تبیان، دستیار زندگی
آیة الله خامنه ای می گویند: «یک بار از امام (ره) سؤال کردم که در میان دعاهای معروف، به کدامیک از آنها بیشتر اُنس یا اعتقاد دارید؟ ایشان بعد از تأمّلی فرمودند: «دعای کمیل و مناجات شعبانیه». وقتی که شما به این دو دعا مراجعه می کنید در این دو دعا و مناجات، ح
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

رهبری با این همه فضائل اخلاقی!

آیة الله خامنه ای می گویند: «یک بار از امام (ره) سوال کردم که در میان دعاهای معروف، به کدامیک از آنها بیشتر اُنس یا اعتقاد دارید؟ ایشان بعد از تأمّلی فرمودند: «دعای کمیل و مناجات شعبانیه». وقتی که شما به این دو دعا مراجعه می کنید در این دو دعا و مناجات، حالت استغفار و انابه و استغاثه و تضرّع به پروردگار را به شکل عاشقانه ی آن مشاهده می کنید»

فرآوری: آمنه اسفندیاری - بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
امام خمینی

امام خمینی (ره) از نظر علم و عمل، درک عمیق معرفتی و نیز تقوای عملی و علمی، از بزرگ ترین شخصیت های اسلامی به شمار می آمد. ایشان هم چنین در اندیشه دینی و تسلط بر معارف تشیع، وارستگی، تهذیب نفس، شجاعت، درک زمان، شناخت جامعه، رأفت با دوستان و شدت با دشمنان بی نظیر بود. اراده پولادین وی که ریشه در ایمان و اتکایش به خداوند داشت، اجازه نمی داد هیچ مانعی در عملی ساختن مقاصد والایش جلودار شود. ایشان در عین حال انسانی بسیار مهربان، سرشار از عطوفت، خویشتن دار و پرهیز کار بود و صبر و استقامت، مانع از آن بود که سخت ترین حوادث، خللی در اراده ایشان در رسیدن به هدف ایجاد کند.
ما در این نوشتار به برخی از سجایای اخلاقی این مرد بزرگ اجمالا اشاره می کنیم:

دوری از اسراف:

وقتى امام ، قرآن تلاوت مى كردند یا گزارشات مختلف را مطالعه مى نمودند، دو چراغ مهتابى و یك لامپ صد ولت روشن بود ولى وقتى كه مطالعه و تلاوت ایشان قطع مى شد امام على رغم كهولت  سنى كه داشتند و برخاستن برایشان مشكل بود، خودشان از جاى بر مى خاستند، لامپ را خاموش مى كردند و فقط از نور مهتابى استفاده مى نمودند

یك بار كه خدمت امام بودیم ، از من خواستند پاكت دارویشان را به ایشان بدهم . داخل پاكت، دارویى بود كه باید به پایشان مى مالیدند. بعد از مصرف دارو، امام یك دستمال كاغذى را به چهار تكه تقسیم كردند و با یك قسمت از آن چربى پایشان را پاك كردند و سه قسمت دیگر را داخل پاكت گذاشتند تا براى دفعات بعد بتوانند از آن استفاده كنند .
به امام گفتم: اگر برنامه زندگى این گونه است، پس ما همه جهنمى هستیم! چون ما واقعا این رعایت ها را به خصوص در مورد دستمال كاغذى نمى كنیم . آقا فرمودند: «شما این طور نباشید، ولى باید رعایت كنید»  (فریده مصطفوى)
نفس مهذب:
نكته اى كه مى تواند براى همه ما بسیار پند آموز باشد، این است كه همان شبى كه مى خواستند امام را غسل و كفن كنند، دیدند كه این رهبر عظیم و بزرگمرد عالم اسلام حتى یك كفن نیز از خود ندارد، و این حاكى از نفس مهذب و خصلت هاى پیامبر گونه امام بود. (تیمورى، از محافظین بیت امام)
قناعت:
لباس هاى امام از یكى دو دست تجاوز نمى كرد با این كه پارچه ها و لباس هاى دوخته و ندوخته زیادى براى ایشان هدیه مى آوردند ولى هر چه براى ایشان سوغات یا هدیه مى آوردند همه را به دیگران مى دادند. در خوراك نیز خیلى اهل قناعت  بودند و اقتصادى زندگى مى كردند، در حالى كه همه گونه امكانات براى ایشان فراهم بود. (حجة الاسلام و المسلمین رسولى محلاتى، حوزه، ش 37 و 38)
همینطور امام در مصرف برق، بسیار صرفه جویى مى كردند. در اتاق اندرونى كه محل استراحت و مطالعه ایشان بود سه لامپ وجود داشت ، یك لامپ مهتابى ، یك لامپ صد و یك چراغ بسیار كوچك 15 ولت.
وقتى امام ، قرآن تلاوت مى كردند یا گزارشات مختلف را مطالعه مى نمودند، دو چراغ مهتابى و یك لامپ صد ولت روشن بود ولى وقتى كه مطالعه و تلاوت ایشان قطع مى شد امام على رغم كهولت  سنى كه داشتند و برخاستن برایشان مشكل بود، خودشان از جاى بر مى خاستند، لامپ را خاموش مى كردند و فقط از نور مهتابى استفاده مى نمودند. آنگاه كه به نماز مى ایستادند نیازى به مهتابى هم احساس نمى كردند و فقط چراغ كوچك را در حدى كه نور ضعیفى در اتاق باشد روشن نگه مى داشتند. (حجة الاسلام و المسلمین رحیمیان)

بصیرت و بینش:

«عزیزم! از جوانی به اندازه ای که باقی است، استفاده کن در پیری همه چیز از دست می رود؛ حتی توجه به آخرت و خدای تعالی. از مکرهای بزرگ شیطان و نفس اماره آن است که جوانان را وعده طول عمر می دهد و تا لحظه آخر با وعده های پوچ، انسان را از ذکر خدا و اخلاص برای او باز می دارد تا مرگ برسد و در آن حال، ایمان را اگر تا آن وقت نگرفته باشد، می گیرد»

بصیرت، بینایی و دیدن مسائل و عمق زوایای امور، از ویژگی های شخصیتی امام خمینی (ره) به شمار می رفت که در فراز و نشیب های مسایل، از آن استفاده می کردند. ایشان نقل می کنند که: «گاهی کسی پیش من آمده، شروع به صحبت می کند (؛ولی) هنوز حرفش تمام نشده، می فهمم که آن چه می خواهد بگوید، چه نقشه ای دارد و چه نتیجه ای می خواهد از این ملاقات بگیرد.»
امام خمینی (ره) از همه علوم لازمه برای موفقیت در نهضت بهره مند بود. او عالمی اسلام شناس، سیاستمدار، مردم شناس، آگاه به مسائل روز دنیا و تاریخ عمومی و تاریخ اسلام بود که از فلسفه و عرفان و اخلاق و همه علوم تخصصی حوزوی در حد بسیار بالایی برخوردار بود به گونه ای که نه تنها در حرکت های خود نیاز علمی به کسی نداشت؛ بلکه از استادان مشهور به شمار می رفت. یکی از نزدیکان امام می گوید: «یکی از اساتید نجف می گفت: من بیست سال در نجف درس خواندم و خیال می کردم مستغنی شده ام، اما وقتی امام نجف آمدند و من به درس او رفتم! دیدم خیر، هنوز چیزی نفهمیده ام».

امام و توصیه به تهذیب نفس در جوانی:

حضرت امام خمینی (ره) در نامه ای که به فرزندشان حاج احمد آقا نگاشت،  در مورد چگونگی استفاده از دوران جوانی، چنین سفارش می کند. «عزیزم! از جوانی به اندازه ای که باقی است، استفاده کن در پیری همه چیز از دست می رود؛ حتی توجه به آخرت و خدای تعالی. از مکرهای بزرگ شیطان و نفس اماره آن است که جوانان را وعده طول عمر می دهد و تا لحظه آخر با وعده های پوچ، انسان را از ذکر خدا و اخلاص برای او باز می دارد تا مرگ برسد و در آن حال، ایمان را اگر تا آن وقت نگرفته باشد، می گیرد».

آیا امام خمینی (ره) واقعا خشونت طلب بود؟

مقام معظم رهبری (دام ظله) در این باره می گوید: عدّه اى تشنه قدرتند، یا مریضند و یا سفیه اند؛ لذا امام بزرگوار را که مظهر رحمت و عطوفت بود، به خشونت متّهم مى کنند. امام یک انسان عارف و حقیقتاً مظهر رحمت بود؛ مردى که آن گونه با صلابت انقلاب را پیش مى برد، در مقابل مسائل عاطفى آن قدر دقیق بود. من چند بار این را در شخص امام تجربه کردم.
در یکى از سفرهاى من به یکى از استانهاى کشور، مادر اسیرى که بعد، فرزندش به شهادت رسید، پیش من آمد و جمله اى را که حاکى از ارادت به امام بود، گفت و تأکید کرد که من آن را به ایشان بگویم. من آمدم به امام گفتم، دیدم ایشان مثل یک انسانِ به شدّت رنجور، درهم شد و اشک چشمش را پُر کرد. در زمان جنگ نیز که بچه ها قلّکهاى پولشان را براى کمک به جبهه به نماز جمعه آورده بودند و هدیه مى کردند، من فرداى آن روز خدمت امام رفتم. ایشان این منظره را از تلویزیون دیده بود و به قدرى به هیجان آمده و متأثّر به نظر مى رسید که من واقعاً تعجّب کردم! (1379/12/09   بیانات در جمع دانشجویان و اساتید دانشگاه صنعتی امیرکبیر    با تلخیص)


منابع:

دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه ای
سایت رادیو ایران

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.