بهترین دانشگاه کدام است؟!

امیرمومنان علیه السلام فرمود: «ما اهل بیت، درخت نبوت، موضع رسالت، محل رفت و آمد فرشتگان و منزلگاه رحمت و معدن دانش هستیم».

در میان انسانهای پاک و والا که دارای روحی خدایی هستند، وجود مقدّس خاتم الانبیا صلّی اللَّه علیه وآله وسلّم سرآمد همه و خاندان پاک و اهل بیت مطهّر او که قرآن، گواه طهارت،علم و پاکیزگی و آراستگی ایشان است، در شمار برترین و بالاترین انسانهای پاک و نورانی و مقامشان فراتر از تمام دانایان، در طول تاریخ است.

منزلت علمی امام علی علیه السلام

دانشمند بزرگ اهل سنت، ابن ابی الحدید معتزلی پیرامون جایگاه امام علی علیه السلام، می گوید: «امیرمومنان در محضر رسول خدا صلی الله علیه و آله جایگاه ویژه ای داشت. او با پیامبر، خلوت های مکرری داشت. هیچ شخص سومی از گفت و شنودهای علمی آنان آگاهی نداشت. علی علیه السلام از معانی قرآن و کلام رسول خدا صلی الله علیه و آله بسیار پرسش می کرد و زمانی که سوال نمی کرد، پیامبر شروع به تعلیم می کرد. هیچ یک از صحابه، این جایگاه را در منظر رسول خدا نداشتند. آنان در فهم کلام الهی و سخن رسول خدا و بهره مندی از پیامبر، مراتب گوناگونی داشتند. در برخی، هیبت و عظمت پیامبر، مانع از طرح سوالات علمی شان می گشت.

آنان همان هایی بودند که دوست داشتند رهگذری به محضر رسول خدا راه یابد و او بپرسد و آنان بشنوند. برخی دیگر هوش اندک، فهم کُند، و همتی کم در فراگیری مفاهیم بلند دینی داشتند. برخی دیگر، پیوسته از فراگیری دانش می گریختند و خود را به عبادت یا مظاهر دنیوی مشغول می ساختند و دسته چهارم نیز مقلدانی بودند که چیزی جز سکوت و سوال نکردن را وظیفه خود نمی دانستند! و دسته پنجم کسانی بودند که با داشتن بغض و کینه به واقعیت، قائل نبودن به جایگاه قابل قبولی برای دین، ارزشی برای پرسش گری و حل مشکلات علمی نمی دیدند. امام علی علیه السلام، با هوش و زیرکی فزاینده، پاکی طینت، روشنایی باطن، زمینه فراگیری حقایق را دارا بود ... . وی ربّانی امت و برترین چهره آنان بود و از همین رو، فلاسفه وی را به نام امام امت و حکیم عرب، سزاوار دیده اند».

تسلط خارق العاده اهل بیت علیهم السلام بر مسائل علمی

بدون شک یکی از مبانی تبیین صحیح و قابل اعتماد در مفاهیم بلند و عمیق دینی، توانمندی و تسلط خارق العاده بر مسائل و ظرافت های علمی است. هر قدر این توانمندی در یک فرد ناقص باشد، به همان اندازه نظریات علمی و دیدگاه های وی خطاپذیر و غیر قابل اعتماد می گردد. ما با استناد به پاره ای از احادیث متواتر، می توانیم ژرف نگری و تسلط محیّرالعقول اهل بیت علیه السلام بر معارف و علوم الهی را به تصور بکشیم، که اینک برخی از آنها را بیان می کنیم:

1. سدیر می گوید: به امام صادق علیه السلام گفتم: فدایت گردم! از حقیقت خودتان برایم بگویید. امام فرمودند: «ما خزانه داران علم الهی هستیم، ما ترجمان وحی خداییم».

2. ابوبصیر از امام صادق علیه السلام نقل می کند که ایشان فرمود: «ما راسخان در علم هستیم و ما به تأویل علم، آگاهی داریم».

3. ابوبصیر می گوید: از امام صادق علیه السلام درباره  بَلْ هُوَ آیاتٌ بَیِّناتٌ فی صُدُورِ الّذینَ أُوتُوا الْعِلْمَ پرسیدم. امام فرمود: «آنان ائمه علیهم السلام هستند».

4. امیرمومنان علیه السلام فرمود: «ما اهل بیت، درخت نبوت، موضع رسالت، محل رفت و آمد فرشتگان و منزلگاه رحمت و معدن دانش هستیم».

5. امام صادق علیه السلام می فرماید: «حضرت سلیمان از حضرت داود ارث برد و حضرت محمد از سلیمان ارث برد و ما نیز از محمد ارث برده ایم. به درستی که علم تورات، انجیل، زبور و آنچه در الواح است، در نزد ماست».

راوی می گوید: به امام عرض کردم: مگر آنچه در الواح است نیز علم به شمار می آید؟ امام فرمود: «علم چیزی جز آن نیست. علم چیزی است که هر روز شکل جدید پیدا کند و هر ساعتی رو به تحول گذارد».

6. امام صادق علیه السلام فرمود: «برای خداوند دانشی است که هیچ کس جز خودش از آن آگاهی ندارد و دانشی نیز دارد که آن را به فرشتگان و انبیای خود یاد داده است. پس آنچه را خدا به فرشتگان و پیامبران خویش یاد داده، ما نیز از آن آگاه هستیم».

منزل اهل بیت علیهم السلام، دانشگاه بود!

دکتر احمد امین مصری درباره دانش حیرت انگیز و گسترده امام صادق علیه السلام می نویسد: «وی از نظر وسعت اطلاعات و دانش، در بین تمام مردم بی نظیر بود...». سید محمد صادق، استاد دانشکده ادبیات دانشگاه قاهره دربار امام صادق علیه السلام می گوید: منزل امام صادق علیه السلام همانند دانشگاهی بود که پیوسته مملوّ از صاحبان اندیشه و از دانشمندان بزرگ در رشته های حدیث، تفسیر، فلسفه و کلام بود و غالباً در مجلس درس ایشان بیشتر از دوهزار نفر و گاهی تا چهار هزار نفر از اندیشمندان مشهور، حضور می یافتند.

منابع:
- اصول کافی، ج1، صص270272 وصص 279287؛
- بحارالانوار، ج26، صص105116 وصص 159179.
- شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج11، ص48.
- ظهر الاسلام، احمد امین مصری، ج4، ص114.
- امامان شیعه از دیدگاه اهل سنت، قربانعلی ارزگانی، ص285.
- بیانات مقام معظم رهبری ١٣٧٨/٠٩/٠٣