ژاپن ، سرزمین آفتاب تابان

ژاپن اولین کشوریست که خورشید در آن ظهور می کند ، برای همین مردمانش آن را نیپون کوکو خطاب می کنند به معنای خاستگاه خورشید ....

ژاپن شرقی ترین کشور جهان

کشور ژاپن یا مجمع الجزایر ژاپن در شمال شرق آسیا قرار گرفته است و حدود ٦٨٠٠ جزیره دارد که بسیاری از آن ها بسیار کوچکند و تنها ٣٤٠ جزیره ی آن بیش هزار متر وسعت دارند، جزایر اصلی آن را هوکایدو، هونشو، شیکوکو و کیوشو تشکیل می دهند و از مهمترین بنادر آن یوکوهاما و کوبه می باشد.

"ژاپن تا نیمه قرن نوزدهم میلادی كشوری ناشناخته بود كه عمدتا زیر سایه سنگین تاریخی و تمدنی همسایه بزرگ خود، چین به سر می برد و كمتر نامی از آن در تاریخ روابط شرق و غرب از عهد باستان، سده های میانه و حتی عصر جدید تا نیمه قرن نوزدهم برده شده بود." (1)

ژاپن بعد از جنگ جهانی دوم

پس از مرگ روزولت رئیس جمهور امریكا كه در آوریل 1945 اتفاق افتاد، معاونش هاری ترومن به ریاست جمهوری امریكا دست یافت و او بود كه اجازه استفاده از بمب هسته  ای را در جنگ علیه ژاپن صادر كرد. درنتیجه، در ششم و نهم اوت همان سال، دو بمب هسته  ای بر روی شهرهای هیروشیما و ناكازاكی فرو ریخته شد. در اثر انفجار عظیم این دو بمب و تاثیرات تشعشعات رادیواكتیویته ناشی از انفجار آن ها، بیش از 200 هزار ژاپنی كشته و ده ها هزار نفر دیگر مصدوم شدند و خسارات فراوانی به بار آمد. در نهایت پس از آن كه در هشتم مه، تمامی واحدهای آلمان در اروپا تسلیم شدند، در 14 اوت همان سال، ژاپن شكست خود را اعلام كرد و تسلیم بی  قید و شرط را پذیرفت. با خاموش شدن آتش جنگ جهانی دوم، ژاپن نیز در دوم سپتامبر 1945م به طور كامل خود را تسلیم متفقین كرد و با این تسلیم جنگ در آسیا كه از ژوئیه 1937م آغاز شده بود پس از هشت سال پایان یافت.پس از شكست ژاپن، متفقین به مدت هفت سال ژاپن را تحت اشغال خود داشتند. استعمال بمب هسته  ای در ژاپن كه به انهدام كامل دو شهر پرجمعیت ژاپن و كشتار فجیع صدها هزار نفر انجامید بزرگ ترین فاجعه بشری در طول جنگ جهانی دوم به شمار می  آید.

اینكه چگونه ژاپن در كمتر از پنج دهه توانست به یك قدرت بزرگ آسیایی تبدیل شود و حتی در آغاز قرن بیستم (سال 1904) روسیه را كه یك امپراتوری قدرتمند اروپایی بود در نبردی برق آسا شكست دهد و پس از چند دهه عملا به یك قدرت صنعتی و نظامی قاره ای و حتی بین قاره ای تبدیل شود و سپس به دنبال 150 سال اصلاحات و ضد اصلاحات نظامی گری و جنگ و اشغال نظامی در پایان قرن بیستم خود را تا سطح یك قدرت بزرگ اقتصادی در جهان ارتقا دهد موضوعی است که همیشه بررسی می شود.

"جامعه ژاپن را می توان یک نمونه از سیستم فئودالی تصور کرد اما نمی توان به صورت دقیق نام جامعه فئودالی بر آن نهاد. به سبب اینکه ساختار و پیکربندی اجتماعی که در این نقطه از دنیا شکل گرفته، منحصر به خود ژاپن بود با آنچه در اروپا وجود داشت، متفاوت بود. این سیستم زمینداری و ارباب و رعیتی سبب شد که جامعه ژاپن مقارن با انقلاب میجی از سطح سواد قابل اعتنایی برخوردار باشد؛ طبق آماری که تاکنون ارائه شده جامعه آن روز ژاپن به طور متوسط بین 35 تا 48 درصد افراد باسواد داشته است. در مقام مقایسه با ایران، این آمار در اوایل انقلاب مشروطیت یعنی در حدود سال های 1906 میلادی کمتر از یک درصد ذکر شده است. همین ساختار متفاوت جامعه ژاپن باعث شده بود که سطح سواد به نحو چشمگیری ارتقا یابد و به نظر می رسد که ژاپنی ها حتی از جوامع اروپایی همدوره خود نیز باسوادتر بوده اند."(٢)
دو دلیل عمده سبب ارتقای میزان سواد در جامعه سنتی آن روز ژاپن شده است؛ نخست، نحوه مالیات گیری از رعایا و اصناف بود که به صورت دقیق و سالانه توسط حاکم محلی اخذ می شد و دیگری  نیز فرامین حکومتی بود که وقتی صادر می شد لازم بود اکثر اهالی و رعایا از متن آن و شیوه جدید مالیات گیری مطلع باشند. به سبب همین نیازها معمولاً در هر روستا یک معلم حضور داشت که به اهالی سواد می آموخت. در کنار معلم، پزشک، پیشه وران و خرده مالکان نیز حضور داشتند که همگی به مقتضای شغل خود به سوادآموزی نیاز داشتند.

ژاپنى ها بعد از جنگ، روزانه بیش از چهارده ساعت کار مى کردند، تا کشور خودشان را آباد کنند و توسعه بدهند متوسط ساعات کار ژاپنى ها در سال 1983 از تمامى کشورها بیش تر گزارش شده است؛ یعنى 2152 ساعت که نسبت به کشور بعدى؛ یعنى آمریکا 254 ساعت بیش تر است .

ژاپن در صد و پنجاه سال از نامی که هیچ نشانی نداشت و همیشه در سایه کشورهای همسایه قرار داشت تبدیل شد به کشور بزرگ صنعتی شد که مردم آن با رفاه و در کمال آرامش زندگی می کنند ، که مهمترین دلیل آن ، وجود فرمانروایان با تدبیر و سخت کوشی مردم بوده است.

پی نوشت:
(١) کتاب ظهور ژاپن مدرن
(٢) روزنامه ایران