از اعتیاد به کار چه می دانید؟

فردا جمعه است و شما امیدی به سپری شدن یک تعطیلات خوب ندارید. بارها از شوهرتان خواسته اید که بیش از درآمد و پول به او و حضورش نیاز دارید اما او زندگی اش را در کار خلاصه کرده است. پیش خود فکر می کنید، کاش به جای من با کارش ازدواج می کرد!

زمانیکه فرد معتاد به کار متوجه مشکل خود می شود، تصور می کند که کنترلی بر روی زندگی خود ندارد و همه چیز به شغلش بستگی دارد و نمی تواند حدود مشخصی را میان حوزه ی کاری و حیطه ی شخصی زندگی خود قائل شود. علاوه بر تعداد بیشماری از عواقب منفی که این امر در بر دارد، آنها دچار مشکلات زناشویی جدی می شوند...
موناد و فرزاد دو و نیم سال است که از ازدواجشان می گذرد.
مونا می گوید:
تا یک سال اول زندگی مان بسیار خوب بود.
من از صبح تا ساعت چهار سر کار می رفتم و همسرم هم از آنجا که مهندس است و کارهای ساختمانی را به صورت پروژه ای بر می دارد نهایتا تا ساعت هفت منزل بود. من تا شام را تهیه می کردم و به خودم می رسیدم همسرم به خانه می آمد و شب را در کنار هم شاد بودیم.
اما متاسفامه بیش از یک سال است که همه چیز عوض شده است. همسرم به بهانه اینکه الان جوان است و باید زیاد کار کند، به طور همزمان چند پروژه را بر می دارد و تا به منزل برسد ساعت از ده گذشته.
شبها وقتی به منزل می رسد بسیار خسته است، کمی غذا می خورد و سپس پای تلفن همراه است و در حال تنظیم کردن قراردادهای روز بعد است و نهایتا پای تلویزیون خوابش می برد.
هیچ تفریحی نداریم حتی روزهای تعطیل هم بر سر کار می رود و نصف روز را می ماند.
رابطه جنسی مان کلا مختل شده و احساس می کنم فقط برای رفع تکلیف است و هیچ لذتی در آن وجود ندارد.
در مقابل فرزاد معتقد است:
ما هنوز مستاجریم. مگر من چند سال جوان هستم و می توانم کار کنم؟ تا جوان هستم و انرژی دارم باید از وقتم استفاده کنم . مگر چقدر فرصت پروژه های خوب دست می دهد؟ وقتی موقعیتی پیش می آید نباید از شرایط بهترین استفاده را بکنم؟
نمی دانم این همه شکایت و بهانه گیری مونا برای چیست؟
تمام تلاش من برای ایجاد یک زندگی بهتر برای وی و برای فرزندانی است که در آینده می خواهیم داشته باشیم...

فرزاد فردی پرکار است یا معتاد به کار؟

اصطلاح اعتیاد به کار، در بسیاری از موارد به اشتباه در مورد افراد پر انرژی نیز به کار برده می شود که علاوه بر داشتن رابطه خوب با همکاران، لذت بردن از فعالیتهای فاقد سود مالی، استراحت کافی و حضور مناسب در خانواده و جامعه، زمان زیادی را هم برای کار در نظر می گیرند. این افراد، اشخاصی طبیعی هستند که تنها تفاوتشان با دیگران ، برنامه ریزی درست درامور زندگی شخصی و شغلی است.
افراد با ساعتهای طولانی کار، لزوماً معتادان به کار نیستند. به عبارتی، ساعتهای طولانی کار، رفتاری است که دلایل نگرشی بسیاری را می توان برای آن متصور شد که تنها یک یا تعداد اندکی از این دلائل را می‌توان با اعتیاد به کار مرتبط دانست. افراد با درگیری و اشتیاق بالا نسبت به کار، مستعد کار کردن در ساعتهای طولانی بوده، به تبع آن، آماده ابتلا به اعتیاد به کارند.

به عبارت دیگر

اعتیاد به کار را می‌توان در کنار موارد دیگر استفاده افراطی از چیزی، عنوان كرد. اما برای تشخیص پرکار بودن ناشی از برنامه ریزی درست و داشتن انرژی کافی و اعتیاد به کار، می‌توان به موارد اختلاف این دو، توجه کرد:
-افراد کوشا، کار را به عنوان مورد واجب انجام می دهند و در زمان هایی آنرا یک وظیفه ارضا کننده می دانند. معتادان به کار، کار خود را به عنوان جایی امن و فارغ از امور پیش بینی نشده زندگی در نظر می آورند که می توانند با کمک آن از احساسات و تعهدهای ناخواسته، دور شوند.
-افراد کوشا می دانند چگونه و در چه زمانی محدوده ای برای کار خود قائل شوند تا بتوانند به گونه‌ای کامل در کنار خانواده و دوستان حاضر باشند و در برنامه های آنها شرکت کنند. معتادان به کار، اجازه می دهند کارشان در فهرست امور زندگی، بیشترین درجه اهمیت را پیدا کند.آنها غالبا به خانواده، دوستان و فرزندان خود تعهداتی می‌دهند که بعد به خاطر ضرورتهای کار این قول و قرار را می شکنند.
اعتیاد به کار را می‌توان در کنار موارد دیگر استفاده افراطی از چیزی، عنوان كرد.
- افراد کوشا می توانند اشتیاق خود به کار را از بین ببرند، اما معتادان به کار نمی‌توانند کار نکنند. آنها حتی اگر در حال فوتبال هم باشند یا به دیدن نمایش مدرسه فرزند خود رفته باشند، باز هم فکرشان مشغول کار است. ذهن این افراد دایما به سمت مسائل و مشکلات کاری پر می کشد.پس با توجه به توضیحاتی که داده شد، فرزاد دارای علایمی شبیه به اعتیاد به کار است.

فرزاد با چه مشکلاتی مواجه خواهد شد؟

این معضل علاوه بر بروز اثرات نامطلوب جسمی، عوارض روانی متعددی نیز به همراه دارد که باید از بروز آنها جلوگیری شود. اعتیاد به کار باعث افزایش بیماری های روانی و جسمی شده و سلامت فرد را به خطر می اندازد . همچنین شواهد پزشکی اثبات شده ای وجود دارد که اعتیاد به کار در بلند مدت برای سلامت جسمی و روانی افراد زیان آور است. اضطراب و اختلال خواب  می تواند اعتیاد به کار را پیش بینی نماید.
نظریه‌های روان شناختی و جامعه شناختی، دلایل زیادی برای ابتلا به انواع اعتیاد ذكر می‌كنند، برخی نظریه پردازان در زمینه اعتیاد، بر این باورند که اعتیاد و اشتیاق فراوان به کار، ناشی از شیفتگی فرد نسبت به خود است. اینان این افراد را خودشیفته  می‌نامند. یكی از صحنه های بروز خودشیفتگی، سازمانها هستند. افراد خودشیفته می توانند مهارتها و قابلیتهای خود را هنگام كار نمایان كنند. افراد خودشیفته سعی دارند در زمان كار، تواناییهای خود را به رخ كشیده و تصمیم‌های موفق خود را جلوه دهند؛ از این رو زمان زیادی را صرف كار خود می كنند. آنها تصور می کنند که خودشان تنها کسانی هستند که می توانند این کار بخصوص را انجام دهند.

پیشنهادهایی برای کاستن مشکل یک زوج

روشهای گوناگونی برای کاستن این نوع از اعتیاد وجود دارند لذا به فرزاد توصیه می شود، این راهکارها را امتحان کند البته همیاری و همراهی مونا هم ضرورت جدی دارد:

-   پیدا کردن سرگرمی‌های جدید

فرزاد باید سعی كند بازی و ورزش را در برنامه زندگی مشترک خود قرار دهد.

- پذیرفتن شکست

برای افرادی شبیه به فرزاد، شكست بسیار دردناك است. لذا فرزاد باید سعی كند در مسیر درست، كارها را به دوستان و همكاران واگذار كند.

- همكاری با خانواده در برنامه های سرگرمی

فرزاد باید زمانی را در هفته با همسر و دوستان بگذراند و ساعت كار را كوتاه تر كند.

- شناسایی بهانه هایی که اعتیاد به کار را تایید می كنند

به طور مثال، من برای خانواده ام سخت كار می كنم. یا شركت نیاز دارد كه من فلان ساعت در روزكار كنم. حقیقت این است كه شركت بدون كار فرزاد  نیز به كارش ادامه می دهد ولی فرزاد برای كار، ممکن است سرانجام خانواده اش را از دست بدهد.

- مهارت «نه گفتن»

توانایی «نه» گفتن  به مراجعان و یا همکاران زمانی که حجم امورات شغلی زیاد است. فرزاد باید  یاد بگیرید که در برابر پیشنهادات مختلف کاری« نه » بگوید‌.