عملی که كمر شیطان را می شكند!!

برای صدقه دادن آدابی وجود دارد که دلیل شرعی ندارند؛ مانند چرخاندن صدقه دور سر افراد. این نوع اعمال با این‌که دلیل شرعی ندارند، اما از کارهای نمادینی هستند که نشانگر دفع بلا از خانواده است و به خودی خود اشکال ندارد، مگر این‌که به عنوان عملی دینی انجام گیرد که در این صورت،‌ بدعت خواهد بود.

در دین اسلام همان‌گونه که کسب درآمد از هر راهی مجاز نیست، خرج کردن مال نیز در هر راهی درست نیست، یکی از نیکوترین راه‌های مورد تأیید اسلام برای صرف مال، صدقه دادن آن در راه خداست، دادن مال در راه خدا را «تصدّق» و مال داده شده را «صدقه» می‌نامند. صدقه چیزی است که انسان آن را به قصد قربت از مالش خارج می‌کند مثل زکات، ولی در اصل صدقه در امر مستحب و زکات در امر واجب گفته می‌شود.
امام باقر از علی بن ابیطالب ـ علیهما السّلام ـ نقل می فرماید كه: آن حضرت فرمود: روزی یك دینار انفاق كردم، رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ به من فرمود: آیا نمی دانی كه صدقة مؤمن از دستش بیرون نمی رود، تا آنكه از دهان هفتاد شیطان آزاد گردد و در دست سائل قرار نگیرد، تا نخست در دست خدای بزرگ قرار گیرد، آیا خداوند چنین آیه ای نفرموده: آیا ندانسته اند كه خدا اوست كه توبه را از بندگانش می پذیرد و صدقات را می گیرد.[1]
زمانیكه امام باقر ـ علیه السلام ـ پدر بزرگوارش را غسل می داد، افراد متوجه پینه های دست و پا و پیشانی امام زین العابدین ـ علیه السلام ـ بودند كه در اثر سجده بسیار پینه بسته بود، ولی در پشت شانه نیز اثر پینه ای دیدند، از امام باقر ـ علیه السلام ـ پرسیدند: این اثر چیست؟ حضرت فرمود: اگر بعد از حیات پدرم نبود، نمی گفتم.
روزی بر او نمی گذشت مگر آنكه یكی یا بیشتر از بینوایان را سیر می كرد شب كه می شد، انبان خود را پر می كرد و وقتی دیده ها بخواب می رفت، به در خانه تنگدستان آبرومند رفته، میان آنان تقسیم می فرمود، و آنان نمی دانستند كه آورنده طعام كیست؟[2] صدقات پیمبر و آل او ـ علیهم السّلام ـ آن قدر زیاد است كه خود نیازمند به كتاب مستقلی است و علامه بزرگوار، مجلسی ـ رضوان الله علیه ـ‌ در بحار، یك باب مخصوص برای آن باز نموده است.

فوائد صدقه:

برای صدقه  واجب یا مستحب، فوائد بسیاری است كه از خلال روایات و آیات استفاده می شود که به برخی از آنها می پردازیم:
1 . پاداش زیاد اخروی، چنانكه از پیامبر اكرم ـ صلی الله علیه و آله ـ نقل شده: آگاه باشید هر كه انفاق نماید به صدقه ای، برای اوست به وزن هر درهم، مانند كوه اُحد از نعمت های بهشت.[3]
 2 . صدقه در دست پروردگار قرار گیرد، چنانكه از امام صادق ـ علیه السلام ـ نقل شده كه فرمود: هیچ چیزی نیست مگر آنكه فرشته ای بر آن موكل است، جز صدقه، چه آنكه آن در دست خدا واقع می شود.[4]
 3 . با صدقه مال كم نخواهد شد، همانطور كه از موسی بن جعفر ـ علیهما السّلام ـ از پدران بزرگوارش از پیامبر اكرم ـ صلی الله علیه و آله ـ نقل شده كه فرمود: هیچگاه مال انسان با صدقه كم نخواهد شد، پس بدهید و نترسید.[5]
 4 . كمر شیطان را می شكند.[6]
 5 . مرگ بد را دفع می كند.[7]
 6 . عمر را زیاد می نماید.[8]
 7 . روزی را زیاد و فقر را برطرف سازد.[9]
 8 . شفا و دوای مریض است.[ 10]
 9 . از خطر خرابی محفوظ ماند.[11]
 10 . خانه و شهر را آباد سازد.[12]
 11 . قضاء حتمی آسمانی را برطرف كند.[13]
 12 . از اذیت درنده نگهداری نماید، چنانكه از حضرت رضا ـ علیه السلام ـ  نقل شده: در زمان بنی اسرائیل قحطی شدیدی سالیان پی در پی پدید آمد در نزد زنی لقمه نانی بود، آن را در دهان گذاشت، سائلی او را صدا زد، زن گفت: در چنین وقتی ببخشم؟ آن را از دهان بیرون آورد و به سائل داد كه ناگهان بچة كوچك او، در بیابان مورد حملة گرگ قرار گرفت، او را در دهان گرفت و فرار كرد. مادر بدنبال آن می دوید و فریاد می زد، پروردگار جبرئیل را فرستاد، بچه را از دهان گرگ گرفت و به مادر تحویل داد، فرمود: «یا أمة الله»آیا خوشنود شدی؟ این لقمه بجای آن لقمه است.[14]
 13 . مالِ‌ انسان را از تصرف اشرار حفظ می كند، چنانكه از پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله ـ روایت شده، هر كه در حالت اختیار مال خود را از خوبان دریغ دارد، خداوند در حالت اضطرار، مال او را نصیب اشرار كند.[15]
 14 . هفتاد در از شر و بدی را می بندد.[16]
 15 . تجارت سودمندی است، چه در دنیا و چه در آخرت، چنانكه از علی ـ علیه السلام ـ روایت شده: هرگاه گرسنه شدید، با خدا بوسیله صدقه سودا كنید.[17]
16 . ناراحتی فكری وسوسه و ترس را برطرف سازد.[18]

یک نکته زیبا:

پیامبر اسلام (صلی الله علیه و اله): «... و کسى که مال صدقه را از شخصی گرفته و به نیازمندى برساند همان پاداش صدقه دهنده را خواهد داشت؛ و اگر صدقه چهل هزار دست بگردد تا به مستمند برسد، همه آنان [که در این کار خیر شرکت داشته‌اند] پاداش کامل صدقه را خواهند برد...» (ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 290)

پی نوشتها: 
[1] . اَما علمت اَنَّ صَدَقةَ المُؤمن لاتخرج من یدهِ حَتی یٌفَكَّ بها عَنْ لُحِی سَبْعینَ شیطاناً و ما یَقَعُ فی یَدِ السّائلِ حَتی یقَعَ فی یَدِ الرَّبَّ تباركَ و تعالی اَلم یقل هذه الآیةَ: المْ یَعلَمُوا اّنَّ الله هو یَقبلُ عنَ عبادهِ و یأخُذًُ الصّدقاتِ. سوره توبه، آیه 104، بحار، ج 96، ص 127.
[2] . سفینة البحار، لغت صدق.
[3] . بحار، ج 96، ص 115.
[4] . ما من شَیءٍ اِلا وكلَ بهِ ملكٌ إلا الصَّدَقةَ فاِنّها تَقَعُ فی یدِ الله، بحار، ج 96، ص 127. روایت گذشته از امام باقر ـ علیه السلام ـ نیز بر آن دلالت دارد.
[5] . و ما نقَصَ مالٌ مِن صدَقةٍ قطّ فاعطوا و لا تَجبنوُا. بحار، ج 96، ص 131.
[6] . و الصّدَقَةًُ تكسِرُ ظَهْرهُ. بحار، ج 96، ص 114.
[7] . الصّدقةُ تمنَعُ میتةَ السُوءِ، بحار ج 96، ص 124.
[8] . بحار، ج 96، ص 119.
[9] . اِستَنزلوُا الرّزقَ‌ بالصّدقه، بحار، ج 96، ص 118.البر و الصدقه ینفیانِ الفقرَ همان مدرك، ص 119.
[10] . داووا مرَضاكُم بالصّدقةِ، بحار، ج 96، ص 120.
[11] . دفع الله عزّوجلَّ عنه الهَدمَ. بحار، ج 96، ص 124.
[12] . أنّ الصّدقةَ وصلةَ الرّحِم تعمِّرانِ الدّیارَ. بحار، ج 96، ص 130.
[13] . تدفَعُ القَضاءَ المُبرَمَ مِنَ السَّماءِ بحار، ج 96، ص 130.
[14] . لقمةُ بلقمةٍ، بحار، ج 96، ص 124.
[15] . من منعَ مالَهُ من الاَخیار اختیاراً صرَفَ اللّهُ مالَهُ الیَ الاشرارِ اضطراراً. بحار، ج 96، ص 131.
[16] . قال النَّبی ـ صلی الله علیه و آله ـ : الصّدَقةُ تسُدُّ سَبعینَ باباً مِنَ الشَّرََ. دعوات راوندی.
[17] . اذا اَملقتُم فتاجِرُوا الله بالصَّدقَةِ. نهج‌البلاغه، ص 258، حكم.
[18] . قال ابو عبدالله ـ علیه السلام ـ : اذا وَقعَ فی نفسِكَ شَیءٌ فخذ شَیئاً فتصدَّق بهِ علی اَوّلِ‌ مسكینٍ تلقاهُ فانَّ الله یَدْفعُ عَنكَ، نهج‌البلاغه، ص 129.