تبیان، دستیار زندگی
شهید سیدعلی اندرزگو، در نوجوانی با نواب صفوی آشنا شد. منش و شخصیت این روحانی مبارز در ذهن و ضمیر او اثری ژرف گذاشت و پس از شهادت نواب تمام فعالیت های خود را با امام هماهنگ می كرد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

شهادت مبارز انقلابی سیدعلی اندرزگو

شهید سیدعلی اندرزگو، در نوجوانی با نواب صفوی آشنا شد. منش و شخصیت این روحانی مبارز در ذهن و ضمیر او اثری ژرف گذاشت و پس از شهادت نواب تمام فعالیت های خود را با امام هماهنگ می كرد...

فرآوری: فهیمه السادات آقامیری-بخش تاریخ ایران و جهان تبیان
شهادت مبارز انقلابی سیدعلی اندرزگو

کودکی سید علی اندرزگو

شهید سیدعلی اندرزگو در شامگاه هیجدهم رمضان سال 1316 ه. ش (1357ه. ق) به دنیا آمد. پدرش سید اسدالله، شغل بنایی داشت .وی پس از گذران دوره ابتدائی، به سبب مشکلات مالی خانواده تحصیلش را رها کرد و در یک کارگاه نجاری مشغول شد. در همین زمان پس از کار روزانه تا ساعتی از شب به تحصیل دروس فقه و اصول در مسجد هرندی می پرداخت. شهید اندرزگو در نوجوانی با شخصیت نواب صفوی و تشکیلات فدائیان اسلام آشنا شده بود و تا حد زیادی متاثر از آن بود.

قیام 15 خرداد

در جریان واقعه قیام 15 خرداد از فعالان و از عاملان تظاهرات بود که همان شب با اهدای کتابی از سوی آیت الله خمینی مورد تقدیر واقع شد. پس از این واقعه، شهید اندرزگو دستگیر شد و در زیر شکنجه های سخت، لب به سخن نگشود تا آزاد گردید.

از آن زمان، وارد شاخه نظامی هیئت موتلفه اسلامی شد و در اولین اقدام، در اعدام انقلابی حسنعلی منصور، سرسپرده آمریکا و عامل تصویب کاپیتولاسیون و تبعید امام خمینی(ره) همکاری نمود. در آن ترور، شهید اندرزگو با این که بیشتر از 19 سال نداشت، اما نقش مهمی ایفا کرد.

ترور حسنعلی منصور

پس از پیوستن وی به شاخه ی نظامی جمعیت هیئت های موتلفه اسلامی، این گروه تصمیم گرفت تا نخست وزیر وقت، حسنعلی منصور را ترور کند.شهید اندرزگو وظیفه ی کند کردن اتومبیل حامل نخست وزیر را بر عهده گرفت و پس از آنکه شهید محمد بخارایی، از اعضای هیات های موتلفه اسلامی، گلوله ای به گلوی نخست وزیر شلیک کرد، او نیز گلوله ی دیگری به او زد و از مهلکه گریخت. در پی این اقدام، ساواک به جستجوی وی و دیگر عاملان پرداخت. اما نتوانست شهید اندرزگو را بیابد. لذا وی را به طور غیابی در دادگاه محاکمه و به اعدام محکوم کرد.

فرار به عراق

مدتی پس از محاکمه ی غیابی اندرزگو، ساواک موفق شد او را ردیابی کند. اما او از دست ساواک فرار کرده و به عراق گریخت. او در عراق، هر از چند گاهی به دیدار آیت الله خمینی می رفت. اندرزگو در سال 1345 به ایران بازگشت.

سکونت در تهران، قم و مشهد

بعد از بازگشت به ایران، چون ساواک به دنبال وی بود، او مدام محل سکونت خود را تغییر می داد. او در این سال ها در شهرهای مختلفی از جمله، تهران (محله ی چیذر) و قم سکونت کرد. در این سال ها، او به حمایت مالی و تهیه کردن اسلحه برای گروه های مخالف حکومت خود می پرداخت.

فرار به افغانستان

پس از این که ساواک موفق به پیدا کردن محل سکونتش در قم شد، وی به مشهد گریخت و از طریق یکی از دوستانش از طریق زابل و زاهدان به افغانستان گریخت. پس از مدت کوتاهی، اندرزگو دوباره به مشهد بازگشت و فعالیت های خود را از سر گرفت.

رفتن به سوریه و لبنان

پس از بازگشت به ایران، وی مدتی به سوریه و لبنان رفت و دوره های نظامی دید. او در لبنان با نماینده ی آیت الله خمینی در سازمان الفتح تماس گرفت و در آنجا، دوره های نظامی دید و طرز استفاده از سلاحهای سنگین را فرا گرفت.

تصمیم برای ترور محمد رضا پهلوی

این انقلابی نستوه برای این که مورد شناسایی ساواک قرار نگیرد، با نام های مستعار و قیافه های متفاوت آشکار می شد. اندرزگو، نقش مهمی در وارد کردن اسلحه به ایران برای مبارزه مسلحانه با رژیم داشت و برای این منظور به کشورهای دیگری سفر می کرد.

او پس از بازگشت به ایران، طی یک برنامه 6 ماهه، رفت وآمدهای های محمد رضا پهلوی را به کمکی شخصی در کاخ سلطنتی، زیر نظر داشت. وی قصد داشت محمد رضا پهلوی را ترور کند. اما با شهادتش، این تصمیمش نافرجام ماند.

سرانجام با کنترل مکالمات تلفنی مناطق وسیعی از تهران، او را شناسایی نمود و دریافت که در 19 ماه مبارک رمضان مهمان یکی از دوستان خواهد بود. محل، مورد محاصره قرار گرفت و شهید که راه فرار نمی دید، اسنادی را که در جیب داشت به دهان برد و خورد تا به دست ساواک نیافتند. دژخیمان رژیم پس از درگیری که با او پیدا کردند، او را مجروح ساختند. با این حال، از این می ترسیدند که اندرزگو، به خودش مواد منفجره بسته باشد. این شهید والامقام سرانجام، طی این درگیری در دوم شهریور 1357 با زبان روزه در 39 سالگی شربت شهادت نوشید و به آرزوی دیرینه اش دست یافت.

خانواده وی از کشته شدن شهید سیدعلی اندرزگو خبر نداشتند تا این که پس از پیروزی انقلاب از طریق امام خمینی از این موضوع با خبر شدند. از وی به عنوان چریک تنهای انقلاب یاد می شود. خانه ابدی وی در قطعه 39، ردیف 72، شماره 55 بهشت زهرا است.


منابع: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ماهنامه شاهد یاران، زنبیلی پر از مهمات!(گفتگو با سید علی اندرزگو فرزند ارشد علی اندرزگو)