حضرت عبدالظیم بدست می آید این است که او زمان چهار تن از ائمّه اطهار علیهم السّلام را درک نموده است و نهایت احترام و موقعیت را در نزد آن بزرگوارن داشته است.

از طرفی علما و بزرگان زیادی هم سفارش به تکریم آن حضرت نموده اند.

همه ی اینا نشان می دهد که ما نگینی در ری داریم که باید بیش از پیش قدر و منزلتش را بدانیم و در راه رسیدن به درجات عالیه ی تقوی به او متوسل شویم باشد که مورد توجه ایشان واقع گردیم.

جان به قربان تو ای سیّد پاکیزه سرشت، شهر ری از تو بهشت است، بهشت است، بهشت