برای رهایی از آلودگی هوا فکری بکنیم!!

آلودگی هوا، معضلی است که کشورهای زیادی به آن مبتلا شده اند. در سالهای اخیر، عواملی همچون رشد جمعیت، افزایش خودروها و تردد وسایل نقلیه دودزا، موجب شده تا مشکل آلودگی هوا در کلان شهری مثل تهران، بیشتر شود.

فرآوری: فاطمه ناظم زاده-بخش اجتماعی تبیان

آنچه مشخص است اینکه رشد بی رویه جمعیت شهری، خرید و تملک آسان خودرو و افزایش روزافزون سفرهای شهری در کلان شهرهایی مثل تهران و اصفهان، مدیریت شهری را به اجبار به سوی تغییر منظر و سیمای شهر و ایجاد یک شهر بزرگراهی هدایت كرده است.
با وجود این شرایء شهر برای جولان خودروها گسترده تر می شود و در نتیجه سیمای آن هر روز آشفته و محیط زیست شهری آلوده تر می شود.

درسال های گذشته تجربه نشان داده است که هر چه بیشتر مدیریت شهرها به ساخت و توسعه بزرگراه ها و معابر شهری تمایل نشان داده، به همان نسبت میزان تقاضای سفر شهری، میزان مصرف سوخت در شهرها، حجم تصادفات، حجم خودروهای حاضر در خیابان ها و در نتیجه آلودگی های محیطی بیشتر شده است.

برای دوری از آلودگی هوا، عزم مردمی لازم است

این موارد نشان دهنده خطرهای زیست محیطی است که سلامتی انسانها را تحت تاثیر قرار داده است.
اگر چه مسائل پیرامون محیط زیست، نیازمند یک رویکرد منظم و همه جانبه است که باید توسط تمام بخش های دولتی، صنایع و جامعه اعمال شود اما این امر نیز نیازمند برنامه ریزی های آموزشی حساب شده نیز هست و نقش شهروندان در کاهش و افزایش این قبیل مخاطرات، نقشی کلیدی دارد كه كمتر به آن توجه می شود.(1)
برای رفع مشکل آلودگی هوا، هزینه های زیادی داده می شود اما حمایت از طرح های خلاقانه ای همچون سه شنبه های بدون خودرو که در برخی از شهرستان های بزرگ در حال اجرا شدن است، می تواند الگوی مناسبی در جهت جذب مشارکت مردمی برای رفع مشکل آلودگی هوا باشد.
موارد زیادی وجود دارد که نشان می دهد محیط زیست در اثر پیامدهای رفتارانسانی، دچار تخریب شده است و ضروری است تا با افزایش سطح اطلاعات و آگاهی مردم، تغییراتی در این زمینه رخ دهد.
نهادهای دولتی لازم است به این موضوع توجه داشته باشند که برای مردم در این خصوص برنامه های

آموزشی خوبی وجود نداشته و آن ها را از نقشی كه به عنوان یك شهروند می توانند ایفا كنند و تاثیرات آلودگی هوا در سلامت شان و نقشی كه در افزایش یا كاهش آلودگی هوا می توانند داشته باشند آگاه نكرده اند.

وقتی هوا آلوده می شود، در جستجوی راهکار هستیم

موضوع مهمی که سالهای اخیر با شروع فصل سرما با آن مواجه هستیم، انتشار اخباری است كه به ما می گوید نگران باشیم، هوا در شرایط ناسالم است. یا اینکه برخورد با رانندگان متخلف هر روز در دستور کار پلیس قرار دارد اما در مقاطعی که شرایط اضطرار و آلودگی هوا پیش می آید این طرح با شدت بیشتری در اولویت پلیس راهور تهران بزرگ قرار می گیرد.(2)
پلیس در مبادی ورودی طرح زوج و فرد که به عنوان محدوده طرح ترافیک محسوب می شود، حضور فعال دارد و با متخلفانی که فاقد معاینه فنی و دارای خودروی دودزا هستند و یا اقدام به مخدوش کردن پلاک می کنند، به شدت برخورد می کند.(3)
سوال اینجاست که چرا باید همواره به شرایط بحرانی وارد شویم و سپس در جستجوی چاره ای باشیم؟ چرا پلیس در تمامی طول سال نباید با خودروهای دودزا برخورد جدی کند؟
در صورتی كه در چنین بحران هایی مشاركت مردم و همراهی آن ها با مدیریت شهری است كه می تواند تاثیرات بسیار قابل توجهی را در رفع معضلات داشته باشد.

مردم چه باید بکنند؟

این روزها، همه از آلودگی هوا نگرانند، اما هنوز از تعداد خودروهای تك سرنشین در خیابان ها، كم نشده است.
در اوج آلودگی هوا، تابلوهای شهری متعددی را می بینیم که برای مردم صحبت می كنند و از نقش مشاركت مردم در این امر و معرفی راه هایی كه به کاهش آلودگی هوا منجر می شود، اشاره دارند.
اما آنچه مهم است اینکه باور داشته باشیم که در رابطه با معضل آلودگی هوا، هریک از ما به عنوان یک شهروند، در قبال یكدیگر مسئولیت قانونی و حقوقی داریم.
وقتی متخصصان علوم مختلف پزشکی به این نتیجه رسیدند كه عوارض ناشی از آلایندگی هوا می

تواند افراد را سال ها درگیر بیماری های مختلف كند.
آلایندگی هوا بر دستگاه های داخلی بدن همچون دستگاه قلب و عروق و دستگاه تنفسی و همچنین اندام های خارجی مانند چشم و پوست به طور مستقیم، اثرات مخربی دارد و موجب بروز بیماری های مزمنی همچون آسم و آلرژی های پوستی و دربرخی موارد بیماری های صعب العلاج و لاعلاجی مانند برخی از سرطان ها می شود كه در این رابطه كودكان، سالمندان و افراد دارای بیماری های خاص در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
شایع ترین بیماری که در شهرهای بزرگ و آلوده کودکان را مبتلا می کند، بیمار های تنفسی و در رأس آنها، بیماری آسم است.
حتی ثابت شده در بیماری های روحی- روانی و به خصوص افسردگی ها، ردپایی از آلودگی هوا یافت می شود.
این آلودگی ها می تواند یكی از علت های بیماری کودکان بیش فعال باشد و حتی بر روی ضریب هوشی كودكان اثرگذار باشد.
با توجه به این موارد، ضروری است تا شهروندان عزیز، این موضوع را جدی بگیرند و در راستای حل این

معضل خطرناک، گامی هر چند کوچک، بردارند.
اگر بنشینیم و منتظر یک معجزه یا اتفاقی خاص باشیم، دردی از ما دوا نخواهد شد. تا زمانی که این موضوع را به عنوان یک درد باور نداشته باشیم که برای ما، آسیب های فردی و اجتماعی به دنبال دارد، نمی توانیم اقدامی موثر در این راستا انجام دهیم.
پی نوشت:
1- باشگاه خبرنگاران جوان،«معضل آلودگی هوا با مشاركت مردم حل می شود» ، 1395
2-همان
3-سایت جام جم، «برخورد پلیس با خودروهای دودزا»، 1395