نقش کلیدی اخلاص و عمل به علم در تهذیب

بیانات مدیر حوزه‌های علمیه در مراسم آغاز سال تحصیلی طلاب دانشگاه بین المللی آل البیت(ع) العالمیة

آیت الله اعرافی پیش از ظهر امروز در مراسم آغاز سال تحصیلی طلاب دانشگاه بین المللی آل البیت(ع)العالمیه گفت:کتاب منیه المرید متنی قویم و قیم در مسایل اخلاقی و اخلاق آموزشی است و شاید هنوز یک متن به این قدرت تدوین نشده است.

وی افزود: زمانی که فقه تعلیم وتربیت را از 15 سال پیش آغاز کردم در آن زمان عظمت این متن را درک کردم که باید طلاب این کتاب را مطالعه کنند؛ مرحوم شهیدثانی در این کتاب بیش از 100 ادب برای معلم و متعلم و... بیان می کند؛ ایشان در این کتاب بیان می فرمایند که کلید منیه المرید دو عنصر است که شامل اخلاص و عمل به علم است.

مدیر حوزه های علمیه تصریح کرد: ایشان بیان می فرمایند که اگر این دو باب باز شود طلاب به فضای اخلاقی و باب اخلافی وارد می شوند؛ اخلاص و عمل به علم مهمترین عنصری است که طلاب را در مسیر رشد و تعالی موفق می کند؛ مرحوم آیت الله العظمی بهجت در توصیه اخلاقی خود می فرمود، به آنچه می دانید عمل کنید.

وی گفت: برخی برای رسیدن به حقایق عرفانی به دنبال دستورات عجیب و غریب می گردند، ولی انسان برای رسیدن به مراحل عرفان حقیقی باید از کوچکترین مراتب کار را آغاز کند که یکی از آنها تلاش برای نمازگزاری با حضور قلب و نماز شب و... است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کردند: همه ما از محسنات و ویژگی های نماز اطلاع داریم، ولی مشکل در انجام این فریضه است؛ همه می دانند که نماز شب چه آثاری دارد، ولی در این میان برنده کسانی هستند که با اخلاص، نیمه شب این نماز را به جای می آورند.

آیت الله اعرافی گفت: اخلاص یکی از معانی عمیق قرآنی است؛ مفهوم لغوی اخلاص، فشرده سازی یک شیء و بیرون ریختن حواشی و زوائد است؛ تخلیص طلا آن است که زوائد را از آن بزنند و طلای ناب را به دست بیاورند.

وی افزود: بشر فاعل مختار است و فعل اختیاری نیز دارای یک غایت است؛ غایات و نهایاتی که مقصود شوند، علت غایی خواهند شد؛ روحِ عمل اختیاری نیز همین علت غایی است؛ این مساله همان نیت اعمال است؛ اصل اعمال در همین عنصر نیت شکل می گیرد؛ با نیت است که عمل قوام پیدا می کند؛ ارزش عمل به شکل و نیت باز می گردد که نیت از درجه عالی تری برخوردار است.

مدیر حوزه های علمیه تصریح کرد: مهمتر از قوالب الاعمال، ارواح الاعمال است؛ روح و باطن عمل مهمتر از قالب است؛ روح و قالب اعمال نیز دو قسم دارد که ممکن است گاهی رحمانی و گاهی شیطانی باشد.

وی گفت: انگیزه خدایی در چند قالب دمیده می شود که نخستین جایگاه، جایگاه وجوب عملی و تعبدی است؛ در این اعمال اگر نیت نباشد عمل باطل می شود؛ عبادات به معنی خاص باید با نیت قرب الی الله انجام می شود؛ سطح دوم، آن است که نیت الهی واجبات و مستحبات توسلی را به عبادت مبدل می کند؛ گام سوم که اولیا و خلصین از عباد انجام می دهند، ویژه امور مباح است؛ یعنی می توان با نیت، اعمال مباح را نیز به عبادت تبدیل کرد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کردند: انسان های معمولی یک رمضان دارند، ولی اهل معنی و عباد خدا همه عمر خود را رمضان می بینند، خود را از گناه دور و در هر عملی قصد قربت را لحاظ می کند؛ در واقع نیت پاکی که در روزه است، باید در همه اعمال ظاهر شود.

آیت الله اعرافی گفت: طلبه نباید در عرصه عبادت به معنی الاخص باقی بماند ؛البته باید این عبادات واجب را تعالی داد و سپس روح نماز و عبادت را در تمام اعمال خود تسری دهد؛ اخلاص زندگی را روشن و نورانی می کند.

وی افزود: اخلاص زمانی ایجاد می شود که شرایط خاصی ایجاد شود؛ اولین شرط این مساله آن است که انسان به آنچه هدف قرارداده است اعتقاد داشته باشد؛ اخلاص بی علم واعتقاد درست نیست، بلکه باید ابتدا یک اعتقاد محکم را ایجاد کنیم.

مدیر حوزه های علمیه تصریح کرد: دومین مساله شوق و رغبت است؛ علمی که بی شوق و رغبت نباشد سودی ندارد و به اخلاص ختم نمی شود؛ سوم اینکه اخلاص موانع، حجاب های و دشمنان زیاد و متنوع و پنهانی دارد و یک مومن حقیقی، باید سعی کند که این موانع را از بین ببرد، این حجاب ها شامل آمال و آرزوها و رقابت های دنیوی .... است.

وی گفت: امام راحل با سخنرانی جهاد اکبر خود، موجی عظیم در حوزه ها ایجاد کردند؛ این سخنرانی به حدی جذاب بود که پس از چهل سال این شیرینی هنوز با ما همراه است؛ امام راحل در آن زمان اختناق، درس اخلاق حماسی ارایه کردند؛امام فرمود، مثل کسی نباشید که شرح لمعه می خواند تا بادیگری رقابت کند؛ آینده حوزه های علمیه ما نیازمند ظهور شخصیت هایی چون امام راحل و شهید صدر دارد؛ امامی که فرمودند والله یک قدم برای ریاست در زندگی خود برنداشتم و اینکه فرمود، والله یک لحظه در عمر خود از چیزی نترسیدم؛ این ها ثمره اخلاص است چون ایشان به دنبال عمل به تکلیف بود.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کردند: گام چهارم، تمرین و ممارت است که باعث می شود انسان به اخلاص برسد؛ اخلاص غایت دین و عالی کننده ایمان و عبادت مقربین است؛ اصل عبادت نیت خالص است، زیرا بقیه قالب ها با روح او به عبادت مبدل می شوند.

آیت الله اعرافی با بیان این که اخلاص کار مردان بزرگ است وگرنه انسان های کوچک اسیر دنیا هستند و هیچگاه نمی توانند مخلصانه زندگی کنند گفت:  همه طلاب باید به درجه اخلاص امام و شهید صدر برسند؛ شهید صدر قبل از 50 سالگی شهید شدند؛ صدام چهار شرط برای شهید صدر مطرح کرد که ایشان آزاد شوند، ولی ایشان هیچگاه این شروط را قبول نکردند در آخر صدام مجبور شد که تنها یک شرط را بپذیرد که همان دست برداشتن از تایید امام راحل و انقلاب اسلامی ایران بود؛ ولی ایشان قبول نکردند و فرمود، اگر با این کار مرا اعدام می کنید من آماده هستم.

وی افزود: شهید صدر با فلسفتنا و اقتصادنا موج گمراه کننده مارکسیسم را در آن زمان شکست داد؛ ولی به خاطر اخلاصی که داشتند حاضر شدند مرگ را بپذیرند، اما زیر بار خواسته صدام که همانا دست برداشتن از تایید امام راحل بود نرفتند.

خبرگزاری رسمی حوزه