شما چقدر به عهد خود وفا می کنید؟

در تعلیمات اسلامی ما آمده است که هر كس بخواهد به دیگری وعده ای بدهد باید در موقع دادن وعده، قدرت خود را ارزیابی كند كه آیا می تواند به وعده ای كه می دهد، وفا كند یا نه و در صورتی كه توانایی ندارد وعده ندهد. امیرمومنان علیه السلام فرمود: چیزی را كه از وفاكردن به آن عاجزی وعده مكن.  و فرمود: چیزی را كه یقین به وفای آن نداری وعده مده.

عهد و پیمان از قوانین بین المللى اسلام مى باشد و هیچ کس حق ندارد به عهدش، بى وفایى کند حتى نسبت به کفار. امام باقر (علیه السلام) مى فرماید: خداوند در سه چیز، بر هیچ کس رخصتى نداده است یکی از آن سه چیز وفاى به عهد در مورد نیکوکاران باشد یا اهل گناه .
بنابراین وفای به عهد و پیمان كه یكی از فرایض و از جمله آداب معاشرت و حسن سلوك با مردم به شمار می رود، باید همیشه مورد توجه سالك الی الله باشد.

وفای به عهد علامت ایمان

قرآن مجید یكی از ویژگیها و خصوصیات افراد با ایمان را وفای به عهد می داند و می فرماید: وَ الَّذِینَ هُمْ لِأَماناتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ راعُونَ.[1] مومنان آنها هستند كه امانتها و عهد خود را مراعات می كنند.

نشانه نیكوكاران:

در جای دیگر، قرآن مجید وفای به عهد را نشانه افراد نیكوكار دانسته و می فرماید: ... الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذا عاهَدُوا... (بقره / 177)... نیكوكاران كسانی هستند كه به عهد خود (هنگامی كه عهد بستند) وفا می كنند... (مومنون / 8، معارج / 32)

اهمیت وفای به عهد در روایات

در روایات نیز به وفای به عهد و پیمان توصیه زیادی شده است كه توجه شما را به پاره ای از آن روایات جلب می كنیم.

وفای به عهد از ویژگی های مومنان

رسول گرامی اسلام  صلی الله علیه و آله  فرمود: من كان یومن بالله و الیوم الاخر فلیف اذا وعد. آن كس كه به خدا و روز جزا ایمان دارد باید به وعده خود وفا كند. (اصول كافی، ج 2 / ص 364، حدیث 2)
حضرت علی علیه السلام فرمود: ان الوفاء بالعهد من علامات اهل الدین. وفای به عهد از نشانه های مردم متدیّن است. (سفینة البحار، ج 2 / ص 675)

وفای به عهد همانند نذر است

هشام بن سالم می گوید: امام صادق علیه السلام فرمود: وعده ای كه مومن به برادر دینی خود می دهد نوعی نذر است كه وفا كردن به آن لازم است جز اینكه كفاره ندارد و هر كس از وعده ای كه داده است تخلّف كند با خدا مخالفت كرده و خود را در معرض خشم پروردگار قرار داده و این همان است كه قرآن می فرماید: «ای كسانی كه ایمان آورده اید! چرا سخنی می گویید كه عمل نمی كنید؟ (اصول كافی، ج 2 / ص 364، حدیث 1)

خلف وعده، موجب خشم خدا است:

امیرمومنان علیه السلام در فرمان خود به مالك اشتر فرمود: بپرهیز از اینكه به مردم وعده بدهی و تخلّف كنی... زیرا (تخلف از وعده) موجب خشم خدا و مردم خواهد شد، چنانكه قرآن می فرماید: «نزد خدا بسیار خشم آور است كه بگویید چیزی را كه به آن عمل نمی كنید...» (نهج البلاغه، صبحی صالح، نامة 53)

وفای به عهد از حقوق ایمانی است:
امام صادق    علیه السلام    فرمود: (اصول كافی، ج 2 / ص 166، حدیث 3) مومن برادر مومن و مانند چشم و راهنمای اوست، به او خیانت نمی كند و ستم روا نمی دارد و او را فریب نمی دهد و به او وعده ای نمی دهد كه تخلّف كند.

سخن آخر:
همان گونه كه از آیات و روایات استفاده می شود مسئله وفای به عهد از مسائل مهم و اساسی به شمار می رود كه در دین مقدس اسلام مورد كمال عنایت قرار گرفته است، زیرا اگر بنا باشد به این مسئله اساسی توجه نشود زندگی مردم متلاشی خواهد شد و در اثر بی نظمی و هرج و مرج مردم از یكدیگر سلب اعتماد خواهند كرد و در نتیجه زیربنای روابط اجتماعی سست می شود. از این رو اسلام آنقدر به وفای به عهد اهمیت می دهد كه حتی در مورد دشمن و كسی كه از نظر عقیده و مسلك و هدف با انسان توافق ندارد وفای به عهد و پیمان را لازم می شمرد.