بی نیازی از روایت در تفسیر قرآن؛ شبهه ای شیطانی

تبیان به نقل از گروه حوزه های علمیه: رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با تاکید بر لزوم تشکیل اتاق فکر در حوزه به مسئله تفسیر قرآن به قرآن و نسبت دادن یک شبهه به علامه طباطبایی(ره) در این باره گفت: این شبهه شیطانی است که برخی خیال کرده اند قرآن برای ما کافی است و شان علامه طباطبایی نیز اجل از بیان این نوع مطالب است.

به گزارش خبرگزاری بین المللی قرآن (ایکنا) آیت الله محمدتقی مصباح یزدی، شب 21 آبان ماه در سومین شب از مراسم نکوداشت علامه طباطبایی(ره) که در دارالقرآن این مفسر بزرگ برگزار شد گفت: انسان موجودی ذووجهین است یعنی اگر بخواهد به مقام خود برسد باید دیگران را نیز هدایت کند؛ از این رو بیشترین نگرانی انبیاء این بود که مبادا در انجام وظیفه کوتاهی کنند. بعد از انبیاء، اوصیاء الهی نیز همین خصوصیت را دارند یعنی هم خودشان مقصود بالاصاله و هم مقصود بالغیر برای کمال خود و دیگران هستند.
وی افزود: از برخی روایات استفاده می شود که مقام امامتی که انبیاء داشتند این مقام در اولیاء الهی سبب شده تا مقام آنان از انبیاء جز پیامبر بالاتر برود؛ در درجه نازل تر کسانی هستند که نبوت و امامت هم نداشتند ولی خیلی مقامات عالی داشته اند مانند حضرت سلمان و حضرت ابوالفضل(علیه السلام) و ... که شاید افرادی چون ایشان مقامشان از خیلی از انبیاء بالاتر بوده است.

مصباح یزدی با اشاره به روایت «علماء امتی افضل من انبیاء بنی اسرائیل» بیان کرد: برخی گفته اند مراد از این علما، اهل بیت هستند ولی شاید در اینجا منحصر در اهل بیت(علیهم السلام) هم نباشد؛ غرض این که کسانی از علما هستند که وارثان انبیاء هستند که در روایت هم بیان شده و یا در جای دیگر پیامبر(صلی الله و علیه وآله) فرموده اند که خداوند خلفای من را رحمت کند؛ این تعابیر نشان می دهد در میان علمای مکتب اهل بیت(علیهم السلام) کسانی هستند که به مقاماتی رسیده اند که از برخی انبیاء هم مقامشان بالاتر است که البته این را از روی احتمال می گویم و احتمال بعیدی هم نیست.
رئیس موسسه امام خمینی با بیان اینکه علامه طباطبایی در زمره چنین افرادی بودند گفت: افرادی مانند علامه هم مانند انبیاء و اولیاء دو حیثیت دارند که حیث اول مقامات ایشان است که ما چندان درک نمی کنیم و حیث دوم این که ایشان چه خدمتی به دین و حوزه داشتند تا بهتر این خدمات را بشناسیم و شکرگزار این نعمات باشیم.
وی با اشاره به نقش علامه در پیشبرد حوزه و لزوم تاسی به کارهای ایشان اظهار کرد: گاهی به صورت های مختلف مطرح می شود که علمای بزرگ مشرب و راه های مختلفی داشته اند، و چون معصوم نیستند ما چگونه می توانیم به این افراد تاسی کنیم. البته ما در راه خدا یکسری اصول حقیقی و مسلم داریم که در پرتو آنان می توانیم شبهات را حل کنیم و فرعیات را بشناسیم شبیه آیات محکم و متشابه در قرآن کریم که می توان از محکمات، متشابهات را بشناسیم.
آیت الله مصباح یزدی با اشاره به اختلاف فتاوای فقها و با بیان اینکه این اختلاف از شان کسی نمی کاهد عنوان کرد: باید تحقیق کنیم که کدام یک اقرب به واقعیت است و از آن پیروی کنیم مگر در جایی که اختلاف در مسلمات و اصول باشد، بنابراین اگر اختلاف سلیقه و مشربی داشتیم تصور نکنیم ما درست می فهمیم و دیگران راه درست را نمی روند لذا باید با احترام با اختلاف فتاوا برخورد کنیم.
وی با بیان اینکه علامه طباطبایی ویژگی ای داشت که کمتر بزرگی در حوزه داشت افزود: مثلا کسی در فقه، اصول، تاریخ و حدیث و ... برجسته بوده است اما ایشان در ابعاد مختلف برجستگی داشتند ضمن اینکه ایشان ابتدا وظیفه شرعی خود را تشخیص داد و بعد به فعالیت پرداخت و این ویژگی علامه بود که من در کمتر کسی دیده ام.
وی افزود: آیت الله میلانی درباره ایشان فرمودند که در عالم تشیع شخصی به جامعیت علامه طباطبایی یا نیست یا بسیار کم است.

خاطره ای درباره علامه

آیت الله مصباح به ذکر خاطره ای درباره علامه پرداخت و تصریح کرد: در زمان آیت الله بروجردی کسانی نسبت به فلسفه خوش بین نبودند، لذا نامه هایی برای آیت الله بروجردی نوشتند و خواستار جلوگیری از آن شدند، و به خصوص بر روی علامه طباطبایی متمرکز شدند، و آن قدر این مسئله را بزرگ کردند، که آیت الله بروجردی با اینکه با فلسفه مخالف نبود خواستار برگزاری درس فلسفه به صورت محدود و غیرعمومی شد؛ ایشان در پاسخ با استدلال و برهان فرمودند که من وظیفه شرعی دارم ولی اگر شما بفرمایید تعطیل می کنم و چند روز هم تعطیل کردند تا این که آیت الله بروجردی مجددا خواستار برگزاری آن شدند.
این استاد برجسته حوزه تصریح کرد: علامه طباطبایی در دوره ای زندگی می کرد که معتقد بود در حوزه از قرآن خبری نیست و درسی در این زمینه وجود نداشت، در زمینه عقل و تربیت اخلاقی نیز برنامه ای وجود نداشت لذا دروس فلسفه، تفسیر و اخلاق توسط علامه ایجاد شد که البته درس اخلاق ایشان به دلایلی تعطیل شد، و فقط فلسفه و تفسیر را به عنوان واجب شرعی متعین ادامه دادند.
وی تاکید کرد: امروز نیز برای بقاء و رشد حوزه و اینکه بتواند در مقابل سیل بنیان کن کفر و الحاد غرب که موجش به وسیله رسانه ها، ایران ما را هم گرفته است به وظیفه سنگین خود عمل کند باید در وضع برنامه ها و کارها تجدید نظر و حساب شده تر کار کنیم و ببینیم چه چیزی برای حوزه لازم است تا بتوانیم پاسخ شبهات را بدهیم و جلوی کفر و الحاد را بگیریم.

مصباح یزدی افزود: آنچه در دوره علامه مورد نیاز بود پاسخ به شبهات الحادی و کفرآمیز بود اما امروز این موارد به اضافه ده ها برابر شبهات دیگری است که باید آن را شناخت و جواب داد که البته مخصوص کشور ما هم نیست و در همه بلاد اسلامی وجود دارد و ما نسبت به آنان هم وظیفه داریم و وقتی دست به سوی ما دراز می کنند ما رسالتمان سنگین تر است.

تشکیل اتاق فکر

آیت الله مصباح یزدی بیان کرد: باید اتاق فکری در حوزه تشکیل شود و برای آینده حوزه برنامه سنجیده تری داشته باشیم و اگر در دروس و روش برخی دروس، ضعف هایی وجود دارد، جبران شود و یا اگر چیزهایی ضرورت دارد درسش را ایجاد کنیم تا کسانی از حوزه تحویل جامعه شوند که نیازها را هم از جهت اثباتی و هم از جهت سلبی برطرف کنیم.
مصباح یزدی با اشاره به برخی سخنان مطرح شده در مورد علامه که ایشان در تفسیر نیازی به روایات نمی دیده اند و برخی از روی غرض ورزی چیزهایی بیان می کنند عنوان کرد: این اشتباه بزرگی است؛ علامه کِی فرمود که روایات را بشورید و کنار بگذارید؟ مگر نیاز ما با قرآن برطرف می شود؟ روایات نعمت اهل بیت(علیهم السلام) برای ماست که از آن در فهم قرآن بهره ببریم و چه کسی گفته نباید از آن استفاده شود؟ بلکه مراد ایشان آن است که قرآن در آنچه که مرادش بیان آن است چون نور است نیازی به غیر قرآن ندارد اما وقتی در صدد بیان مطلبی مانند تعداد رکعات نماز و ... نبوده چرا نیازی به روایت نباشد و اساسا کدام انسان عاقلی این حرف را می زند که ما نیازی به روایات نداریم.
این فیلسوف و متکلم برجسته حوزه تاکید کرد: این شبهه شیطانی است که برخی خیال کرده اند قرآن برای ما کافی است و شان علامه طباطبایی نیز اجل از بیان این نوع مطالب است.

منبع:
ایکنا