تبیان، دستیار زندگی
به مناسبت فرارسیدن روز دانشجو به منزل یکی از شهدای نخبه دانشگاه صنعتی شریف پیش از آغاز جنگ تحمیلی رفتیم.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

منتظران حکم جهاد

به مناسبت فرارسیدن روز دانشجو به منزل یکی از شهدای نخبه دانشگاه صنعتی شریف پیش از آغاز جنگ تحمیلی رفتیم.

بخش فرهنگ پایداری تبیان
شهید غلامرضا صادق زاده

زمانی که مادر شهید متوجه شد که به چه جهت با وی قرار ملاقات گذاشتیم، مکثی کرده و گفت «غلامرضا تنها کسی بود که از دبیرستان محل وارد دانشگاه صنعتی شریف شد. زمانی که منافقین به دانشگاه ها نفوذ کرده بودند و در پی آن نیز امام (ره) دستور انقلاب فرهنگی داد، وارد جهاد سازندگی شد. بااینکه تحصیل کرده بود، اما خودش را جدا از اقشار مردم نمی دانست، ازاین رو وارد جنگ شد. امروز 30 سال از آن روزها می گذرد و یقین دارم که اگر آقا حکم جهاد دهند، جوانان به خصوص دانشجویان برای مقابله با گروهک های تروریستی عازم سوریه می شوند؛ اما دلم از کسانی می گیرد که با بدحجابی دل آقا امام زمان (عج) و خانواده های شهدا را می شکنند.»

ثبت جنایات در نیمه شب

مادر نمی دانست روایت زندگی فرزندانش را از کجا آغاز کند. او درراه حفظ انقلاب و اسلام عزیزانش را ازدست داده است. نمی دانم روزگار نفس کشیدن را برایش سخت کرده یا داغ دوری از عزیزانش. نفسی تازه می کند و به سختی از جایش برمی خیزد. به سمت کمد می رود و یک قاب ژس را به همراه خود می آورد و می گوید: «این ژس غلامرضاست. پسر ارشدم. در دوران تحصیل، فعالیت های انقلابی اعم از پخش اعلامیه و حضور در راهپیمایی ها را آغاز کرد. در نیمه های شب، به همراه برادرش علیرضا و برادرم ابوالقاسم اعلامیه های حضرت امام (ره) را پخش می کردند.

پیش از انتشار، غلامرضا اعلامیه ها را در میان اعضای خانواده قرائت می کرد تا مبارزه و بیزاری از حکومت طاغوت را از خانه آغاز کرده باشد. چندی بعد از سوی ساواک شناسایی شدند، ازاین رو یک روز به منزل برادرم رفتند، اما وی خوشبختانه پیش از رسیدن آن ها، اعلامیه ها را در لوله بخاری پنهان کرده بود. از سوی دیگر ساواک به مدرسه غلامرضا رفت، اما هیچ مدارکی از او پیدا نکردند. در هیاهوی انقلاب باوجود بارداری خودم هم به تظاهرات می رفتم. آن زمان در منطقه سبلان زندگی می کردیم و ازآنجایی که این خانه یادگار فرزندان و همسرم است، همچنان در این خانه سکونت دارم.

یک شب، برادر و فرزندانم به خانه نیامدند. تمام شب چشم انتظار آمدنشان بودم تا اینکه غلامرضا بالباس های خونی به منزل آمد. وحشت زده نگاهش می کردم که گفت «شب قبل به صورت پنهانی به سراغ پیکر افرادی رفتیم که در تظاهرات توسط رژیم به شهادت رسیدند. افرادی را هم که می توانستند با یک درمان جزئی زنده نگه دارند، به همراه کشته شدگان دفن می کردند.» آن شب از پیکر شهدا هم عکس گرفته بودند.»

جهاد سبز تا سرخ

وی نمی دانست از کدام سفرکرده اش بگوید. مادر کلمه «بمیرم» را ناخواسته پیش از هر بار تعریف از غلامرضا به زبان می آورد و می گوید: «غلامرضا پیش از آغاز جنگ تحمیلی در رشته مکانیک، دانشگاه صنعتی شریف قبول شد. او از دانشجویان خط امام بود. دیری نگذشت که با آغاز انقلاب فرهنگی، از دانشگاه به سوی فعالیت های فرهنگی کشیده شد. 17 ماه در جنگ های داخلی گنبد حضور داشت تا اینکه روزی به خانه آمد و گفت «مادر تا به امروز در جهاد سبز حضور داشتم و حالا می خواهم در جهاد سرخ شرکت خواهم کرد.» ازاین رو پس از آموزش تخریب در واحد مهندسی  ? رزمی ستاد جنگ های نامنظم شهید چمران به عنوان تخریبچی در جبهه های اهواز مشغول خدمت شد. غلامرضا تا پیش از آغاز عملیات بیت المقدس، سمت های فرماندهی واحد تخریب تیپ 46 فجر و فرماندهی واحد تخریب لشکر 5 سپاه پاسداران را بر عهده داشت.»

مادر شهیدان صادق زاده با لهجه شیرین کاشانی از عروس خوبش می گوید و روزی که رخت دامادی را برطرف غلامرضایش کرد. صدایش با مرور خاطرات آن روزها جانی می گیرد و ادامه می دهد: غلامرضا از جبهه که برگشت برایش به خواستگاری رفتم. خواهر همسر برادرم را برایش برگزیدم. ازآنجایی که ماه محرم بود، صیغه محرمیتی بین این دو خوانده شد و پسرم مجدد به جبهه بازگشت.

دایی و خواهرزاده

امام راحل، 16 فروردین 61 عقدشان را جاری کردند. آن روز غلامرضا و عروسم بسیار خوشحال بودند. عقد برادرم را هم امام (ره) قرائت کرده بودند. علاقه آن ها به یکدیگر و ایمانشان به راه پیشِ رو به قدری بود که روی حلقه هایشان «ایمان، جهاد، شهادت  ? تنها ره سعادت» را حک کردند. عروسم «فهیمه بابائیان پور» دختری جهادگر و انقلابی بود. نخستین نامه غلامرضا به همسرش، وصیت نامه اش بود. نامه های عاشقانه و عارفانه غلامرضا و فهیمه سال ها بعد که از میان ما رفتند، به چاپ رسید.»

رنج فراغ از غلامرضا نه تنها مادر را از پای نینداخت، بلکه سرآغازی برای صبر دوری و دل تنگی ها از عزیزان دیگرش شد. سرانجام غلامرضا سه ماه بعد از ازدواج، در سن 21 سالگی حین عملیات بیت المقدس به شهادت رسید. مادر با آن نگاه گیرایش، ادامه می دهد: «هم رزمانش برایم روایت کردند که غلامرضا براثر انفجار 150 چاشنی مین مجروح شده و در مسیر بیمارستان به شهادت رسید. پیکرش سوخته بود. برادرش مهدی سه سال بود که بر بالین تابوت برادرش نوحه خوانی می کرد. با زبان شیرینی می خواند: «ای رهگذر دارم پیامی از شهیدان؛ از کشته های خفته درراه قرآن؛ در خون تپیدند؛ خوش آرمیدند» دوستان و هم رزمان غلامرضا به مراسم تشییع و خاک سپاریش آمده بودند.»

جایش را خالی نگذاشت

شهادت غلامرضا نتوانست مانع حضور فرزند چهارم خانواده در جبهه شود. مادر شهید دراین باره می گوید: پس از شهادت غلامرضا، برادرش به جبهه رفت تا جای خالی او باعث خوشحالی دشمن نشود.

عبدالرضا در سن 17 سالگی عازم جبهه شده و چهار ماه بعد پیکرش مفقودالاثر شد. شهادت غلامرضا به دوراز باور نبود تا جایی که همسرش نیز خواب شهادتش را دید؛ اما داغ دوری از غلامرضا هنوز تسکین نیافته که عبدالرضا هم شهید شد. از سوی دیگر نبودِ پیکرش ما را بیش از پیش پریشان کرد. علیرضا برای یافتن برادرش به نزد فرماندهش رفت و فرمانده شهادت فرزندم را تأیید کرد؛ اما خبرهای ضدونقیض در خصوص اسیر یا مجروح شدنش، قلب ما را بیشتر می آزرد.

بی تابی ام زمانی کاهش یافت که خواب غلامرضا و عبدالرضا را دیدم. خواب دیدم «از طبقه دوم خانه آمدنشان را دیدم. دوان دوان خودم را به درب رساندم. زمانی که وارد خانه شدند غلامرضا با همسرش صحبت می کرد؛ اما عبدالرضا وسایل خانه را جابه جا کرده و می گفت که قرار است برایمان میهمان بیاید. در پاسخ سوالم که گفتم کجا بودی؟ پاسخ داد: «من با غلامرضا هستم.»

ازآن پس یقین یافتم که او نیز شهید شده است. غلامرضا پیش از اعزام به من گفته بود که اگر شهید شوم، پیکرم بازنمی گردد، در غیر این صورت پیکرم را در کنار برادرم در قطعه 26 به خاک بسپارید. پیکر عبدالرضا 34 سال است که در مناطق عملیاتی جامانده است.»

شهید غلامرضا صادق زاده

عروسی شهید

این مادر شهید به تشییع شهدای گمنام در هفته جاری اشاره می کند و ادامه می دهد: «قبل از شهادت غلامرضا به همراه عروسم در مراسم تشییع یکی از شهدای محل شرکت کردیم. مادر شهید صبورانه برای فرزندش مراسم برگزار کرد. در آن زمان تصور نمی کردم که یک هفته بعد، من هم لقب «مادر شهید» را دریافت خواهم کرد. نمی خواستم دشمن از دیدن اشک هایم خوشحال شود ازاین رو بردباری کردم. عروسم هم پس از شنیدن خبر شهادت غلامرضا، روسری و لباس سفیدی بر تن کرد و در مراسم تشییع، سخنرانی کوبنده ای داشت. بعد از شهادت عبدالرضا هم در مراسم تشییع شهدا به ویژه شهدای گمنام شرکت می کردم. روزی که خودش بخواهد حتماً به آغوش خانواده بازمی گردد و تا آن روز منتظرش می مانم.»


جدایی های بی پایان

مادر که طاقت دل کندن از عروس مهربانش را نداشت، تصمیم می گیرد پس از گذشت یک سال از شهادت غلامرضا، او را به عقد فرزند دیگرش درآورد. حاصل این ازدواج، فرزند پسری می شود با ظاهر و همنام عموی شهیدش تا یاد و خاطره وی را در اذهان خانواده زنده نگه دارد. وی می گوید: «سال 67، زمانی که غلامرضا سه ساله بود، عروسم در یک سانحه تصادف درگذشت. غلامرضا ازنظر چهره و خصوصیات اخلاقی شبیه به عموی شهیدش است. او خاطره عمو و مادرش را برایم زنده نگه می دارد. چهار سال است که ازدواج کرده و گاهی به همراه همسرش به دیدنم می آید.

گمان می کردم که فوت «فهیمه»، آخرین دوری من از عزیزانم باشد؛ اما سرنوشت به گونه دیگری برایمان رقم خورد. چند ماه بعد برادرم ابوالقاسم سلامی قمصری که دو فرزند دختر 7 و 9 ساله داشت، در عملیات مرصاد به دست منافقین به شهادت رسید.»

جعفر توحیدی، داماد خانواده صادق زاده، جهاد خانواده را به اتمام رساند. او که از یادگاران دوران دفاع مقدس بود، در سال 80 به فیض شهادت نائل آمد. مادر شهیدان صادق زاده، ادامه می دهد: هر بار که خبر شهادت یکی از اعضای خانواده را به من و همسرم می دادند، خدا را شکر می کردیم که درراه حق به شهادت رسیدند و خدای ناکرده در مسیری قدم نگذاشتند که مایه شرمساری ما شوند. دامادم، در دوران انقلاب و جنگ تحمیلی همراه اعضای خانواده فعالیت داشت تا آنجایی که جانباز شد. او دو دختر داشت. شهادتش داغ سنگینی بر سینه همسرم گذاشت؛ زیرا معتقد بود «فرزندانمان هیچ کدام فرزندی نداشتند که بعد از شهادتشان یتیم بزرگ شوند، اما نوه هایمان دل تنگ پدرشان می شوند». چند ماه بعد از شهادت دامادم، همسرم نیز براثر سکته درگذشت. از آن روز فرزندانم تنهایم نگذاشتند؛ اما پیش از هرکس نبودش را کنارم احساس می کنم. او در تمام روزهای تلخ و شیرین زندگی کنارم بود و اجازه نداد که غصه من را از پا درآورد.

کمرم شکست

«در نمازهایم دعا می کنم که هرگز در ایمانم لغزشی ایجاد نشود. یقین دارم که اگر رهبر معظم انقلاب حکم جهاد دهند، جوانان کشور برای مقابله با ظلم به پا می خیزند و فرزندان من هم با این لشکر همراه خواهند بود.»

در تمام طول گفت وگو «آه» یا «غمی» در کلام مادر نبود. برای دقایقی خنده بر لبانش محوشده و می گوید: «زمانی که ازدواج کردم، «ابوالقاسم» 6 ساله بود. به همراه من از کاشان به تهران آمد. تحصیلاتش را به پایان رساند و سپس ازدواج کرد. وابستگی زیادی به او داشتم، ازاین رو خبر شهادتش کمرم را شکست.»

زمان نیاز بود تا فرد دیگری از خانواده برخیزد و جهاد را در خانواده صادق زاده ادامه دهد. فردی که در تمام این سال ها شاهد دل تنگی پدر و مادر بوده و فراغ دوری از برادر را متحمل شده است. «حمید» دیگر عضو خانواده چندی پیش برای پشتیبانی از جبهه مقاومت راهی سوریه می شود. وی دراین باره می گوید: «از اینکه فرزندانم را درراه حق فرستادم، هرگز پشیمان نشدم. آن ها به فرمان امام (ره) از دین و کشورشان دفاع کردند. در نمازهایم دعا می کنم که هرگز در ایمانم لغزشی ایجاد نشود. یقین دارم که اگر رهبر معظم انقلاب حکم جهاد دهند، جوانان کشور برای مقابله با ظلم به پا می خیزند و فرزندان من هم با این لشکر همراه خواهند بود.»

خانم سلامی صندوق خاطرات دلش را بسته و به سراغ صندوق یادگاری های شهیدش می رود. به همراه خود دو کتاب به نام های «یادداشت های سوسنگرد» و «نوشته های فهیمه» آورده و می گوید: «بارها و بارها نامه هایشان را خواندم؛ اما هر بار بیش از پیش از خواندشان لذت می برم.» هایپر شدن بخش هایی از کتاب، نشان از توجه مادر به برشی از زندگی فرزندش دارد.

مادر شهیدان صادق زاده با همان روی بازی که در ابتدای گفت وگو به سراغمان آمد، سخنانش را این گونه به پایان می رساند: «پیش از آغاز اربعین عازم کربلا شدم. راهپیمایی اربعین را از تلویزیون تماشا کرده و لذت بردم. خوشحال شدم که مردم هوشیار ما در این راهپیمایی دینی - سیاسی شرکت کردند و می دانند که دشمن اصلی ما کیست.»



منبع: دفاع پرس