یک پله بالاتر

كنار همه دغدغه‌های معمول ثبت‌نام و سرویس و روپوش و لباس مدرسه و كیف و كتاب و لوازم‌التحریر، دغدغه رفتن بچه‌ها از كلاسی به كلاس دیگر و مهم‌تر، از پایه‌ای به پایه دیگر ذهن بسیاری از پدر و مادرها را مشغول می‌كند و دلشان را نگران ؛ نگران از اینكه فرزندشان در پایه تحصیلی جدید چگونه با شرایط كنار خواهد آمد، با معلم یا معلمان جدید چگونه برخورد خواهد كرد، دچار افت تحصیلی می‌شود یا نه، با همكلاسی‌های جدید چگونه كنار می‌آید و هزاران فكر و خیال دیگر. حالا هم كه نظام تحصیلی تغییر كرده و دیگر دوره راهنمایی وجود ندارد و به متوسطه اول تغییر نام پیدا كرده باز هم تغییر پایه از ابتدایی به متوسطه اول، مهم‌ترین و تأثیرگذارترین تغییردوره در مدت تحصیل بچه‌ها به‌شمار می‌رود. در این مطلب سعی كرده‌ایم عوامل تأثیرگذار و آسیب‌های این تغییر پایه را بررسی و راهكارهای عملی برای عبور آسان از این مرحله را مرور كنیم. با ما همراه باشید.

یك دانش‌آموز و این همه معلم

تحصیل در دوره ابتدایی تفاوت‌های بسیاری با تحصیــل در دوره متوسطه‌اول دارد. بچه‌ها در دوران ابتدایی تمام طول سال تحصیلی را با یك معلم اصلی می‌گذرانند. در چنین شرایطی بچه‌ها باید خود را فقط با اخلاق، رفتار، خواسته‌ها و مطالبات و سبك آموزشی یك معلم تطبیق دهند و هماهنگ شوند. علاوه بر این به‌دلیل ساعات طولانی كنار هم بودن معلم و بچه‌ها غالبا رابطه عاطفی و شناخت كافی میان آنها شكل می‌گیرد و این رابطه و شناخت به بهترشدن وضعیت تحصیلی و خلقی دانش‌آموز كمك می‌كند. حالا در دوره متوسطه، دانش‌آموز یكباره با تعداد زیادی از دبیران برخورد می‌كند. برای هر درس باید با دبیری جداگانه آشنا شود و سختی هماهنگی با او را تحمل كند. طبیعتا هماهنگ شدن دبیران با دانش‌آموزان هم گرچه اتفاق می‌افتد اما زمان زیادی طول خواهد كشید و همین تفاوت با دوره ابتدایی می‌تواند زمینه‌ساز افت تحصیلی یا بی‌انگیزگی دانش‌آموز شود. قطعا شما نمی‌توانید یكباره این مشكل را برای فرزندتان حل كنید و باید كمی صبر كنید تا گذشت زمان به او برای هماهنگ‌شدن با این شرایط كمك كند. پیش از آغاز سال تحصیلی با بچه‌ها صحبت كنید و شرایط را برای او توضیح دهید. به او بگویید كه با شرایط جدیدی روبه‌روست اما به سرعت با این شرایط آشنا خواهد شد. سعی كنید خیلی ساده با مسئله برخورد كنید و به هیچ‌وجه اضطراب و استرس اضافی به او منتقل نكنید. فرزند شما در این شرایط، نگران و آشفته است و انرژی زیادی از او صرف هماهنگی و پذیرش شرایط جدید می‌شود. لازم نیست شما اضطراب و آَشفتگی او را تشدید كنید. صبور باشید و با آرامش خود، به فرزندتان در رسیدن به آرامش كمك كنید. دائما به او یادآوری نكنید كه وارد دوره متوسطه می‌شود و دوره متوسطه خیلی سخت است و باید خوب درس بخواند. اجازه بدهید كمی زمان بگذرد و او با مدرسه و دبیران و شرایط درسی جدید تطبیق پیدا كند.

هنر مطالعه؛ مهارتی كه باید آموخته شود

در دوره ابتدایی درس‌ها ساده‌تر و آسان‌تر هستند و بچه‌ها با هوش متوسط و خوب و كمی دقت در زمان تدریس در مدرسه می‌توانند نمرات خوب و عالی بگیرند و دانش‌آموزان موفقی باشند اما در دوره متوسطه از این خبرها نیست و بچه‌ها باید یاد بگیرند كه به‌صورت جدی وارد حوزه درس خواندن و مطالعه شوند. در واقع ورود به دوره متوسطه ورود به حوزه مطالعه جدی، با اصول علمی است. یكی از دلایل اصلی افت‌تحصیلی بچه‌ها در این دوره هم همین است؛ اینكه بچه‌ها بلد نیستند چگونه باید درس بخوانند و این فرایند را هم معلمان و پدر و مادرها به خوبی به آنها نمی‌آموزند. در نتیجه در طول سال‌های تحصیلی آتی دانش‌آموز دائما با این مسئله درگیر است و باید با مكافات زیادی ادامه تحصیل بدهد. بهترین كاری كه شما در این دوره می‌توانید بكنید برنامه‌ریزی و كمك به فرزندتان برای تمرین مطالعه و یادگیری روش‌های مفید و كارآمد برای مطالعه است. سعی كنید فضای مطالعه را در خانه تقویت كنید. مطالعه كردن توسط شما، فرزندتان را هم نسبت به مطالعه و ضرورت آن ترغیب می‌كند. در محیط خانه محلی را برای درس خواندن و مطالعه درنظر بگیرید. با فرزندتان صحبت كنید و از او بخواهید ساعت مشخصی در روز را به مطالعه دروس خود اختصاص دهد. به او كمك كنید تا برای درس‌خواندنش برنامه‌ریزی كند و برای پایبند بودن به برنامه تلاش كند. فرایند‌های پیش مطالعه و پس‌مطالعه دروس، یادداشت‌برداری، خلاصه‌برداری و روش‌های تمركز نیز مواردی هستند كه می‌توانند به فرزند شما در این زمینه كمك كنند. اگر خودتان دانش و اطلاعات كافی در این زمینه دارید كه چه بهتر، اما اگر خودتان هم اطلاعات كافی در این موضوعات ندارید سعی كنید از مشاور مدرسه یا یك روانشناس خبره كمك بگیرید. اگر در طول سال اول بتوانید روش مطالعه علمی و اصولی را به فرزندتان یاد بدهید، می‌توانید مطمئن باشید كه تا پایان زمان تحصیل حتی در مقاطع بالاتر و دانشگاه و طول زندگی به‌صورت خودجوش و خودكفا پیش خواهد رفت. این سرمایه‌گذاری‌ای است كه ارزش‌اش را دارد و شما نتیجه آن را در سال‌های بعد خواهید دید.

بلوغ؛ بحرانی كه كار را سخت‌تر می‌كند

تغییر همیشه با اضطراب و فشار روانی همراه است و تغییر از پایه ابتدایی به متوسطه و تطبیق با شرایط جدید هم از این قاعده مستثنی نیست. حالا همه این فشار و اضطراب را اضافه كنید به بحران‌ها و توفان‌های دوره بلوغ بچه‌ها كه از قضا معمولا با این سن تغییر پایه همراه است. در واقع در این دوره سنی، فرزندان شما با 2 بحران مهم و تأثیرگذار و جدی درگیر هستند. تغییرات هورمونی، خلقی و عاطفی در این دوره حساس با تغییرات در پایه تحصیلی همراه می‌شود و فرزند شما را بیش از پیش كلافه و سرگردان می‌كند. مهم‌ترین كسی كه در این توفان سرگردانی و آشفتگی می‌تواند به فرزندتان كمك كند شما هستید. سعی كنید تا حد ممكن فضای خانه را آرام نگه‌دارید. از درگیری‌ها و سختگیری بی‌مورد پرهیز كنید و موقعیت سختی را كه بچه‌ها در این سن درگیر آن هستند درك كنید. با مدیریت محیط خانه، همسر و فرزندان دیگر را هم به‌گونه‌ای با خود همراه كنید كه فرزند نوجوانتان آرامش بیشتری داشته باشد. فرزند شما احتمالا بداخلاق، بهانه‌جو و گوشه‌گیر خواهد شد. اینها اما همه خاصیت دورانی است كه او در حال گذراندن آن است و به میزانی كه بتوانید آرامش را باچاشنی مهربانی همراه كنید او این دوره را با سلامت و موفقیت بیشتری طی خواهد كرد. ارتباط عاطفی دوستانه و صمیمی شما با فرزندتان راه میانبری است كه می‌تواند كمك زیادی به او بكند تا در دوره‌های سخت و هنگام مشكلات به شما تكیه كند.

حرف آخر

زندگی فرزندان ما از همان لحظه‌ای كه قدم به این دنیا می‌گذارند و حتی قبل‌تر از آن با دوره‌های بحرانی متفاوتی روبه‌رو می‌شود. مهم اما در این چرخه بحران و آرامش همیشگی زندگی، این است كه ما به‌عنوان پدر و مادر آرامش خود را از دست ندهیم و دستپاچه نشویم. یك پدر و مادر مشوش و نگران نمی‌توانند تكیه‌گاه محكم و قابل اعتمادی برای فرزندان باشند و طمانینه و آرامش را به آنها هدیه بدهند. پس لطفا آرام باشید، دستپاچه نشوید و با توكل به خدا سعی كنید بهترین رفتاری را كه می‌توانید انجام دهید.

منبع: همشهری انلاین