جایزه جلال در ایستگاه پایانی

برگزیدگان جایزه ادبی جلال آل احمد، عصر امروز در تالار وحدت معرفی می شوند.

اختتامیه نهمین جایزه جلال آل احمد، عصر امروز چهارم دی ماه با معرفی برگزیدگان بخش های مختلف در تالار وحدت تهران برگزار می شود.

نهمین جایزه جلال آل احمد با رقابت کتاب های منتشرشده حوزه ادبیات داستانی شامل رمان و داستان بلند، داستان کوتاه، مستندنگاری و نقد ادبی در سال 1394 سرانجام به ایستگاه پایانی می رسد و اختتامیه این رویداد فرهنگی،  از ساعت ١٥ شنبه 4 دی ماه در تالار وحدت برگزار می شود.

جایزه ای برای ارتقای ادبیات ملی

در تیرماه سال 1384 و در آخرین سال دولت هشتم موضوعِ برگزاری جایزه ادبی جلال آل احمد به تصویبِ شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید. اما عمر دولت هشتم به برگزاری این جایزه نرسید تا این که در سال 1385 و با آغاز کار دولت نهم پرونده برگزاری این جایزه بزرگ ملی و ادبی گشوده شد.
در همان سال آئین نامه جایزه در شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید. بر اساس آئین نامه تاریخ دوم آذر ماه هر سال - به یادِ سالروز تولد جلال آل احمد- برای تاریخ اختتامیه این جایزه انتخاب شد. سرانجام اولین دوره جایزه در سال 1387 برگزار شد. تاکنون نه دوره از این جایزه برگزار شده و دوره پیش رو نهمین دوره این جایزه است.

هدف از اهدای جایزه ملی جلال آل احمد «ارتقای زبان و ادبیات ملی دینی» از رهگذر بزرگداشت پدیدآورندگان آثار ادبی برجسته، بدیع و پیشرو است.آثاری که در حوزة بررسی و انتخاب هیأت علمی و هیأت داوران قرار می گیرند، شامل داستان بلند و کوتاه، نقد ادبی و کتب مستندنگاری و تاریخ نگاری خواهد بود.

چه کسانی شانس کسب جایزه جلال را دارند

در روزهای گذشته نام نامزدهای بخش داستان بلند و کوتاه اعلام شده است. برخلاف سال های گذشته ،در بخش نقد ادبی هیچ اثری نامزد کسب جایزه نشده است.

نامزدهای بخش داستان کوتاه که داوری آن بر عهده راضیه تجار، عباس عبدی و داوود غفارزادگان بوده است. به شرح زیر است:

«بازار خوبان» نوشته آرش صادق بیگی از نشر نگاه

«راز خانه شکیب» نوشته ابراهیم مهدی زاده از نشر ثالث

«روباه شنی» نوشته محمد کشاورز از نشر چشمه

«زرد کادمیوم» نوشته مرسده کسروی از نشر ثالث

و «مردن به روایت مرداد» اثر مرجان صادقی از نشر ثالث

نامزدهای بخش رمان هم با داوری حسین فتاحی، قاسمعلی فراست و یزدان سلحشور معرفی شده اند:

«برکت» نوشته ابراهیم اکبری دیزگاه از نشر کتابستان معرفت

«پرتقال خوبی» نوشته پروانه سراوانی از نشر آموت

«چشم هایم آبی بود» نوشته محمدرضا کاتب از نشر نیلوفر

«لم یزرع» اثر محمدرضا بایرامی از انتشارات کتاب نیستان

«برج قحطی» نوشته هادی حکیمیان از انتشارات موسسه شهرستان ادب.

بررسی اثار نویسندگان افغانستان برای اولین بار

قزلی، دبیر اجرایی جایزه جلال  درباره افزوده شدن بخش ویژه افغانستان می گوید:برای پاسداشت زبان فارسی در جایزه ادبی جلال آل احمد، به دنبال آن بودیم که مرزهای جغرافیای سیاسی را برداریم و به سراغ مرزهای تمدنی زبان فارسی برویم

در گام اول برای اجرایی کردن این هدف، سراغ جغرافیای سیاسی که هم به زبان ما حرف می زنند و هم به زبان ما می نویسند و هم اینکه تشکیلاتی برای پیگیری این ماجرا دارند، رفتیم.

قزلی  با بیان اینکه مرحله اول داوری و انتخاب نامزدهای بخش افغانستان به عهده اتحادیه ناشران و نویسندگان افغانستان بود، گفت: در این بخش، آثار هر نویسنده افغانستانی در هر جای دنیا که به زبان فارسی نوشته و منتشر شده، با نظر اتحادیه ناشران و نویسندگان افغانستان، مورد نظر هم ما بوده است.

بدین ترتیب داوران این بخش، شامل شهریار عباسی (نویسنده)، مجید قیصری (نویسنده) و ابراهیم زاهدی مطلق (نویسنده و روزنامه نگار) عناوین 5 نامزد رمان و 4 نامزد داستان کوتاه بخش ویژه افغانستان را اعلام کردند.

در میان رمان های چاپ شده در هشت سال گذشته (همزمان با دوره های گذشته جایزه جلال) چارگِردِ قلاگشتم، نوشته محمداعظم رهنورد زریاب، سینماگر شهر نقره، نوشته آصف سلطان زاده، گرگ های دَوَندَر نوشته احمد ضیاء سیامک هروی، ریسمان شنی، نوشته خسرو مانی و  ناشاد (سیاسر)، نوشته محمدحسین محمدی نامزدهای بخش ویژه افغانستان در حوزه رمان هستند.

در حوزه داستان کوتاه، به وقت بخارا، نوشته وسیمه بادغیسی، بادیگارد، نوشته حبیب صادقی، خروسان باغ بابر، نوشته حسین فخری و کابل جای آدم نیست، نوشته سیدعلی موسوی را نامزد دریافت جایزه بخش ویژه افغانستان معرفی کرده اند.

آموزش داستان نویسی

همزمان با برگزاری مراسم پایانی نهمین جایزه جلال آل احمد، دوره آموزش داستان نویسی «آل جلال» با رسیدن به ششمین ایستگاه خود، از جمعه 3 دی ماه در مجتمع فرهنگی و آموزشی آدینه تهران آغاز شده است.

بیش از 90 ادب جو شامل داستان نویسان جوان 17 استان کشور به همراه 10 تن از نویسندگان جوان افغانستان در این دوره متمرکز حضور خواهند داشت و از جلسات آموزشی مدرسان داستان نویسی بهره مند می شوند.

کارشناسان بنیاد شعر و ادبیات داستانی، شرکت کنندگان این دوره را با توجه سطح کیفی آثار ارسال شده از سوی آنان انتخاب کرده اند.

این ادب جویان که همگی سابقه داستان نویسی را در کارنامه دارند، در این دوره از کلاس درس افراد صاحب نامی چون خسرو باباخانی، قاسمعلی فراست، محمدحسن شهسواری، ابوالفضل حری، مجید قیصری و میثم امیری بهره خواهند برد.

در این دوره متمرکز آموزشی، عناوینی چون «کارگاه خلاقه نوشتن»، «ماهیت داستان و خصلت های آن»، «چگونه روایت کنیم»، «انتخاب سوژه  انتخاب اسم» و «از نوشتن طرح تا تبدیل طرح به رمان» تدریس می شود.

سکه هایی که پرید

یکی دیگر از تغییرات پرحاشیه جایزه جلال میزان جایزه ا آن بوده است.قزلی در این باره می گوید: طبق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، میزان جایزه جلال در گذشته 110 سکه بود. این تعداد سکه از میزان جایزه ای که به نشان درجه یک لیاقت ملی ما می دادند، 10 سکه بیشتر بود. به همین دلیل و با توجه به اینکه ظرفیت حوزه ادبیات ما در جوایز سالانه هیچ وقت به اندازه نشان درجه یک ملی نبود، همیشه این چالش درباره جایزه وجود داشت و تقریباً هیچگاه (به جز یکی    دو مورد استثناء) این میزان جایزه به برنده داده نشده است.

برای اینکه جایزه جلال، جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی را تحت تأثیر قرار ندهد، پیشنهاد دادیم که جوایز آن هم سنگ کتاب سال باشد که معادل 30 سکه است. به عبارتی، برندگان جایزه ادبی جلال، برندگان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در حوزه ادبیات داستانی نیز هستند.

سرانجام کار، همه خشنود باشند یا طلبکار

به هر صورت جایزه ادبی جلال آل احمد در نهمین دوره خود نیز به سرانجام کار رسیده است و مانند همه جوایز ادبی مشابه و غیر مشابه تا ساعاتی دیگر برگزیدگان خود را خواهد شناخت.

عده ای راضی ازنتیجه داوری و برخی نیز ناراضی تالار وحدت را ترک خواهند کرد. در این میان مخالفان و موافقانی هم وجود دارند که تاثیرات چنین جوایزی را بر فضای ادبیات ایران نقد خواهند کرد.

باید منتظر ماند و دید که بعد از پایان این دوره، اهالی فرهنگ و ادب نتیجه یکساله هیات علمی جایزه جلال متشکل از « منیژه آرمین»«ابراهیم زاهدی مطلق»، «مجید قیصری»، «محمد سرور مولایی»،«احمد دهقان»، «محمد حسین جعفریان»، «محمدرضا جوادی یگانه»، «ابوتراب خسروی» و «حجت الاسلام والمسلمین محمدرضا زائری» در بررسی آثار را چگونه قضاوت خواهند کرد.

منابع:
مهر
ایسنا
تسنیم
سایت رسمی جایزه ادبی جلال آل احمد