عجیب ترین دروغ تاریخ در بوته نقد

کتاب «عجیب ترین دروغ تاریخ» با عنوان فرعی «قرائتی از شخصیت امام مهدی محمد بن حسن عسکری از دیدگاه شیعه دوازده امامی» تألیف عثمان بن محمد الخمیس از عالمان وهابی است که توسط «اسحاق دبیری» به زبانی فارسی ترجمه شده است.

نویسنده این اثر در مقدمه کتاب خود می نویسد: (داستان مهدی طبق عقیده شیعه دوازده امامی داستان عجیبی است که تاروپود آن توسط خیال بافته شده و حوادث و حالات آن خیالی است) وی در بخش هایی از این کتاب به گمان خود به رد دلایل شیعیان در زمینه تولد، حیات، زندگی  و ظهور می پردازد و در پایان کتاب نیز با استناد به مجموعه ای از روایات مستند و غیر مستند، هشتادویک مورد از موارد اختلاف میان موعود اهل سنت و مهدی شیعیان را ذکر می کند.

آنچه در ادامه می خوانید تنها پاسخ به یکی از این موارد اختلافی است؛

نویسنده این اثر می نویسد: بر اساس اعتقاد اهل سنت، مهدی موعود  متولد نشده است درحالی که بر اساس اعتقاد شیعه، امام دوازدهم  متولدشده است. آنچه در ادامه می آید ادله علمای اهل سنت بر تولد آخرین ذخیره هستی است. بر این اساس تولد آخرین منجی بشریت نه تنها یک عقیده صرفاً شیعی نیست بلکه بسیاری از عالمان برجسته اهل سنت نیز بر تولد ایشان باور داشته و به این باور نیز در آثار خود به صراحت تصریح کرده اند.

الف. دانشمندان شافعى

از میان دانشمندان برجسته شافعی که اعتقاد به میلاد مهدی عجل الله تعالی فرجه دارند «کمال الدین محمد بن طلحة الشافعى» (قرن هفتم) است. وی در کتاب خود با عنوان «مطالب السؤول فى مناقب آل الرسول» دیدگاه های خود را درباره امامان معصوم علیهم السلام بیان داشته و در آن به زندگی نامه، فضایل و کرامات ایشان پرداخته است. آخرین بخش این کتاب به امام مهدى علیه السلام اختصاص داده شده و مؤلف در آنجا نظرات خود را درباره آن حضرت بیان داشته و در آن به تولد امام زمان و حیات وی تاکنون اشاره کرده است.

در کنار این عالم برجسته می توان گروهی از عالمان شافعى مذهب را نام برد که به مهدویت و تولد آن امام  - مطابق با عقاید شیعه- اعتقاد داشته اند. این اعتقاد به میزانی است که بسیاری از این افراد تألیف مستقل و ویژه ای در این مورد تدوین کرده اند که به عنوان نمونه می توان به اسامی ذیل اشاره کرد:

1. مناوى (م 103 ه . ق) در کتاب «فیض القدیر»؛

2. محمد رسول برزنجى (م 1103 ه . ق) در کتاب «الاساعة لا شراط الساعة»؛

3. محمد الصبان (م 1307 ه . ق) در کتاب «اسعاف الراغبین و ابراز الوهم المکنون من کلام ابن خلدون.»

روشن است که اگر بخواهیم اسامی کاملی از شافعی مذهبان معتقد به تولد و حیات امام آخرین را ذکر کنیم باید به این اسامی تعداد بسیاری از این عالمان را افزود.

ب. دانشمندان حنبلى

احمد بن حنبل (241 هجری قمری)؛ وى برجسته ترین عالم اهل سنت و به عبارت دیگر امام این فرقه به شمار می رود،  وی نویسنده کتاب مسند حنبل از کهن ترین و معتبرترین کتاب ها در نزد اهل سنت است. وى در این مجموعه حدیثى، احادیث مختلف و متعددى را درباره امام مهدى علیه السلام ذکر کرده است که مجموعه آن با عنوان «احادیث المهدى علیه السلام من مسند احمد بن حنبل» به چاپ رسیده است.

در این کتاب، 136 حدیث از مسند احمد استخراج شده و طى چند بخش تنظیم شده است که دربردارنده موضوعات متعدد و مختلفى درباره امام مهدى علیه السلام است؛ از نشانه های ظهور آن حضرت(عج) تا ظهور و وضعیت عصر ظهور و دیگر موضوعات مرتبط امام مهدى علیه السلام.

به بیانی دیگر در معتبرترین کتاب در نزد فرقه حنبلی ٓ که حتی آن را از لحاظ اعتباری همسان قرآن کریم می دانند ٓ بیش از یک صد حدیث درباره مهدویت یافت می شود.

د. امام مهدى علیه السلام در نگاه مالکیان

همانند دیگر عالمان مذاهب اسلامى، علماى فرقه مالکى باور به ظهور و فرج امام مهدى علیه السلام را یکى از اعتقادات خود دانسته و بر آن تأکید ورزیده اند. این واقعیت در نوشته ها و آثار آنان کاملاً مشهود و واضح است. در دوره های مختلف، تصریح بر این عقیده در لابه لای کتاب ها و نوشته هاى آن ها دیده می شود. اینک از باب نمونه به گزارشى از نوشته ها و گفته های برخى از دانشمندان برجسته این فرقه پرداخته می شود:

1. قرطبى مالکى (م 671 ه . ق)

او که از جمله عالمان و نویسندگان معروف و شناخته شده اهل سنت است، آثار علمى و مشهورى از خود بر جاى گذاشته و مهم ترین آن ها، تفسیر «الجامع لاحکام القرآن» است. وى در کتاب دیگرش با نام «التذکرة فى احوال الموتى و امور الآخرة» ابواب و فصولى را به بحث درباره امام مهدى علیه السلام اختصاص داده و با بیان احادیث متعددى از منابع اهل سنت، این موضوع را دنبال کرده و در توضیح برخى از این احادیث، مطالبى را در مورد امام مهدى علیه السلام بیان داشته است؛ البته نویسنده در تفسیر آیه 33 سوره توبه، در کتاب تفسیرش، مضمون آن آیه را که وعده خداوند بر غلبه دین اسلام است، بنا بر قولى منطبق بر عصر و زمان امام مهدى علیه السلام دانسته است.

2. ابن صباغ مالکى (855)

وى که از بزرگان فرقه مالکى در عصر و زمان خود بوده است، ایشان کتابى با نام «الفصول المهمة فى معرفة احوال» دارد که با وجود پاره ای از اختلاف نظرها در برخى از جزئیات مربوط به شخص امام مهدى علیه السلام و درباره چگونگى ظهور و تشکیل حکومت آن حضرت، را آماد ه چنین شخصیتى در آخرالزمان باور دارند الائمة علیهم السلام نوشته اند که انگیزه تألیف آن را بیان شرح حال و مقامات ائمه دوازده گانه علیهم السلام معرفى کرده و این نوشته را بنا بر درخواست برخى از معاصران خود به سامان رسانده است. وى در فصل دوازدهم این کتاب، شرح حال و خصوصیات امام مهدى علیه السلام را ذکر کرده و در آن، مباحث مختلف و احادیث گوناگونى درباره امام مهدى علیه السلام آورده است. وعده رسول خدا صلی الله علیه و آله به ظهور آن حضرت  را مورد اثبات قرار داده و از نسب آن بزرگوار سخن گفته است.

نکته قابل توجه در نوشته هاى این نویسنده آن است که مانند برخى دیگر از عالمان اهل سنت، معتقد به ولادت امام مهدى علیه السلام است و بر این باور است که آن حضرت مهدی  اکنون زنده و در قید حیات می باشد.

بر اساس این مستندات باور به ابعاد مختلف مهدویت از جمله تولد و حیات ایشان، در میان تمامی مذاهب پنجگانه اسلامی به عنوان یك باور قطعی قابل بررسی است. اگرچه هنوز هم افرادی از علما در میان مذاهب اسلامی حنفی، مالكی، شافعی و مالكی هستند كه به امام آخرین به عنوان امام زمان نوعی - یعنی شخصیتی كه متولد خواهد شد- اعتقاد دارند و همانند شیعیان به امام زمان شخصی ٓ یعنی امام زمانی كه متولدشده و هم اکنون در دنیا موجود بوده و دارای اثر هستند ٓ اعتقادی ندارند اما همین استنادات كافی است تا بتوانیم حضور امام زمان) را به عنوان یك باور مشترك مذاهب اسلامی بپذیریم، باوری كه همانند بسیاری از باورهای دیگر می تواند محور وحدت مسلمین قرار گیرد. تنها فرقه ای نوساخته با قدمتی كمتر از 200 سال یعنی وهابیت است که به آن اعتقاد ندارد.

*نوشته سیدعلی اصغر حسینی، استاد حوزه علوم اسلامی دانشگاه شهید بهشتی

منبع:
خبرگزاری شبستان