تبیان، دستیار زندگی
عزاداری برای امام حسین (ع) از برترین عبادات است و انجام هر کاری که در عرف عزاداری محسوب می شود، جایز است، مگر این که واقعاً ضرر قابل ملاحظه ای داشته باشد، یا موجب وهن شیعه و مکتب اهل بیت (ع) شود و سینه زنی مصداق هیچ یک از این امور نیست. بنابراین، چنین عمل
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

آیا سینه زنی و خودزنی جایز است؟

این که برخی از مسلمانان در ایام محرّم سینه می زنند و خودشان را می زنند آیا زدن و آزار رساندن به خود حرام نیست؟ آیا دلیلی وجود دارد که پیامبر (ص) چنین کاری انجام داده باشد؟ آیا هیچ امامی در شهادت یک فردی خودشان را زده اند؟
فرآوری: حجت الاسلام تیموری بخش احکام اسلامی تبیان

سینه زنی


 عزاداری برای امام حسین علیه الاسلام از برترین عبادات است و انجام هر کاری که در عرف عزاداری محسوب می شود، جایز است، مگر این که واقعاً ضرر قابل ملاحظه ای داشته باشد، یا موجب وهن شیعه و مکتب اهل بیت علیه الاسلام شود و سینه زنی مصداق هیچ یک از این امور نیست. بنابراین، چنین عملی منعی ندارد و سینه زنی در رثای آن امام همام علیه الاسلام مستحبّ است.

حکم برهنه شدن در عزاداری:

آن چه در روایات زیادی مورد سفارش و (تأکید) است،عزاداری و محزون و گریان بودن در مصیبت شهادت و مظلومیت سالار شهیدان، امام حسین (علیه السلام) است. شکل عزاداری و چگونگی آن به حسب عرف و عادت و مراسم و فرهنگ هر جامعه مختلف است و در روایات بر شکل خاصی از آن (تأکید) نشده است. برهنه شدن در مراسم عزاداری که در بعضی جاها معمول است، تابع همین عرف و عادت است و دارای فضیلت و ارزش خاصی نمی باشد و هیچ گونه (تأکید)ی بر آن نشده؛ بلکه در مکان هایی که این مراسم در معرض دید و تماشای خانم ها باشد، ترک این کار و انجام عزاداری با لباس، بدون شک بهتر و مناسب تر است.

فتوای مراجع تقلید:

در هر حال آن چه در فتاوای اکثر مراجع معظم تقلید در مورد برهنه شدن برای سینه زدن به چشم می خورد، حاکی از آن است که انجام این امر در عزای امام حسین (علیه السلام)، اگر در مقابل چشم نامحرم نبوده و دارای مفسده نباشد، جایز است.

در هر حال آن چه در فتاوای اکثر مراجع معظم تقلید در مورد برهنه شدن برای سینه زدن به چشم می خورد، حاکی از آن است که انجام این امر در عزای امام حسین (علیه السلام)، اگر در مقابل چشم نامحرم نبوده و دارای مفسده نباشد، جایز است.


 برهنه شدن و وهن دین:

شایان ذکر است، برهنه شدن (به شکل مجالس امروزی)، مصداق وهن دین شمرده نمی شود. بله اگر در کشور و منطقه ای این موضوع باعث وهن دین باشد، جایز نیست.

← لطمه زدن به بدن
لطمه در لغت به معنای ضربه زدن به صورت و بدن، با کف دست است.  با توجه به روایاتی که در باب عزاداری امام حسین وارد شده است، هیچ یک از فقها و مراجع، لطمه و «سینه زدن شدید» در عزای حضرت سیدالشهدا (علیه السلام) و دیگر معصومان را حرام ندانسته؛ بلکه بر استحباب آن تصریح و (تأکید) کرده اند.

البته روشن است که جواز این مسئله نیز تا حدی است که اولاً: موجب جنایت بر نفس نشود و ثانیاً: وهن اسلام و بی حرمتی مسلمانان نباشد.

جریان پیراهن کهنه:


قضیه (پیراهن کهنه) هم بنا بر آن چه در کتاب «لهوف» آمده به این شکل است که: امام حسین (علیه السلام) به اهل حرم فرمود: جامه کهنه ای که کسی در آن رغبت نکند برای من بیاورید تا زیر لباس هایم بپوشم که بدن مرا برهنه نکنند.

این جریان شاید دارای یک پیام اخلاقی، مبنی بر حفظ عفت و حرمت خویش داشته باشد؛ اما ربطی به مسئله ذکرشده ندارد و هیچ فقیهی آن را دلیل بر عدم جواز برهنگی در عزاداری امام حسین (علیه السلام) قرار نداده است.

عزاداری برای امام حسین علیه الاسلام از برترین عبادات است و انجام هر کاری که در عرف عزاداری محسوب می شود، جایز است مگر این که واقعاً ضرر قابل ملاحظه ای داشته باشد، یا موجب وهن شیعه و مکتب اهل بیت علیه الاسلام شود و سینه زنی مصداق هیچ یک از این امور نیست. بنابراین، چنین عملی منعی ندارد و سینه زنی در رثای آن امام همام علیه الاسلام مستحبّ است.

عزاداری برای امام حسینعلیه الاسلام از برترین عبادات است و انجام هر کاری که در عرف عزاداری محسوب می شود، جایز است مگر این که واقعاً ضرر قابل ملاحظه ای داشته باشد، یا موجب وهن شیعه و مکتب اهل بیت علیه الاسلام شود و سینه زنی مصداق هیچ یک از این امور نیست. بنابراین، چنین عملی منعی ندارد و سینه زنی در رثای آن امام همام علیه الاسلام مستحبّ است

در رابطه با زدن بر سر و سینه نیز روایاتی موجود است، از جمله: راوی می گوید: وقتى امام کاظم علیه الاسلام را دستگیر کردند که ببرند آن حضرت به فرزند خود امام رضا علیه الاسلام دستور داد که تا او زنده است، هر شب در ورودی منزل بخوابد تا خبر او برسد.

می گوید: «ما هر شب بستر امام رضاعلیه الاسلام را مى انداختیم وی پس از شام مى آمد و در آن جا مى خوابید و صبح به منزلش بر مى گشت. چهار سال بر این منوال گذشت تا این که در یکى از شب ها بستر او را انداختیم، اما او به شیوه همیشه برای خوابیدن نیامد و این موضوع، موجب ترس و نگرانی اهل خانه شد، فرداى آن شب آن حضرت به خانه آمد و نزد خانواده پدرش رفت و امّ احمد را خواست و به او گفت: آن امانتى که پدرم به تو سپرده بیاور، امّ احمد به مجرد شنیدن این سخن شیون کرد و سیلى به چهره زد و گریبان درید و گفت: به خدا آقاى من مرده است، امام رضا علیه الاسلام به او فرمود: سخنى در این باره مگو و اظهارى مکن، تا خبر به والى برسد ...».

گرچه در این روایت، آن فردی که شیون کرد و سیلى ب چهره زد و گریبان چاک کرد امام علیه الاسلام نبود، امّا نکته قابل تأمل این است که با توجه به این که این کار در حضور امام معصوم علیه الاسلام صورت پذیرفت ولی حضرتش از آن نهی نفرموده و او را از این کار باز نداشت، چنین سکوتی، تقریر و تأیید  معصوم محسوب می شود که برای دیگران حجت است.

روایات دیگری نیز وجود دارد که ناظر بر آن است که اهل بیت علیه الاسلام در مصیبت ها گریبان چاک می زدند. این موضوع از امام عسکری علیه الاسلام  و نیز حضرت زینب سلام الله  نقل شده است.

دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):

لطمه زدن در عزادارى اگر ضرر قابل توجهى بر بدن داشته باشد و موجب وهن مذهب یا مؤمنین یا مراسم عزادارى معصومین «علیهم السلام» باشد، جایز نیست و در هر حال بهتر است مؤمنین مراعات شؤون عزادارى معصومین «علیهم السلام» بویژه سید و سالار شهیدان اباعبدالله الحسین «علیه السلام» را بنمایند.

دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

عزادارى خامس آل عبا (علیه السلام) از مهمترین شعائر دینى، و رمز بقاءتشیّع است، و باید هر چه باشکوه تر برگزار گردد. امّا لازم است از تمام کارهایى که آسیب به بدن مى رساند، یا موجب وهن مذهب مى گردد، جدّاً اجتناب شود، اما سینه زنی معمولی که آسیبی به بدن نمی رساند اشکال ندارد.

حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):

چنانچه ضرر معتدبه نداشته باشد فی نفسه مانعی ندارد.


پی نوشت:
[2] . کلینى، محمد بن یعقوب، کافی، ج 1، ص381 و 382، دار الکتب الإسلامیة تهران، 1365 ه ش.
[4] . مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج 50، ص 191،مؤسسة الوفاء، لبنان، 1404 ه ق؛ کشى، محمد بن عمر، رجال کشى، ص 480، انتشارات دانشگاه مشهد، 1348 ه ش.
[5] . سید على بن موسى بن طاوس، اللهوف، ص 178 و 179، انتشارات جهان، تهران، 1348 ه ش.


منبع:

اسلام کوئست
ویکی فقه

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.