45 هزار تومان یارانه برای سفره های تهی شده کافی است؟

امشب شصت و پنجمین یارانه نقدی مربوط به تیر ماه به حساب سرپرستان خانوار واریز می شود؛ یارانه ای که با آمدنش تاثیرات فراوان و قابل توجهی در زندگی مردم گذاشت و حالا بر اساس آن مردم گذران زندگی می کنند، زندگی که به گفته وزیر کار با سفره های تهی تر شده مردم می گذرد

امشب شصت و پنجمین یارانه نقدی مربوط به تیر ماه به حساب سرپرستان خانوار واریز می شود؛ یارانه ای که با آمدنش تاثیرات فراوان و قابل توجهی در زندگی مردم گذاشت و حالا بر اساس آن مردم گذران زندگی می کنند، زندگی که به گفته وزیر کار با سفره های تهی تر شده مردم می گذرد. البته وزیر خودش را مسوول حذف یارانه ها می داند و می گوید:« من مسئول حذف یارانه ها هستم، برخی ها به غلط یارانه را به همه دادند، عده ای که نیاز نداشتند دریافت کردند و امروز که می خواهیم یارانه غیرمنطقی را حذف کنیم، در آستانه انتخابات به دولت یارانه حذف کن تعبیر می کنند.» او دیگر نمی گوید دود این تصمیم به قول ایشان غلط و همین طور حذف آن تنها و تنها به چشم مردمی می رود که اذعان دارید سفره هایشان خالی است.
مبلغ چهل وپنج هزارتومانی که به هر فرد یارانه پرداخت می شود، امروز كمتر از نصف آن در سال 89 یعنی سال شروع هدفمندی یارانه ها ارزش دارد، به عبارتی به لحاظ ارزش خرید و با احتساب نرخ تورم سالیان گذشته، پرداخت مبلغ صدهزار تومان امروز کمابیش ارزش خرید همان مبلغ 45 هزارتومان سال 89 را دارد. از طرفی دیگر قیمت حامل های انرژی ازجمله بنزین و گازوییل هم دو برابر گذشته شده است.
اگر داده های بدیهی مذکور را در کنار مصوبه و اقدام اخیر مجلس مبنی بر حذف سه دهك درآمدی یعنی نزدیك به بیست وچند میلیون نفر از دریافت یارانه قرار دهیم، معلوم می شود دولت می تواند به هر فرد ایرانی (پنجاه وپنج میلیون نفر) مبلغ صدهزار تومان پرداخت کند تا در کنار سایر سیاست ها این طرح را برای تعدیل نابرابری درآمدی و کاهش ضریب جینی بکار گیرد.

در ابتدا بایستی چند موضوع را مدنظر قرار داد:

اصلاح نابرابریهای درآمدی بدون عنایت به شاخصهای کلیدی اندازه گیری نابرابری، مانند ضریب جینی، نباید مطرح شود. نام بردن از ضریب جینی به این معنی نیست که فقط این ضریب می تواند مد نظر قرار بگیرد. امر واقع این است که برای اصلاح نابرابری درآمدی باید معیارهای درست تشخیص نابرابری را به کار گرفت.

پول رایج کشور در سال 1389 قدرت خریدی بیش از دو برابر پول رایج در زمان حاضر دارد. برای روشن شدن این گفته کافی است عنایت شود که بر اساس آمارهای بانک مرکزی اگر شاخص قیمت در سال 1389 معادل 100 باشد، در سال 1394 این شاخص به 276 می رسد. این بدان معنی است که قدرت خرید به حد 36 درصد رسیده است. بنابراین اگر قدرت خرید 450 هزار ریال سرانه ی پرداختی در شروع قانون هدفمندکردن یارانه ها مد نظر قرار می گرفت، مبلغی که باید در سال 1395 پرداخت شود، 1243000 ریال باید می بود.
موضوع دوم این است که مجلس محترم سه دهک بالای خانوارهای کشور را حذف می کند. به فرض آن که متوسط تعداد افراد در خانوار در دهکهای مختلف خانوار برابر باشد (که البته تفاوت مشهودی دارد) و متوسط تعداد شاغلان در هر یک از این گروهها مساوی باشد (که البته این هم فرض نادرستی است) 30 درصد از جمعیت با حذف سه دهک بالای درآمدی حذف می شوند. در این صورت حدود 24 میلیون نفر از فهرست دریافت کنندگان یارانه حذف می شوند. با این اوصاف اشخاص باقیمانده می توانند بدون ایجاد اختلال در بودجه ی تخصیص داده شده به هدفمندکردن یارانه ها، 30 درصد اضافه دریافت کنند. این بدان مفهوم است که این اشخاص مبلغ 585 هزار ریال می توانند دریافت کنند.
با این محاسبات اگر تعدیلی در قدرت خرید یارانه ی نقدی برای این گروه باقیمانده حاصل شود و این گروه 75 درصد از قدرت خرید ازدست داده ی خود را در مبلغ جدید به دست آورند، رقم قابل پرداخت به هر نفر در فهرست جدید معادل 024، 1 هزار ریال می شود که به صورت تقریبی گفته شده است سهم هر نفر می تواند با اندکی تعدیل به یک میلیون ریال برسد.
یک نکته ی نهایی در متن این است که دولت نباید با استفاده از تورم و افت قدرت خرید یارانه ی نقدی، آن را به نقطه ای برساند که مردم فرض کنند؛ بود و نبود یارانه ی نقدی یکی است. اگر دولت اعتقاد دارد که این یارانه باید پرداخت شود و این همه ساز و کار برای آن مطرح می کند، باید قدرت خرید یارانه را هم حفظ کند و اگر اعتقاد ندارد که این یارانه درست است، باید صادقانه به جامعه اعلام کند که این پرداخت نادرست است و نباید انجام شود. برخورد توام با دودلی و تردید و متکی بر نگاه "بگذار بگذرد"، عملی نادرست و خلاف صداقت است. دولت باید موضعی شفاف داشته باشد نه آن که انتقاد کند، ولی همان کاری را که نسبت به آن انتقاد می کند، ادامه بدهد.

وزیر کار البته با تاکید بر اینکه در دورانی قرار نداریم که بتوانیم حتی یک ریال اشتباه کنیم، گفته است: در این 3 سال تلاش کردیم مزد از تورم پیشی بگیرد، چراکه ما درک می کنیم که سفره ها تهی تر شده است.
علی ربیعی بابیان اینکه سخت ترین سال های اقتصادی کشور را تجربه می کنیم، اظهار داشته است: برای گذر از این بحران بدون همدلی و همکاری نمی توانیم کاری کنیم و باید با عقلانیت، کار کار شناسی و پرهیز از حیف ومیل اموال، برای حل بحران ها کمک کنیم.
وی با تأکید بر اینکه در دورانی قرار نداریم که بتوانیم حتی یک ریال اشتباه کنیم، تصریح کرده است: باید کارهای عوام فریب و نفع رسان کوتاه مدت را فراموش کنیم چراکه به نفع کشور نخواهد بود.
وی در ادامه افزوده است: من مسئول حذف یارانه ها هستم، برخی ها به غلط یارانه را به همه دادند، عده ای که نیاز نداشتند دریافت کردند و امروز که می خواهیم یارانه غیرمنطقی را حذف کنیم، در آستانه انتخابات به دولت یارانه حذف کن تعبیر می کنند.
ربیعی با تأکید بر اینکه به کار و تلاش و سخت کوشی در کنار عقلانیت نیاز داریم، ابراز داشته است حق نداریم دیگر موفق نشویم، بچه های ما و سفره های تهی نیاز به این موفقیت دارند، ضمن اینکه ما باید با مدارا در کنار هم کارکنیم، چراکه برای حل مسائل ایران، نیاز به اجماع داریم و دولت بر این سیاق تلاش خود را تداوم می بخشد.
وی تأکید کرد: بین دولت مفسد و فساد ستیز تفاوت وجود دارد و دولت آقای روحانی دولت فساد ستیز است. سیاست هایی که در دوره های گذشته در امر رفاهی صورت گرفت سیاست هایی بود که برای سرمایه داران صورت گرفت، نه برای بخش محرومان.
وی با اشاره به اینکه با مستمری بازنشستگی زندگی را اداره کردن سخت است، خاطرنشان کرد: یخچال خالی پدربزرگ بازنشسته، سخت است و دولت این ها را درک می کند ولی سیستم دولت توده ستایانِ و بدون برنامه ریزی، برای لایه های پایین جامعه مساعدتی ندارد و باید بخشی از حذف هدفمندی یارانه ها را به این حوزه بیاوریم.