آیا پیروزی حقیقی از جانب امام حسین (علیه السلام) بود؟

واقعه ی عاشورا ، با همه ی بزرگی مصیبت و بی هماوردی فجایعی که بر بزرگترین انسانهای تاریخ داشت، درسهای فراوانی دارد. توجه به این مسئله که در کنار شور حسینی نباید شعور حسینی فراموش شود و از قطره قطره اشکهایی که بر اباعبدالله (علیه السلام) ریخته می شود باید درس گرفت و در زندگی به کار بست، خود از درسهای عاشوراست. در میان معاصرین یکی از بزرگترین اندیشمندانی که توجه ویژه ای به این مسئله داشته اند مرحوم علامه محمد تقی جعفری(ره) بودند که مجموع سخنرانی ها و مطالب ایشان در این خصوص در کتاب "حسین، شهید فرهنگ پیشرو انسانیت" منتشر شده است. به لطف خدا بعضی از مطالب ایشان در ایام محرم باز نشر خواهد شد که بیست و پنجمین قسمت آن را در ادامه می خوانید...

پیروزی و شکست از دید مردان خدا در برخورداری از مادیات خلاصه نمی شود که در صورت عدم بهره مندی از آن، خود را مغلوب و شکست خورده بدانند. همین اندیشه، امام حسین (علیه السلام) را پیروز واقعه عاشورا ساخت چراکه پیروزی از آنِ آرمان ایشان بود نه مال و مقام دنیا.

انسان ها در تفسیر مفاهیم زندگی از دو واژه شکست و پیروزی یاری می جویند. هرکجا زندگی مادی و طبیعی بر وفق مراد او بوده و چند صباحی وجود او سرشار از خوشی گردد، خود را پیروز میدان می داند، و درصورتی که در ظاهر، شرایط به گونه ای که خواست اوست پیش نرود، شکست خود را پذیرفته و عقب نشینی می کند.
اما آیا این نوع از هیجانات زودگذر که ما آن را شکست و پیروزی تلقی می کنیم، در روح انسان و رشد او تأثیری دارد؟ این دو واژه در برخورداری یا محرومیت از مزایای مادی خلاصه نمی شود. پس قطعاً مفهوم ظاهری که ما از این دو برداشت کرده ایم وزندگی را بر اساس این اشتباه می گذرانیم، برای انسان گره گشا نبوده و موجب گمراهی او می گردد.
پیروزی واقعی از زمانی آغاز می شود که انسان بفهمد خلقت او بیهوده و عبث نبوده است. این تفکر او را از غوطه ور شدن در مادیات رها ساخته و اورا برای رسیدن به حقیقت خود یاری می رساند. اگر بشر بداند حیات او خلاصه در زندگی مادی نیست، برای فهمیدن حقیقت و اصل حیات تلاش نموده و خود را درمی یابد. در صورتی که اندیشه و حرکات انسان در خودش متمرکز شود و بفهمد حقیقت او چیست و باید برای خود وزندگی صحیح چه مسیری را طی کند، پیروزی او از همین نقطه آغاز شده است. تا زمانی که این مسئله برای انسان آشکار نشود پیروزی او معنایی ندارد.
شکست حقیقی نیز مقابل پیروزی حقیقی است. اگر انسان نسبت به خود آگاهی نیابد، نمی داند هدفش چیست و باید برای دستیابی به چه مطلوبی تلاش کند یا دچار یاس شده و  میان خود و هدف فاصله بسیار زیادی را متصور می شود، این ها اولین قدم انسان برای شکست است.
آگاهی انسان به حقیقت حیات و وجود خود، و آنچه خدا برای او هدف قرار داده است و تنظیم حرکات و فعالیت ها بر اساس این محور، پیروزی حقیقی اوست.
علی ابن ابی طالب (علیه السلام) در حیات خود با سختی ها و مشقت های فراوانی روبرو شدند. آیا غربت ایشان، رحلت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و مشکلات پس از آن، شهادت جانسوز حضرت زهرا (سلام الله علیها)، خانه نشینی امام و ... مسائل پیش پا افتاده ای بود؟!
اگر ما با منطق خودمان بخواهیم این وقایع را تحلیل کنیم، حضرت علی (علیه السلام) در تمام لحظات حیات خود طعم شکست را چشیدند و پیروزی برای ایشان نبود. امام از دیدگاه خدا و اسلام، پیروزی ابدی از  آنِ ایشان است. امام با شهادتشان به فراموشی سپرده نشدند بلکه جوانمردی و عدالت و تقوا ایشان در جهان ابدی شد. قرن هاست نام امام بر زبان ها جاری است و انسان ها را هدایت می کند. آیا این پیروزی نیست؟
اشپنگلر فیلسوف بزرگ آلمانی در کتاب علل انحطاط غرب خود چنین آورده که:
« مرد پیروز کسی است که اگر وجودش از روی خاک به زیر خاک منتقل شد، تابش شعاع او شروع شود. نه اینکه برود و فقط سایه ای از خود بگذارد که سایه خودش بران ترین شمشیر را به وجود او بکشد!»
با توجه به مطالب فوق، پیروزتر از پیامبران و ائمه اطهار (علیهم السلام) در طول تاریخ سراغ داریم؟
اگر انسان به خدا وصل شد پیروز است. پیروزی را باید به جایی وصل کرد که ابدی باشد نه به دنیای زودگذر و مادیات.

آیا امام حسین (علیه السلام) در واقعه عاشورا پیروز شد؟

با توجه به مفهومی که برای شکست و پیروزی بیان شد، این سؤال مطرح می شود که آیا امام پیروز واقعی کربلا بودند؟
آنچه در ظاهر تاریخ است، شکست امام در میدان جنگ و شهادت ایشان و یارانشان و به اسارت رفتن خانواده ی امام است. اما به راستی این حادثه عظیم در همین نقطه ختم می شود؟ قطعاً چنین نیست چراکه قرن هاست جلوه قیام امام در میان مردم و تأثیر آن در رشد انسان ها به وضوح نمایان است.
امام حسین (علیه السلام) خدا را شناخت و همین آگاهی و عشق والای الهی، ایشان را در مسیر صحیح قرارداد. امام عظمت خدا، حیات و وجود خود را شناختند که لحظه لحظه قیامشان آموزنده و انسان ساز شد. یزید در ظاهر پیروز میدان شد، امام این به اصطلاح پیروزی، چیزی جز خفت و خواری و شقاوت برای او به همراه نداشت. چگونه می توان یزید را پیروز میدان دانست در حالی که پیروزی و جاودانگی از جانب امام و یاران ایشان است؟
عشق به خدا امام را از مفاهیم ظاهری شکست و پیروزی عبور داد و در تاریخ جاودان ساخت. کسی که امام را پیروز این حادثه نداند، قربانی جهالت خود شده است. کوته فکران بسیاری به منظور کمرنگ کردن امام از اذهان عمومی تلاش نمودند. ازجمله متوکل عباسی دست زوار کربلا را قطع می کرد اما همچنان کربلا و وقایع آن در دل وجان انسان ها نفوذ می کند، چراکه این واقعه متصل به خداست.
پیروزی امام ابدی است زیرا آرمان ایشان پیروز شد.آرمانی که حول محور خدا بود و همین امر موجب پیروزی ایشان گردید.
امام حسین (علیه السلام) قرن هاست که توانسته انسان و انسانیت را زنده بدارد، چراکه خودش زنده است. این معنای واقعی پیروزی است.
پروردگارا! تو را سوگند می دهیم به آن حالت روحی حسین بن علی که پیروزی مطلق را در خود احساس می کرد، ما را در زندگانی با شکست مواجه نساز. امین

منبع:
امام حسین شهید فرهنگ پیشرو انسانیت، علامه محمدتقی جعفری