امروز در تاریخ ( 26 بهمن 85 )

امروز ، پنج شنبه بیست و ششم بهمن ماه 1385 هجری شمسی ، برابراست با بیست و ششم محرم الحرام 1428 هجری قمری و پانزدهم فوریه 2007 میلادی . رویدادهای مهمی که در طول تاریخ ، درچنین روزی ، بوقوع پیوسته از این قرارند:

روزی که سقراط به مرگ محکوم شد

2049 سال پیش درچنین روزی در سال 399 قبل از میلاد ، سقراط فیلسوف برجسته جهان غرب به مرگ محکوم شد . در محکمه سقراط متهم شد که:

1) خدایانی را که آتنیان می پرستند، عبادت نمی کند، بلکه اعمال دینی جدید و نا آشنا آورده است.

2) به علاوه جوانان شهر آتن را با افکار خود فاسد می کند.

به دلیل همین اتهام ها، برای او تقاضای مرگ شده بود. سقراط با خونسردی و متانت به تمام اتهام ها پاسخ گفت و آنها را به سوی خود متهم کنندگان بازگرداند. سقراط اعلام کرد که از مرگ هیچ باکی ندارد ، اما مرگ وی لکه ننگینی بر چهره آتن بر جای خواهد گذاشت و آیندگان، در این مورد، آتنیان را محکوم خواهند کرد. با تمام این احوال و دفاعیات مستحکم وی، هیئت منصفه ی دادگاه که تحت تأثیر جو سیاسی آشفته ی آن ایام بود ، حکم به مرگ سقراط داد.

درچند روزی که تا اجرای حکم باقی مانده و سقراط زندانی بود ، دوستان وی تلاش زیادی کرده و همه چیز را برای فرار او مهیا ساختند ، ولی سقراط با بیان اینکه چنین اقدامی مخالف اصول و ارزشهای اوست ، پیشنهادشان را رد کرد.

در روز موعود در حالی که خانواده و دوستان و شاگردانش گرد وی جمع شده و بی تابی می کردند، آنها را به آرامش فراخواند و پس از اینکه وصیتهایش را کرد، جام زهر را به آرامی سرکشید و پس از دقایقی جان سپرد .

سقراط اولین معلم سیاست و فیلسوف بر جسته در عصر یونان باستان به شمار مى رود. اساس نظرات او را می توان در چند مورد ویژه برشمرد که به کار گیری اصول تساوى ، تقوى و عدالت ، نیکو کارى و درست کردارى بر مبناى اصول علمى و عقلى از جمله نکات مورد توجه اوست .

***

تولد نرون امپراتور قصی القلب روم

1970سال پیش در چنین روزی در سال 37 میلادی ، کلادیوس دروزوس جرمانیکوس سزار نرونریال ، ملقب به نرون به دنیا آمد . این امپراتور قصی القلب روم باستان 14 سال حکومت کرد . وی آخرین امپراتوری روم بود که به خانواده اگوستوس تعلق داشت .

او در سال ?? میلادی به‌ امپراتوری روم رسید. ابتدا قرار بر این بود که نرون به‌اتفاق معلمین و تربیت کننده‌گان خود، افرانیوس بوروس و سنکا حکومت کند. اما بعد از مسموم کردن برادر ناتنی خود بریتانیکوس در سال 55 میلادی ، به دست‌یاری مادرش، که اورا نیز در سال 59 میلادی به قتل رساند، حرکات جنون‌آمیز خود را به‌حد اعلا رسانید.

اعمال نفرت‌آور وی باعث شد تا سنکا دربار را ترک کند. نرون با آتش زدن بخش‌هائی از شهر که نتیجه بیماری جنون قیصری است، مورد اتهام قرار گرفت. وی به‌منظور رد اتهام از خود، مسیحیان را عاملین آتش سوزی معرفی نمود و دستور به‌کشتار فجیع آنان داد. سرانجام در سال ?? میلادی شهر رم را به‌هوس ابلهانه‌ای در آتش سوزانید و در سال بعد با جمعی از مطربان و رقاصان به یونان سفر کرد. او به خاطر ضیافت های وحشی خود و توهم او در مورد استعدادش در شعر و موسیقی، شهرت داشت. سرانجام نرون ، بر اثر شورش مردم و سنای رم در روز 9 ژوئن 68 میلادی ، مجبور به‌خودکشی شد.

***

شهادت علی بن الحسن المثلث

1282 سال پیش درچنین روزی در سال146هجری قمری «علیّ بن حَسَنُ‌ المُثَلث » ازنوادگان امام حسن (ع) در سن 45 سالگی ، درزندان منصور –که شب و روز در آن تشخیص داده نمی شد – در حال سجده و در حالیکه غل و زنجیر بر دست و پایش بود ، به شهادت رسید.(1)

او درزمان خلیفه عباسی همراه برادران، عموو دیگرخویشانش دستگیرو زندانی شد. سپس به زندان هاشمیّه درمكه انتقال یافت. علی بن حسن المثلث سرانجام درهمین مكان شهید شد و زندان هاشمیّه به زیارتگاه شیعیان مبدل شد.

***

تولد بابر موسس سلسله گرکانیان هند

524سال پیش در چنین روزی در سال 1483 میلادی، ظهیر الدین محمد بابر ، که با پنج پشت به امیر تیمور می رسید و موسس سلسله گورکانیان هند به شمار می آید ، به دنیا آمد.

نسبش – چنانکه ذکر شد - از جانب پدر به واسطه پنج امیر به تیمور و از سوی مادر، قتلغ نگار خانم، به پانزده واسطه به چنگیز خان می‏رسد.

بابر در زبان ترکی همان ببر حیوان مشهور است که بعضی از پادشاهان ترک این لقب را برای خود برگزیده اند. وی جامع حالات و کمالات بود و کتابی درباره فتوحات و جهانداری ترجمه حال خودش به نام توزوک بابری به زبان جغتایی تألیف کرد که بعدها عبدالرحیم خان جانان به فرمان اکبر شاه آن را به فارسی برگردانید. بابر به فارسی و ترکی شعر می گفت و این بیت زیبا او اوست:

بازآی ای همای که بی طوطی خطت نزدیک شد که زاغ برد استخوان ما

***

تولد گالیله BB

443 سال پیش درچنین روزی در سال 1564 میلادی ، گالیلئو گالیله ریاضیدان و فیزیكدان ایتالیایی درشهرپیزای ایتالیا متولد شد. وی به كمك ذره بینی كه اِبن هِیثم اختراع كرده بود یكی ازنخستین دوربینهای نجومی را اختراع كرد و با آن معلوم ساخت كه كره ماه پستی و بلندیهای متعددی دارد و كهكشان ازستارگان كوچك بسیارتشكیل شده است. گالیله همچنین اعلام كرد كه خورشید ثابت و مرکزمنظومه شمسی است و دیگرسیارات این منظومه به دورآن گردش می‎كنند. البته ابوریحان بیرونی دانشمند نامی ایران حدود 600 سال قبل ازگالیله حركت زمین را به اثبات رسانده بود. پس ازاین اظهارات پاپ گالیله را به روم فراخواند و عقاید او را كفرشمرد. گالیله ناچاربه زانو درآمد و ازعقیده خود استعفا كرد.

البته گالیله تا دم مرگ بر اعتقاد خویش پای برجا ماند و به طور پنهانی به آزمایش‌های تجربی خود ادامه داد . او پیش از آنکه در سال 1642 در آستری در حومه فلورانس دار فانی را وداع گوید دو کتاب ارزشمند دیگر را نیز به رشته تحریر درآورد آثار او نخست در سال 1835 از سوی کلیسای کاتولیک از لیست سیاه،(لیست کتابهای ممنوعه) خارج شد و اجازه انتشار یافت امروزه ما به گالیله به عنوان یک پژوهشگر سخت کوش که بشریت بسیار به او مدیون است احترام می گذاریم او به جهان نشان داد که یک دانشمند باید آزادی را داشته باشد که نظریه هایی را که اشتباه هستند نقد کند و نظریه های جدیدی را بنیان گذارد او همچنین نشان داد که یک دانشمند نباید خود را گرفتار دستورها و یا روایات دینی تحریف شده کند .

این جمله از قول او نقل شده است :

فکر نکنم مجبور باشم باور کنم خدایی که حواس، عقل و هوش را به ما اهدا کرده قصدش این بوده که از آنها استفاده نکنیم.

***

گزارش جالب و مهم دیدار فرستاده تزار روسیه با نادر شاه

265 سال پیش در چنین روزی در سال 1742 میلادی ، تزار روسیه و مشاورانش گزارش « كالوشكین » نماینده اعزامی به ایران را از ملاقاتش با نادر شاه به دقت بررسی كردند. نادر 15 ماه مه سال 1741 هنگام عبور از راه جنگلی سواد كوه ( مازندران ) با شلیك گلوله از داخل جنگل به سویش مورد سوء قصد قرار گرفته بود و این رویداد عمیقا بر روحیه اش اثر گذارده بود. نادر پس از این تیر اندازی كه صدمه ای هم به او وارد نساخت ماهها در تهران كه شهركی خوش آب و هوا بود اقامت كرد و در همین جا «كالوشكین» موفق به دیدار او شد. كالوشكین در گزارش خود كه در آرشیو سن پترز بورگ محفوظ است نوشته بود:

« ملاقات با نادر بسیار دشوار بود . وی چنان از باده پیروزی سرمست است كه صریحا می گوید كه اگر اراده كند؛ با یك حركت كره زمین را مسخر خواهد كرد.نادر مردی نظامی است و نمی توان روی تعهدات سیاسی او حساب كرد. او با عثمانی خوب نیست و با ما هم قلبا خوب نخواهد شد. خیلی دشوار است كه بشود با او وارد یك معامله سیاسی شد ، زیرا او برای هر مسئله ای راه حل نظامی را ترجیح می دهد. او عاشق شمشیر درخشان ، توپ دور زن ، اسب اصیل و سرباز مطیع است . با وجود این، هروقت كه خسته می شود از منشی اش كه در جلسات رسمی همیشه حضور دارد می خواهد كه برایش از دیوان حافظ غزلی بخواند. »

***

تولد جرمی بنتام ، فیلسوف برجسته

259 سال پیش در چنین روزی در سال 1748 میلادی ، جرمی بنتام فیلسوف و جرم شناس برجسته انگلیسی به دنیا آمد . جرمى بنتام یکی از فیلسوفان بنام انگلیسی است که در حوزه های مختلف از جمله حوزه حقوق و به ویژه جرم شناسی و حقوق جزا دست به مطالعات گسترده زده است . در فلسفه او حق فرزند قانون‏ شمرده می شود . وی معتقد است از قوانین واقعى، حقوق واقعى ناشى مى‏شود ولى از قانون تخیلى، از قوانین طبیعت، حقوق تخیلى زاده مى‏شود. « بنتام‏»بر خلاف برخی علمای هم عصر خود ، حقوق طبیعى را « مهمل و بى معنا» و شعارى بیش نمى‏دانست.

جرمی بنتام در سال 1832 در سن 84 سالگی درگذشت و در وصیتنامه اش تمام اموالش را وقف بیمارستان " یونیورسیتی کالج " لندن کرد . البته مشروطه به اینکه جسدش را نگهداری کنند و در تمام جلسات هیت مدیره بیمارستان حاضر کنند . وی دکتر " ساوثوارد اسمیت " را برای تدارک مومیایی جسد خویش انتخاب کرد . اسمیت اسکلت را مهیا کرد و یک شبیه مومی از سر بنتام ساخت و به ان چسباند, سپس لباس و کلاه مناسبی هم برایش تهیه کرد . به گفته اسمیت " در محفظه ای از چوب ماهون که درهای تاشوی شیشه ای داشت – جرمی بنتام بر صندلی راحتی خود نشسته بود و عصای مورد علاقه اش را در دست داشت.... به این ترتیب 92 سال تمام جرمی بنتام در تمام جلسات حضور یافت .

***

معاهده هابرتس بورگ

244 سال پیش در چنین روزی در سال 1763 میلادی ، کشور های اطریش ، پروس و ساکسونی بایکدیگر معاهده صلح هابرتوس بورگ را امضا کردند . این قرارداد تاریخی میان فردریک دوم پادشاه پروس و ماری ترز امپراتوریس اتریش امضا شد . بر اثر این قرارداد پروس متعهد شد در صورتی که اتریش از ادعای خود نسبت به سیلزی دست بردارد ،در هیچ میدان جنگی با سپاهیان اتریشی روبرو نشود.

***

تولد کریستوفر شولز، مخترع ماشین تحریر

188 سال پیش در چنین روزی درسال 1819 میلادی ، کریستوفرشولز مخترع و دانشمند آمریکایی به دنیا آمد . او ماشین تحریر را اختراع کرده است .

***

درگذشت الكساندرسرگوویچ پوشكین شاعر روسی

170 سال پیش درچنین روزی در سال1837میلادی ، الكساندرسرگوویچ پوشكین شاعرو نویسنده بزرگ روسی درگذشت. او درژوئن 1799 میلادی درمسكو بدنیا آمد و سالها بعد به پدرادبیات جدید روسی ملقّب شد. پوشكین نخستین كسی است كه به زبان روسی جنبه ادبی بخشید. ازمهمترین آثاراو به «فواره باغچه سرای، بوریس گودونُف و دخترسلطان » می‎توان اشاره كرد.

***

تولد میرزا محمد حسین ادیب آزاد

130 سال پیش درچنین روزی در سال1298 هجری قمری ، میرزا محمد حسین ادیب آزاد ازشاعران بزرگ ایران درتبریزبه دنیا آمد. اشعاراو با تخلص ادیب دریك دیوان گردآوری شده است. ازادیب آزاد همچنین كتابی بنام گنجینه ادب باقی است كه شامل سروده های شاعران متقدم و معاصرادیب است.

***

تولد پاولوف

76 سال پیش درچنین روزی در سال 1931 میلادی، ایوان پتروویچ پاولوف یکی از دانشمندان بر جسته فیزیولوژی جهان ،در سن هشتاد و دو سالگی در گذشت . وی در بیست و سوم ژوئن 1849 میلادی به دنیا آمد . او با کشف قاعده انعکاس شرطی در روانشناسی جایزه نوبل را در سال 1904 میلادی از آن خود کرد .

***

ترور نافرجام روزولت

74 سال پیش در چنین روزی در سال 1933 میلادی به سوی روزولت كه به ریاست جمهوری آمریكا انتخاب شده بود ، اما هنوز كار خود را آغاز نكرده بود پنج گلوله شلیك شد كه یكی از گلوله به شهردار شیكاگو اصابت كرد و او را كشت . در این تیر اندازی به روزولت آسیبی وارد نیامد.

وی برای سپاسگزاری از مردم كه او را انتخاب كرده بودند در حالی كه در یك خودرو رو باز ایستاده بود و نطق می كرد تیر اندازی شد . شهردار شیكاگو كه از یاران روز ولت بود روی ركاب اتومبیل ایستاده بود. در این تیر اندازی چهار تن دیگر مجروح شدند. برای شنیدن اظهارات روزولت بیش از ده هزار تن اجتماع كرده بودند . تیر انداز كه « زینگارا » نام داشت دستگیر شد . پلیس اسنادی به دست آورد كه نشان داد تیرانداز از هواداران آنارشیست ها بود.

***

تسلیم سنگاپور

65 سال پیش در چنین روزی در سال 1942 میلادی ، و در جریان جنگ جهانی دوم ، سنگاپور ، مستعمره انگلستان ، به تصرف نیروهای ژاپنی در آمد . این کشور در نبردی سخت از هجوم نیروهای ژاپنی به این کشور دفاع کرد ولی نهایتا نیروهای انگلیسی و هندی در برابر ژاپنی ها تاب نیاوردند و تسلیم شدند . پس از سقوط سنگاپور شصت هزارنفر از نیروهای انگلیسی و هندی به اسارت ژاپنی ها در آمدند . این کشور تاسال 1945 در تصرف ژاپنی ها بود.

***

بمباران برلین

63 سال پیش در چنین روزی در سال 1944 میلادی ، نزدیک به هزار فروند بمب افکن انگلیسی - آمریکایی برلین پایتخت نازی های آلمان را مورد حمله هوایی شدید خود قراردادند و این شهر را با خاک یکسان کردند . پیشتر نیز چنین اتفاقاتی افتاده بود . بعد از پیوستن نیروهای آمریکایی به نیروهای انگلیسی جنگ حالت مغلوبه به خود گرفت و تحت آتش گسترده هوایی متحدین نهایتا آلمان مجبور به عقب نشینی گردند .

***

سهیلی در دادگاه

59 سال پیش در چنین روزی در سال 1326 ه.ش ، علی سهیلی نخست وزیرمحمد رضا شاه تحت تعقیب قضائی قرار گرفت . سهیلی در هجدهم اسفند 1320 خورشیدی به سمت نخست وزیری ایران رسید اما دولت او مستعجل بود و ویری نپایید . پس از او و بعد از یکسال احمد قوام به نخست وزیری رسید . سهیلی پس از رسیدگی دادگاه تبرئه شد.

علی سهیلی در سال 1269 هجری شمسی زاده شد. تحصیلات خود را در مدرسه علوم سیاسی به انجام رساند و وارد خدمت در وزارت امور خارجه شد. مورد توجه تقی‌زاده و باقر کاظمی قرار گرفت و معاون وزارت خارجه شد. وی چند بار وزیر امور خارجه شد.

***

تولد داریوش طلایی نوازنده چیره دست تار

54 سال پیش در چنین روزی در سال 1331 شمسی ، داریوش طلایی نوازنده ی تار و سه تار ، ردیف دان ، مدرس و محقق موسیقی در شهرستان دماوند در خانواده‌ای علاقمند به موسیقی متولد شد. او از یازده سالگی به هنرستان موسیقی رفت و با این که آشنایی و علاقه خاصی با این ساز نداشت به آموختن تار پرداخت. در سال سوم هنرستان و تحت تأثیر علی‌اکبر شهنازی به تار علاقمند شد. پس از گرفتن دیپلم هنرستان هم‌زمان به تحصیل در رشته موسیقی دانشکده هنرهای زیبای تهران و کار در مرکز حفظ و اشاعه موسیقی پرداخت. پس از اتمام تحصیلات از سال 1355 در دانشگاه تهران ردیف تدریس کرد. طلایی، در سال 1356 موفق به دریافت جایزه اول تار و سه تار ، همچنین جایزه ممتاز آزمون « باربد » شد. او در سال 1358 برای تحصیل در رشته? موسیقی‌شناسی به دانشگاه پاریس فرانسه رفت و دکترای خود را نیز از دانشگاه نانتر فرانسه گرفت.

در تكنوازی سه تار ِ طلایی استفاده ی متین از از متن ردیف موسیقی ایرانی به چشم می خورد. جمله های فاخر و وزین ، نوانس و صدادهی اصیل سه تار و ارائه سه تار نوازی در تداوم سبك و شیوه قدیم، چند ویژگی در سه تار وی است.

از آثار او میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

آلبومها:

ردیف میرزا عبدالله ، تک‌نوازی سه‌تار ، سایه روشن ، چهارگاه ، شب وصل ، دود عود ، ساز و آواز و ...

کتاب‌ها:

نگرشی نو به تئوری موسیقی ایران ، ردیف میرزا عبد‌الله،‌ نت‌نویسی آموزشی و تحلیلی ، 23 قطعه برای پیش‌درآمدها و رنگ‌های علی اکبر شهنازی

***

آغاز چپاول دوباره نفت :

53 سال پیش در چنین روزی در سال 1332 ه ش ، و پس از کودتای 28 مرداد ، کارشناسان خارجی منطقه آغاجاری و اسکله ها و تأسیسات خسروآباد را بازدید نمودند.

این امر را می توان خط آغازی برای چپاول دوباره ملت ایران و نفت آنان دانست . زیرا با ملی شدن صنعت نفت در دوران نخست وزیری دکتر مصدق شرکت های خارجی (انگلیسی ها) از مراکز نفتی خارج شده بودند.

***

زئیر و قانون اساسی

29 سال پیش درچنین روزی در سال 1978 میلادی ، زئیر دارای قانون اساسی شد . زئیر کشوری نیمه کوهستانی درمرکز آفریقای استوایی ما بین آنگولا وسودان است . مردم آن ازنژاد سیاه بانتو و سفید و دو رگه و پیرو ادیان اسلام ، مسیحیت و آنمیسم اند . زبان رسمی این کشور فرانسه و سواحلی است . حکومت زئیر جمهوری دموکراتیک است که در سال 1960 میلادی از بلژیک مستقل شد و در بیستم سپتامبر سال 1960 به عضویت سازمان ملل متحد در آمد .

***

تیرباران نخستین گروه از افسران و مقام های نظام سلطنتی

28 سال پیش درچنین روزی در سال1357هجری شمسی، با پیروزی انقلاب اسلامی و سقوط رژیم منفورپهلوی ، و یك روز بعد از تشكیل كابینه دولت موقت ، مردم انقلابی و مسلمان كشورمان اقدام به دستگیری و محاكمه مهره‎های خائن رژیم كردند و نخستین دسته افسران و مقامهای نظام سلطنتی تیرباران شدند.

درمیان این گروه از سرسپردگان رژیم پهلوی نام این افراد به چشم می خورد:

ارتشبد نعمت الله نصیری رئیس پیشین ساواك

سپهبد مهدی رحیمی رئیس شهربانی كل

فرماندار نظامی سابق تهران

سرلشكر رضا ناجی فرماندار نظامی سابق اصفهان

سرلشكر منوچهر خسروداد فرمانده سابق هوانیروز

***

راهپیمایی های مشکوک در مخالفت با ارتش

28 سال پیش در چنین روزی در سال 1357 ه. ش ، اقدامهای سازمان یافته در مخالفت با حفظ ارتش صورت گرفت . در همین راستا راهپیمایی گروهی از دانشگاه صنعتی تا محل سكونت امام خمینی در حمایت از انحلال ارتش و تشكیل " ارتش خلقی " انجام شد . امام نمایندگان تظاهر‌كنندگان را به حضور نپذیرفتند. سخنرانی آقای‌هاشمی‌رفسنجانی به نمایندگی از امام برای تظاهركنندگان و ابلاغ‌ این پیام كه آنها خواسته‌های خود را از طریق منطقی بدون‌‌اینكه برداشت سوء و خرابكاری شود، ‌ایراد كنند.

خروج نیروهای اشغالگر از افغانستان

18 سال پیش درچنین روزی در سال1989 میلادی ، پس ازده سال اشغال نظامی افغانستان به دست ارتش سرخ شوروی سابق با مقاومت نیروهای جهادگر مسلمان ازافغانستان قوای متجاوز ازاین كشور اخراج شدند؛ افغانستان در سال 1979 میلادی با ورود ارتش سرخ به بهانه حمایت از رژیم حاكم بر افغانستان كه دست نشانده روسیه بود به اشغال قوای بیگانه در آمد. اما از همان ابتدا مسلمانان مبارز به مقابله با اشغالگران برخاستند و عاقبت پس از ده سال استفامت، هیئت حاكمه افغانستان گروههای مبارز را به رسمیت شناخت و بدین ترتیب ملت مجاهد افغان نیروهای متجاوز روسی را از كشور خود بیرون راندند.

افغانستان با بیش از 650 هزارکیلومترمربع وسعت (محصور در خشکی) در جنوب آسیا قرار دارد و جز کشورهای خاورمیانه محسوب می گردد.

پی نوشت :

1-منتهی الامال :ج 1 .الوقایع الحوادث :ج4 .

منابع :

سایت صدا و سیما / رادیو

تقویم شیعه / عبدالحسین نیشابوری

روزنامک

مهر

تنبور شمس

ویکی پدیا

سالنامه موسیقی 1و2 به کوشش علیرضامیرعلی نقی

سایت شهید آوینی

رشد

سایت سرمایه

ویکی گفتاورد