پیش گامان تشیع در روزگار پیامبر (صلی الله علیه و آله)

شناخت تاریخ تشیع و وجود آن در روزگار پیامبراکرم صلی الله علیه و آله یکی از جنبه های مهم تاریخی است. در این نوشتار به شناخت پیشگامان تشیع پرداخته و با اسامی ایشان بیشتر آشنا می شویم.

برای شناخت پیش گامان تشیع، رجوع به کتاب هایی که در این زمینه نوشته شده، خالی از دشواری و پیچیدگی نیست و ممکن است موضوع به شماری از مقاصد و مناقشات کشیده شود. در نتیجه ما نام شماری از صحابیانی را که به تشیع شهرت داشته و به آن منسوب بودند، در اینجا ذکر می کنیم:
عبدالله بن عباس، فضل بن عباس، عبیدالله بن عباس، قثم بن عباس، عبدالرحمان بن عباس، تمام بن عباس، عقیل بن ابی طالب، ابوسفیان بن حرث بن عبدالمطلب، نوفل بن حرث، عبدالله بن جعفر بن ابی طالب، عون بن جعفر، محمد بن جعفر، ربیعة بن حرث بن عبدالمطلب،  طفیل بن حرث، مغیر بن نوفل بن حارث، عبدالله بن حرث بن نوفل، عبدالله بن ابی سفیان بن حرث، عباس بن ربیعة بن حرث، عباس بن عتبة بن ابی لهب، عبدالمطلب بن ربیعة بن حرث، جعفر بن ابوسفیان بن حرث.
افرادی که نام آنها ذکر شد، از سرشناسان بنی هاشم هستند؛ نام شمار دیگری از شیعیان که از طایفه بنی هاشم نیستند، به این قرار است:
سلمان محمدی، مقداد بن اسود کندی،  ابوذر غفاری، عمار بن یاسر، حذیفة بن الیمان، خزیمة بن ثابت، ابان بن سعید بن عاص، زید بن صوحان عبدی
این پنجاه نفر، صحابه ای هستند که طبقه نخست شیعه را تشکیل می دهند. کسانی که می خواهند با زندگی و چگونگی شیعه شدن این اصحاب بیشتر آشنا شوند، می توانند به کتاب های رجالی(کتاب هایی که در مورد افراد توضیح داده اند) مراجعه کنند.(1)
شماری از صحابیان بزرگ در روزگار پیامبر (صلی الله علیه و آله)به دوستی علی (علیه السلام) شهرت داشتند؛ مانند سلمان فارسی که می گفت: «ما با پیامبر (صلی الله علیه و آله)بیعت کردیم که خیرخواه مسلمانان و دوستدار علی (علیه السلام)باشیم».

دیگری ابوسعید خدری است که می گوید: «مردم به انجام پنج کار فرمان یافتند که چهارتای آن را انجام دادند و یکی را وانهادند» . چون از آن چهارتا از وی پرسیدند، گفت: «نماز، زکات، روز ماه رمضان و حج» . پرسیدند آنکه وانهاده شد چه بود؟ گفت: «ولایت علی بن ابی طالب» . گفتند: «آیا این هم در شمار آن چهار واجب بود؟» گفت: «بلی، این هم مثل آنها واجب بود».(2)
از دیگر شیعیان علی(علیه السلام)، ابوذر غفاری، عمار بن یاسر، حذیف بن الیمان، ذوالشهادتین خزیم بن ثابت، ابوایوب انصاری، خالد بن سعید و قیس بن سعد بن عباده بودند(3).