راه جهانی شدن ادبیات توجه به بومی‌گرایی است
مریم اسلامی می‌گوید: نویسندگان ما با پرداختن به کهن‌الگوها، داستان‌های افسانه‌ای، اسطوره‌ها و فضای بومی کشورمان می‌توانند آثاری خلق کنند که نه تنها در کشور بلکه در جهان مخاطب داشته باشند.
مریم اسلامی برگزیده دو دوره جشنواره بین‌المللی شعر فجر در بخش شعر کودک و نوجوان در سال‌های ۱۳۷۹ و ۱۳۹۱ درباره ادبیات کودک و نوجوان امروز کشورمان با بیان اینکه متاسفانه آن‌طور که باید، شور و شوق را در کودکان برای مطالعه شاهد نیست، اظهار کرد: وقتی فرزندی دست پدر و مادرش کتاب نبیند، با آن‌ها راهی کتابخانه و کتاب‌فروشی نشود و حرفی از ادبیات در خانه نباشد، چطور قرار است با مطالعه انس بگیرد؟
وی همچنین به نقش مهم آموزش و پرورش تاکید کرد و گفت: وقتی کودکان ما وارد مدرسه می‌شوند و در آنجا به عنوان خانه دوم قرار است آموزش بگیرند، با کتابخانه‌های ناقص و خاک خورده، با کم‌توجهی به زنگ انشاء و توجه نکردن به ادبیات و مطالعه غیردرسی مواجه می‌شوند و طلایی‌ترین ساعاتشان را که در مدرسه هستند، بدون آشنایی و علاقه‌مند شدن به ادبیات سپری می‌کنند.
این کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی با تاکید بر لزوم تبلیغ کتاب مانند سایر کالاها از شبکه‌های تلویزیونی، اظهار کرد: نقش مهم تبلیغات را نیز نباید فراموش کرد. در کتابی مانند «دا» دیدیم که تبلیغ گسترده و خوبی صورت گرفت و این کتاب وارد خانه‌های زیادی شد، در حالی که کدام مراسم رونمایی و تبلیغ مناسبی را برای کتاب کودک و نوجوان برگزار کرده‌ایم؟
وی افزود: من فکر می‌کنم همه این عوامل مهم هستند اما برای آنکه نقش دقیق هر کدام را در کم‌رغبتی کودکان و نوجوانان به مطالعه بدانیم و راهکارهای مناسب پیدا کنیم، نیاز به این داریم که یک تیم تحقیق و پژوهش تشکیل شده و این موضوع را بررسی کند. آنچه به ذهن ما می‌رسد سطحی‌ترین لایه‌های موضوع است و باید ببینیم در عمق قضیه چه می‌گذرد و چه باید کرد.
اسلامی نسبت به هجوم ادبیات ترجمه به بازار کتاب نیز هشدار داد و افزود: در حالی نوجوانان ما جذب کتاب‌های خارجی و داستان‌های افسانه‌ای آن ها می‌شوند که ما خودمان ظرفیت و پتانسیل بسیار زیادی برای جذب نوجوانان با داشته‌های بومی خودمان هستیم اما از این ظرفیت استفاده نمی‌کنیم.
نویسنده کتاب‌های «نامه‌ات همین الان رسید»، «ساندویچت را با قورباغه عوض کن»، «با هم بودن»، «سی شعر، سی ضرب‌المثل» و... ادامه داد: نویسنده‌ها باید به سلایق کودکان و نوجوانان توجه کنند نه اینکه تنها با دغدغه و نگرش خودشان برای آن‌ها کتاب بنویسند. باید دید مخاطب به چه فضاهایی در داستان نیاز دارد و چه می‌شود که کتاب‌های خارجی مانند نوشته‌های «دارن شان» یا «جی کی رولینگ» می‌توانند او را جذب کنند.
اسلامی افزود: تاریخ کهن و بومی سرزمینمان این اجازه را به ما می‌دهد که از اسطوره‌ها و پریانه‌ها به عنوان مایه‌های اصلی کتاب‌ها استفاده کنیم و نه تنها به گذشته اشاره کنیم بلکه با تلفیق آن با آینده، به تخیل کودک و نوجوان پاسخ دهیم. به عنوان مثال، من به فرزندم که کتاب‌های خارجی را می‌خواند، خواندن کتاب «پریانه‌های لیاسند ماریس» اثر طاهره ایبد را معرفی کردم و بسیار بیشتر از آثار ترجمه با آن ارتباط گرفت. نویسنده این اثر، شش ماه وقت صرف تحقیق برای نگارش این کتاب در فضای بومی بوشهر کرده که توانسته اثری جذاب برای مخاطبش خلق کند. این نشان می‌دهد نویسندگان ما باید روی تحقیق و پژوهش وقت بگذارند و خودشان هم اهل مطالعه باشند تا در دام تکرار نوشته‌های دیگران یا حتی خودشان نیفتند و اثرشان با ادبیات ترجمه قابل رقابت باشد.
این نویسنده با بیان اینکه راه جهانی شدن از کانال بومی بودن می‌گذرد، گفت: نویسندگان ما با پرداختن به کهن‌الگوها، داستان‌های افسانه‌ای، اسطوره‌ها و فضای بومی کشورمان می‌توانند آثاری خلق کنند که نه تنها در کشورمان مخاطب داشته باشد بلکه در جهان نیز مورد استقبال قرار گرفته و پرمخاطب شوند.
منبع: مهر
