از تغییرات زبان نباید ترسید
بلقیس سلیمانی می گوید: تغییرات زبان نشان دهنده تحرک و پویایی آن است.
بلقیس سلیمانی می گوید: تغییرات زبان نشان دهنده تحرک و پویایی آن است و نباید از تغییرات زبان بترسیم.
وی منشا تشتت در زبان فارسی را نبود مرجع قدرتمند در این زمینه دانست و ادامه داد: خود نهاد ادبیات نیز نهاد متشتتی است. دانشگاه ها و فرهنگستان مرجعیت خود را از دست داده اند، البته به نظر می رسد که این مسئله بد نباشد. می توان گفت این مسئله نشان دهنده فضای پرتحرک و دموکراتیک است که بد نیست. در هر حال خط فارسی با این شرایط مواجه است. البته از صد سال پیش هم تقریبا این مواجهه صورت گرفته است؛ از مقطعی که بحث بر سر تغییر خط فارسی بود.
سلیمانی خاطرنشان کرد: خط فارسی مشکلاتی دارد و باید ببینیم در چنین موقعیت ها و مواجهه با این فضاها این خط می تواند به حیات خود ادامه دهد و یا باید به فکر جایگزین باشد؟ به نظر من نباید ترسید.
او با بیان این که زبان فارسی در ذات خود مشکلاتی دارد، گفت: چند س (س، ث، ص) داریم، یا حروفی در کلمات که نوشته می شود ولی خوانده نمی شود. اگر کسی شیوه های سابق را به کار نمی برد و طور دیگری می نویسد نباید به شخص ایراد گرفت، بلکه باید به زبان و خط فارسی توجه کرد.
این داستان نویس افزود: کسانی که «خواهر» را با واو نمی نویسد و با «الف» به شکل «خاهر» یا «راجع به» را «راجبه» می نویسند به نظر من رفتار طبیعی دارند و واژه ای را که تلفظ می کنند می نویسند؛ این مسئله به مشکلات خود زبان برمی گردد.
او در ادامه گفت: نسل جوان خوشبختانه این جسارت را دارد که گاه گاهی کمبودها و مشکلات خط را با نوشتن به شکل دیگر رو می کند. کسی که خط را به شکل دیگری می نویسد کار خیلی بدی نمی کند. شاید می خواهد به ما بگوید که فکرهای اساسی تری برای زبان بکنیم، از سوی دیگر زبان پدیده جان دار و پویایی است که طبیعی است در مسیر تغییرات اجتماعی دچار این تغییرات شود.
بلقیس سلیمانی با بیان این که از تغییرات زبان نباید بترسیم گفت: اگر خط و زبان ثابت، راکد و به یک نحو باشد نشان دهنده رکود جامعه فکری و اندیشگانی زبان است. زمانی که خط و زبان دچار تحول می شوند در واقع جامعه دچار تحول شده و نباید بترسیم. باید به این تحولات به دیده مثبت نگاه کنیم.
او با بیان این که قائل به ساخت زبان از سوی فرهنگستان نیست اظهار کرد: زبان در ساحت اجتماعی ساخته می شود و نمی توان زبان را در اتاق های فرهنگستان ساخت. زبان یک پدیده پویا و دینامیک است و در ساحت اجتماعی خود را بازتولید می کند و تحرک دارد. به نظر من برخی اوقات فرهنگستان راه خود را می رود و زبان راه خود را و راهی که زبان می رود راه درستی است. اصلا قائل به این نیستم که زبان را در پستوها تولید کرد و چنین چیزی اصلا امکان پذیر نیست. اگر زبان را به فرهنگستان واگذار کنیم زبان کم تحرک می شود و نمی تواند راه خود را ادامه دهد و به یک زبان مرده تبدل می شود.
سلیمانی درباره افزایش کلمه های بیگانه در زبان فارسی بیان کرد: این موضوع به زبان فارسی آسیب نمی رساند. زبان ها همیشه در داد و ستد با هم هستند. زبان فارسی بدون زبان عربی هیچ است، حتی زبان عربی در برهه ای از تاریخ، زبان فارسی را احیا کرده است. این دادوستد، وام گرفتن و از آن خود کردن واژه ها امر متداولی در زبان های پویا و دینامیک است. مدام باید از زبان های دیگر قرض بگیریم و تولید کنیم و به نظر من این موضوع مشکلی ندارد. تاریخ زبان نیز نشان می دهد چطور زبان ها بر روی یکدیگر تأثیر گذاشته و به زنده بودن هم کمک کرده اند.
او با بیان این که نگران افزایش واژه های بیگانه نیست و این موضوع مشکلی ندارد گفت: زبان فارسی تا می تواند از زبان های دیگر واژه وام بگیرد، این موضوع نشان دهنده ماهیت پرتحرکش است. در طول تاریخ نیز این کار را کرده و از زبان های مغولی، ترکی، عربی و... واژه گرفته و به حیات خود ادامه داده است. الان نیز باید مدام از زبان انگلیسی و عربی واژه بگیرد و آن ها را از آن خود کند.
منبع: ایسنا
