تبیان، دستیار زندگی
نگاهی به فیلم متولد 65 ساخته مجید توکلی که این روزها بر اکران سینماها است.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

متولد 65 و بحران بی اعتمادی

نگاهی به فیلم متولد 65 ساخته مجید توکلی که این روزها بر اکران سینماها است.

سید رضا صائمی - بخش سینما و تلویزیون تبیان
متولد 65

افشار و خاطره نامزد هستند. آن ها یک روز به مناسبت سالگرد آشنایی به سرشان می زند که خودشان را جای آدم های پول دار جا بزنند و از این طریق حسابی تفریح کنند. ورود آن ها به یک خانه ی اعیانی به عنوان خریدارانی پول دار، آن ها را در مخمصه بدی می اندازد...
سینمای ایران اگرچه نه از حیث موضوع و محتوا بر محور آدم های دهه 60 نیست و قهرمان های آن کمتر از بین این نسل برگزیده می شوند اما دست کم چند سالی است که آدم های این نسل و دهه به عرصه کارگردانی خوش درخشیده اند و با نسل جدیدی از فیلمسازان مواجه هستیم که آینده سینمای ایران بر دوش آنها در حال حرکت است. مجید توکلی نیز یکی از همین دهه شصتی هاست که حالا به جرگه کارگردان هایی اضافه شد که از روزنامه نگاری به فیلمسازی رسیده است. توکلی یک فیلم اجتماعی ساخته تا بتواند بخشی از زیست جهان هم نسلان خود و رویاهای آنان را برای زندگی به نمایش بگذارد. گرچه مصالح داستانی و منطق چفت و بست برخی سکانس ها و در نهایت هویت مندی سینمایی اثر کمی می لنگد، اما فیلم خوش ساختی است و در لوکیشن محدود و بسته خانه توانست ریتم مناسبی تزریق کند و بر موج تعلیق قصه پیش برود. قاب بندی های خوشرنگ و لعاب بودن فضای فیلم، به آن پویایی بیشتری می دهد. گرچه یکدستی این مولفه ها در طول قصه حفظ نمی شود.

متولد 65 البته خود را محدود به بازنمایی و پردازش روانشناختی یک نسل نمی کند و از طریق مواجهه چالش برانگیز آنها با نسل گذشته یک فضای دو قطبی و دوگانه ایجاد می کند که هم از این طریق مصالح داستانی خود را تامین کند و هم به تقابل ها و تضادهای نسلی که شاید تهدیدهای آن برای نسل امروز بیش از نسل گذشته باشد را برجسته می کند

فیلم «متولد 65» البته تصویر کامل و تعمیم پذیری از دهه شصتی ها به نمایش نمی گذارد و تنها می توان رویای بخش زیادی از آنها را در ارتباط با ازدواج و سطح رفاه نمایندگی کند. اگر از منظر بیرونی و روان شناسی اجتماعی خارج شویم و بخواهیم از نگاهی درونگرایانه تر به قصه بنگریم، فیلم در لایه های درونی تر خود، بحران بی اعتمادی را در روابط عاطفی این نسل به تصویر می کشد. به نظر می رسد نسل جدید فیلمسازان جوان بیش از هر عنصر و مولفه دیگری در قصه پردازی و روایت به مناسبات و روابط آدمها با هم و آسیب شناسی آن علاقه دارند و «متولد 65» هم از این فضا دور نیست. شاید به همین دلیل است که فیلم هایی با این رویکرد اگرچه از حیث لوکیشن در فضای بسته و محدود قرار می گیرند اما واجد ریتم و تعلیقی هستند که حوصله مخاطب را سر نبرند و تماشاگر بتواند از طریق ارتباط حسی با شخصیت ها و درگیری ذهنی با چالش های یک رابطه، دچار کسالت نشود. متولد 65 البته خود را محدود به بازنمایی و پردازش روانشناختی یک نسل نمی کند و از طریق مواجهه چالش برانگیز آنها با نسل گذشته یک فضای دو قطبی و دوگانه ایجاد می کند که هم از این طریق مصالح داستانی خود را تامین کند و هم به تقابل ها و تضادهای نسلی که شاید تهدیدهای آن برای نسل امروز بیش از نسل گذشته باشد را برجسته می کند. در واقع این فیلم فقط قصه دهه 60 ی ها نیست بلکه دهه 30 را هم در این قصه می بینیم که او نیز دچار بی اعتمادی به نسل جدید است. به عبارت دیگر آنچه که در پس شخصیت های قصه با هر سن و سالی می بینیم یک نوعی اپیدمی بی اعتمادی در جامعه است که گویی همه نسل ها را دربرگرفته و همه از رنج بی اعتمادی درد می کشند.

متولد 65

مجید توکلی در انتخاب بازیگران به سراغ چهره های خیلی مشهور نرفته اما تقریبا توانسته از آنها بازی قابل قبولی در نسبت با موقعیت درام بگیرد. برخلاف بسیاری از کارگردان های جوان که تلاش می کنند قصه خود را در بستر و ساختاری پیچیده و مبهم روایت کنند توکلی خیلی ساده و سرراست داستانش را روایت می کند و از برخی پیچیده نمایی های ادا و اطواری پرهیز میکند. متولد 65 را می توان در ذیل سینمای اجتماعی قرار داد که در روایت خود به مولفه های روانشناختی و روابط انسانی توجه کرده و این تجربه می تواند گام خوبی برای تولید فیلمهای پخته تر از مجید توکلی در آثار بعدی اش باشد. سینمای اجتماعی ما ظرفیت های بالایی برای زدن حرف های جدید دارد و متولدان 60 می توانند پیش قراولان این سینما باشند.