تبیان، دستیار زندگی
از آن­جا که تجارت و کسب نقش مهمی در زندگی مردم و رشد اقتصادی جامعه دارد و اقتصاد سالم مرهون آن است؛ از این رو لازم است که یک فرد تاجر و کاسب پیش از کار تجارت، نسبت به موضوعات و قوانین و احکام فقهی آن آشنا گردد، تا در معاملات و داد و ستد در مسیر ربا و معام
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :


انواع کسب و درآمد کدامند؟

کسب های واجب، مستحب، حرام، مکروه و مباح به چه نوع کسبی گفته می شود؟

فرآوری :حجت الاسلام تیموری - بخش احکام اسلامی تبیان

پول، کسب

از آن جا که تجارت و کسب نقش مهمی در زندگی مردم و رشد اقتصادی جامعه دارد و اقتصاد سالم مرهون آن است؛ از این رو لازم است که یک فرد تاجر و کاسب پیش از کار تجارت، نسبت به موضوعات و قوانین و احکام فقهی آن آشنا گردد، تا در معاملات و داد و ستد در مسیر ربا و معاملات نامشروع قرار نگیرد؛ همان طور که امام علی(علیه السلام) می فرماید: «اى تجّار و کسبه! اوّل احکام و تجارت را یاد بگیرید، آن گاه به کار تجارت بپردازید».

یکی از موارد شناخت احکام معاملات، اقسام مکاسب است.

تجارت و کسب مال به احکام پنج گانه تقسیم می شود:

1. کسب های واجب: کسب های واجب آن کسب های حلالی هستند که فرد آن را شغل و پیشه خود قرار داده و غیر از آن درآمد دیگری برای زندگی ندارد؛مانند کسب و کار و تلاش براى زندگى از طریق تجارت، زراعت، صنعت و مانند آن براى کسانى که مخارج همسر و فرزند خود را ندارند، همچنین کسب و کار براى حفظ نظام و تأمین احتیاجات جامعه ی اسلامى..

کسب های واجب: کسب های واجب آن کسب های حلالی هستند که فرد آن را شغل و پیشه خود قرار داده و غیر از آن درآمد دیگری برای زندگی ندارد؛مانند کسب و کار و تلاش براى زندگى از طریق تجارت، زراعت، صنعت و مانند آن براى کسانى که مخارج همسر و فرزند خود را ندارند، همچنین کسب و کار براى حفظ نظام و تأمین احتیاجات جامعه ی اسلامى.

2. کسب های مستحب: کسب هایی که برای کارهای مستحبی انجام شود؛ مانند کسب برای وسعت و گشایش روزی بر خانواده (زیادتر از هزینه واجب)، و یا برای دستگیری از فقرا.

3. کسب های حرام: درآمد هایی که فرد آن را از راه حرام به دست می آورد و این به شکل های مختلفى امکان پذیر است؛ مانند کسب به ابزار موسیقی حرام، کسب به ابزار قمار و مانند اینها.

4. کسب های مکروه: کسب هایی که به جهت آثاری که دارد، انجام آن، شایسته نیست؛همان طور که در روایاتی از شغل هایی؛ مانند کفن فروشی و برده فروشی نکوهش شده است.

5. کسب های مباح: کسب هایی که غیر از موارد بالا باشد و نسبت به انجام و یا ترک آن هیچ رجحانی نباشد.

گفتنی است؛ برخی از کسب های مستحب، یا مکروه و یا مباح می تواند به جهت نیازهای ضروری زندگی واجب شود.

منظور از احکام اقتصادی چیست؟

۱. تعریف

احکام کلى اسلام دربار مسائل اقتصادى که در حوز مبادلات اجتماعى رخ می دهد را احکام اقتصادی می گویند. به بیان دیگر، آن بخش از فقه که دربار مسائل اقتصادى بحث می کند، از آن به احکام اقتصادى یا فقه اقتصادى تعبیر می شود.

۲. موارد احکام اقتصادى موارد زیر را در بر می گیرد:

الف. اموال عمومى و دولتى: انفال، خمس، زکات و مالیات .
ب. اسباب شرعى تملک و تعمیم و حفاظت ثروت؛ مانند: احیاى موات، حیازت، صید و ذباحه، ارث، ضمانات، وقف، هبه، صدقه، نذر، کفاره، نگه داری اموال (حجر).
ج. بازرگانى و سایر قراردادهاى اقتصادى: بیع، تجارت، شرکت، مضاربه، مزارعه، مساقات، اجاره، شفعه، جعاله، صلح، رهن، قرض، بیمه و سرقفلى.

شرایط فروشنده و خریدار

برای فروشنده و خریدار 7 شرط وجود دارد:

1 و 2- عاقل و بالغ باشند، لذا معامله با کودکان و دیوانگان باطل است.

3  - خریدار و فروشنده سفیه نباشد.

4 - حاکم شرع خریدار یا فروشنده یا هر دو را از تصرف در اموالشان منع نکرده باشد.

5- در معامله جدی باشند و اگر چیزی را به شوخی بفروشند، معامله باطل است.

6- مجبور به معامله نشده باشند و با اختیار این کار را انجام بدهند.

7-خریدار و فروشنده مالک مال نباشند.


منابع:
[1. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 5، ص 150، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق.
[2]. علامه حلّى، حسن بن یوسف، تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین، محقق و مصحح: یوسفى غروى، محمد هادى، ص 93، مؤسسه چاپ و نشر وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، تهران، چاپ اول، 1411ق.
[3]. مکارم شیرازى، ناصر، رساله توضیح المسائل، ص 324، م 1748، انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب(ع)، قم، چاپ پنجاه و دوم، 1429ق.
[4]. تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین، ص 93؛ امام خمینى، توضیح المسائل، محقق و مصحح: قلى پور، مسلم، ص 420، م 1946، چاپ اول، 1426ق.

5- http://fhasanvandtejarat.blogfa.com/post/9

      

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.