برای نوزادن و نوپایان چه نوع کتاب هایی بخوانیم؟
پایه های علت خواندن در خانه شکل می گیرد. اگر در خانه فضای مساعدی برای تشویق خواندن باشد، کار مدرسه، و کتابخانه آسان‌تر می شود فضای عمومی خانه، روش زندگی پدر و مادر و کار آگاهانه آنها با کودک، در نگرش کودک به کتاب و مطالعه تأثیر همه جانبه ای دارد. اگر محیط خانواده مدرسه، و کتابخانه با یکدیگر هماهنگ و برانگیزاننده باشند. عادت به مطالعه به آسانی در کودک شکل می گیرد و ریشه می کند.
برای نوزاد و نوپای خود آواز و شعر با صدای بلند بخوانید. شعرها و آواز‌ها را درست بخوانید. شنیدن ترانه‌های کودکانه گوش کودک شما را برای یادگیری زبان آماده تر می‌سازد.
- برای چند دقیقه با صدای بلند داستانی را برای نوزاد خود بخوانید. نوزادان از شنیدن صدای والدین خود لذت می‌برند، حتی اگر معنای واژگان را نفهمند.
- نوپایان می‌توانند مدت طولانی‌تری به قصه یا داستان گوش فرا دهند. تا آن‌جا که نوزاد یا نوپا توجه نشان می‌دهد به خواندن ادامه دهید.
- وقتی کتاب را جلوی نوزاد یا نوپا می‌گیرید، با انگشت نشانه تصویر را به آنها نشان دهید و آنها را به دیدن تصویر‌ها هدایت کنید. کتاب را در برابر او نگاه دارید و شکل‌های هر صفحه را با انگشت به او نشان دهید و نام آن را با صدای بلند بازگو کنید. به مرور زمان که کودک شما زبان باز می‌کند، از او بخواهید که به آن شکل‌ها خود اشاره کند و نام آنها را بازگو کند.
- هر روز زمانی را برای خواندن با او اختصاص دهید. برای این کار، یک برنامه منظّم روزانه داشته باشید.
- در طول روز هر فرصتی که دست می‌دهد، چند دقیقه‌ای با صدای بلند برای نوزاد یا نوپای خود کتاب بخوانید: در خانه، در پارک، در ماشین و حتی در حمام.
کودک را در آغوش بگیرید کتابی را در برابر او بگشایید. او در مکانی گرم و امن شنیدن متنی زیبا و آهنگین را همراه با دیدن تصویر هایی زیبا تجربه می‌کند. او این لذت را هیچگاه فراموش نمی‌کند. وقتی کتاب را ورق می‌زنید، آنها درباره کتاب چیزهای بیشتری یاد می‌گیرند: یاد می‌گیرند که چگونه کتاب را دست بگیرند و چگونه آن را ورق بزنند. یاد می‌گیرند که کتاب با اسباب بازی یا اشیا دیگری که با آن سر و کار دارند، تفاوت دارد. آنها به تدریچ به این پدیده جدید زندگی خود عادت می‌کنند و آن را دوست می‌دارند.
- کودکان نوپای خود را همراه خود به کتابخانه و کتابفروشی ببرید تا کتاب‌ها را ببیند و لمس کند. این بازدید‌ها و مراجعه‌ها را پیوسته انجام دهید.
- برای نوزادان و نوپایان، کتاب های پارچه ای یا مقوّایی که آسیب پذیری آنها کمتر است مناسب‌تر هستند.
- در میان کتاب‌های پارچه‌ای یا مقوایی کتاب هایی را انتخاب کنید که تصویرهای آشنایی از محیط پیرامون کودک را بازنمایی می‌کنند.
- شماری از کتاب‌های پارچه‌ای یا مقوایی شکل‌ها و رنگ‌ها را باز نمایی می‌کنند و شماری دیگر جانوران را می‌شناسانند. این کتا بها برای این گروه از کودکان مناسب هستند.
- برای نوزادان و نوپایان، کتاب‌های حمام که پلاستیکی هستند و در برابر آب نیز دوام دارند. مناسب تر هستند این کتاب‌ها که مانند کتاب‌های پارچه‌ای به تجربه دیداری کودکان شما می‌افزایند، نقش اسباب بازی را نیز برای کودکان بازی می‌کنند.
- کودک را در آغوش بگیرید کتابی را در برابر او بگشایید. او در مکانی گرم و امن شنیدن متنی زیبا و آهنگین را همراه با دیدن تصویر هایی زیبا تجربه می‌کند. او این لذت را هیچگاه فراموش نمی‌کند. وقتی کتاب را ورق می‌زنید، آنها درباره کتاب چیزهای بیشتری یاد می‌گیرند: یاد می‌گیرند که چگونه کتاب را دست بگیرند و چگونه آن را ورق بزنند. یاد می‌گیرند که کتاب با اسباب بازی یا اشیا دیگری که با آن سر و کار دارند، تفاوت دارد. آنها به تدریچ به این پدیده جدید زندگی خود عادت می‌کنند و آن را دوست می‌دارند.
- نگران نباشید اگر کودک شما کتاب را به دهانش می‌برد و یا با آن همانند اسباب بازی رفتار می‌کند. وقتی برای او کتاب می‌خوانید، خیلی زود حوصله اش سر می‌رود و می‌خواهد کتاب را از دست شما بگیرد و یا ورق بزند. گاهی ممکن است به خواندن شما توجه نکند. در این موقع کتاب را کنار بگذارید و زمانی دیگر را انتخاب کنید.
- وقتی بزرگتر می‌شود اگر کتابی را دوست داشته باشد ممکن است از شما بخواهد که بارها و بارها آن کتاب را برایش بخوانید. حتما این کار را بکنید. او در هر بار خواندن نکته‌های تازه‌تری می‌آموزد.
منبع: ماهنامه کودک ، شماره 117،پیمان جلیل پور/ کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی
