آیا امام از شهادتشان در کربلا آگاهی داشتند؟

واقعه ی عاشورا ، با همه ی بزرگی مصیبت و بی هماوردی فجایعی که بر بزرگترین انسانهای تاریخ داشت، درسهای فراوانی دارد. توجه به این مسئله که در کنار شور حسینی نباید شعور حسینی فراموش شود و از قطره قطره اشکهایی که بر اباعبدالله (علیه السلام) ریخته می شود باید درس گرفت و در زندگی به کار بست، خود از درسهای عاشوراست. در میان معاصرین یکی از بزرگترین اندیشمندانی که توجه ویژه ای به این مسئله داشته اند مرحوم علامه محمد تقی جعفری(ره) بودند که مجموع سخنرانی ها و مطالب ایشان در این خصوص در کتاب "حسین، شهید فرهنگ پیشرو انسانیت" منتشر شده است. به لطف خدا بعضی از مطالب ایشان در ایام محرم باز نشر خواهد شد که سومین قسمت آن را در ادامه می خوانید...

امام حسین (علیه السلام) به واسطه لطف خداوند، مانند تمام پیامبران و امامان معصوم (علیهم السلام) از علم غیب بهره مند بودند و از طریق آن به موارد زیادی همچون نحوه شهادت یا مرگشان آگاهی داشتند. شبهه ها و سؤالات بسیاری پیرامون حادثه عظیم و جان گداز عاشورا ذهن انسان ها را به خود مشغول ساخته و پاسخ به هرکدام از آن ها انسان را در درک عمیق و بیشتر این حادثه انسان ساز یاری می رساند. از سؤالات مهم و فراگیر می توان به این مسئله اشاره نمود که آیا امام حسین (علیه السلام) از شهید شدنشان در این واقعه و زمین کربلا آگاه بودن یا خیر؟

بررسی دو دیدگاه پیرامون آگاهی امام نسبت به شهادتشان

دو نظریه عمده راجع به مسئله علم غیب امام وجود دارد.
گروه اول بر این اعتقاد هستند که در این مسئله که امام حسین به منظور هدفی الهی قیام نمودند هیچ شکی نیست اما ایشان نمی دانستند که در این قیام به شهادت می رسند.
گروه دوم بر این باورند که امام به شهادتشان علم داشتند و استدلال قوی این گروه، خود علتی است بر بطلان نظریه گروه اول. ما در چند قسم دلایل دسته دوم را به اختصار می آوریم.
ادله بر اثبات علم امام حسین (علیه السلام) بر شهادتشان
مقام والای امامت: گاهی به چشم خود دیده ایم یا شنیده ایم که اشخاصی به وسیله تزکیه نفس از آینده خبر می دهند. این ها افرادی معمولی هستند که از این علم برخوردارند، چه رسد به انبیاء و امامان معصوم (علیهم السلام) که از عصمت بهره مند هستند و شایستگی برخورداری از علم غیب در آن ها وجود دارد. سخنان امام صادق (علیه السلام) در این خصوص را می آوریم.
« حال که کرامت کشف و شهود و اطلاع از امور غیبی برای سایر مردم ( کسانی که ریاضت کشیده و موفق به تهذیب و صفای درونی گشته اند) امکان پذیر است، پس خاندان پیامبر ازنظر علم و دین و دیگر آثار پیامبری و عنایت خداوندی به اصل شریف آنان که از شاخه های پاک آن اصل گواهی می دهد، به کشف و شهود و اطلاع از حقایق غیبی سزاوارتر می باشند.»
آیات قرآن کریم:خداوند در قرآن به این امر اشاره نموده. به عنوان نمونه در آیه شریفه:
« عَالِمُ الْغَیبِ فَلَا یظْهِرُ عَلَى غَیبِهِ أَحَدًا* إِلَّا مَنِ ارْتَضَى مِنْ رَسُولٍ... » (سوره جن، آیات 26 و 27)
(خداوند دانای غیب است وکسی را به غیب خود مطلع نمی سازد مگر کسی از فرستادگان خود که رضایت بدهد.)
در این آیه صریحاً بیان شده که علم غیب مخصوص خداوند است و او به هر که بخواهد این علم را عطا می کند.

بیان اخبار غیبی توسط پیامبران و اهل بیت (علیهم السلام):مانند خبر دادن پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) از شهادت امیر المومنین (علیه السلام) و نحوه شهادت ایشان. اخبار غیبی حضرت علی (علیه السلام) در نهج البلاغه و به وقوع پیوستن تک تک آن ها ازجمله دستور معاویه بر سب و لعن خودشان یا شهادت امام حسین (علیه السلام) در واقعه عاشورا. و حتی بیان خبر شهادت توسط خود امام حسین (علیه السلام).
بر اساس آنچه در تاریخ بیان شده امام دو بار دست بر محاسن خود نهادند و فرمودند:
« از پستی دنیاست پیش خدا که سر یحیی ابن زکریا را بریدند و نزد زناکاری از زناکاران بنی اسرائیل فرستادند. سر مرا نیز به نزد نابکاری از نابکاران آل امیه می فرستند.»
منابع تاریخی بسیاری در این زمینه وجود دارد که حتی خبر شهادت امام را عده زیادی پیش از وقوع این حادثه می دانستند. تمام این دلایل خود مهر تأییدی بر این باور و اندیشه است که امام به وسیله علم غیب که هدیه و موهبتی از جانب خداوند بود از شهادتشان در سرزمین کربلا و واقعه عاشورا اطلاع داشتند.
خدایا! پروردگارا! ما را در شناخت حسین بیش از این موفق بدار. امین

منبع:
امام حسین شهید فرهنگ پیشرو انسانیت، محمد تقی جعفری