تبیان، دستیار زندگی
بیش از یک ونیم قرن از زمانی که ناصرالدین شاه تاج پادشاهی را بر سر گذاشت و معروف ترین پادشاه قاجار شد می گذرد؛ مردی که به خاطر علاقه اش به هنر، تصویرهایی از خود باقی گذاشت که مردم امروز او را با همان تصویرها می شناسند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

میراث هنری ناصرالدین شاه

بیش از یک ونیم قرن از زمانی که ناصرالدین شاه تاج پادشاهی را بر سر گذاشت و معروف ترین پادشاه قاجار شد می گذرد؛ مردی که به خاطر علاقه اش به هنر، تصویرهایی از خود باقی گذاشت که مردم امروز او را با همان تصویرها می شناسند.

بخش هنری تبیان

ناصرالدین شاه

ناصرالدین شاه قاجار به جز این که به خاطر مدت زمان پادشاهی اش، تعداد زنان حرمسرایش و سفرهای فرنگ اش معروف است، به «هنر دوستی» هم شهرت داشت. او سوژه ی خوبی برای ژاس ها، نقاش ها و مجسمه سازها بود. با لبخند جلوی دوربین می نشست و ژست می گرفت تا ژاس ژس اش را بگیرد. هنرمندان توانستند در دوره ی او با فراغ بال بیشتری کار کنند و آثار زیادی از خود باقی بگذارند.

مجسمه

ناصرالدین شاه

تندیسی که از ناصرالدین شاه قاجار ساخته و در میدان باغ شاه نصب شد، یکی از معروف ترین مجسمه های نصب شده از یک شاه ایرانی در تهران بود. ناصرالدین شاه به واسطه ی سفرهایش به فرنگ و دیدن میادین آن ها، دستور داد مجسمه ای از او سوار بر اسب بسازند و در یکی از میدان های شهر نصب کنند.

ساخت مجسمه شاه قاجار را به میرزا علی اکبر معمار نسبت می دهند. دستور ساخت این تندیس از طرف اقبال السلطنه داده شد. مجسمه ی ناصرالدین شاه تقریبا هم اندازه ی خود او است. شاه در این اثر هنری با لباسی رسمی و تاج پادشاهی، سوار بر اسب است. این مجسمه روی پایه ای بلند نصب شد.

نوع نشستن ناصرالدین شاه روی اسب و حالت پیروزمندانه ای که دارد در این اثر قابل تامل است. اگرچه دیگر اثری از این مجسمه ی قدیمی در تهران نیست، اما کمال الملک آن را در یکی از آثارش به تصویر کشیده است.

نقاشی

ناصرالدین شاه

معروف ترین نقاشی ای که از ناصرالدین شاه و محل پادشاهی اش می شناسیم، تابلوی «تالار آینه» اثر کمال الملک است. در این اثر، تالار آینه به عنوان یکی از اتاق های کاخ گلستان با هنرمندی به تصویر کشیده شده است. در این اثر هنری که کمال الملک هفت سال از عمرش را صرف آن کرد، ناصرالدین شاه در مرکز نقاشی روی یک صندلی نشسته و به بیرون نگاه می کند.

هرچند در این نقاشی ناصرالدین شاه تنها جزء کوچکی از اثر است و شکوه و بزرگی تالار چشم بیننده را خیره می کند، اما همان تصویر کوچک از شاه، نوع نشستن او و نگاهش به بیرون تالار می تواند تا حدودی معرف پادشاه باشد.

عکس

ناصرالدین شاه

علاقه ی ناصرالدین شاه به هنر عکاسی بر کسی پوشیده نیست. به خاطر همین علاقه و شیفتگی بود که تاریخ عکاسی ایران فاصله ی چندانی با آغاز عکاسی در دنیا ندارد و خیلی زود دوربین های عکاسی به ایران وارد شدند و عکاسان خارجی و ایرانی عکس هایی از مکان ها، مردم و نوع زندگی آن ها ثبت کردند. عکس هایی که هرچه زمان می گذرد، ارزش آن ها بیشتر مشخص می شود.

ناصرالدین شاه علاوه بر این که فرصتی را برای رشد ژاسی در ایران و آموختن آن به هنرآموزان ایرانی فراهم کرد، خودش هم از طرفداران عکس گرفتن بود. به همین دلیل، عکس های بسیاری توسط او از درباریان و زنان حرمسرا و ... باقی مانده است.

علاوه بر این، شاه قاجار علاقه مند بود که سوژه ی عکاسان و دوربین های شان باشد. به همین دلیل، عکس های بسیاری از او در حالت های مختلف باقی مانده است و ما امروز می دانیم معروف ترین شاه قاجار که در یک دوره ای از تاریخ، 50 سال حکومت کشور را در دست داشت چه شکلی بود، چه لباس هایی می پوشید، چقدر چاق یا لاغر بود و حتی وقتی لبخند می زد، چه شکلی می شد.


منبع: ایسنا