تبیان، دستیار زندگی
در ماه میهمانی خدا استان چهارمحال و بختیاری نیز هم نوا با دیگر شهرهای میهن عزیزمان رنگ و بوی دیگری به خود می گیرد. میهمانی آغاز شده است و زمان دیگری است که با پخت انواع نان های خوشمزه از میهمانان گرانقدر این ماه پذیرایی شود. ما هم تصمیم گرفتیم با سفر به ا
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

نان های ویژه بختیاری برای میهمانان خدا

در ماه میهمانی خدا استان چهارمحال و بختیاری نیز هم نوا با دیگر شهرهای میهن عزیزمان رنگ و بوی دیگری به خود می گیرد. میهمانی آغاز شده است و زمان دیگری است که با پخت انواع نان های خوشمزه از میهمانان گرانقدر این ماه پذیرایی شود. ما هم تصمیم گرفتیم با سفر به این خطه شما را میهمان میزبانان مهربان بختیاری کنیم. با ما همراه شوید و هنگام افطار مزه خوب نان های این دیار را امتحان کنید.

به کوشش علیرضا عابدینی- بخش گردشگری تبیان
نان

نان « فتیر »

پختن « فتیر» یکی از سنت های قدیمی است که به ویژه در شب ۲۱ ماه رمضان و شب های قدر، در شهرستان « بن» (Ben) انجام می شود. در این ایام، هر خانواده با توجه به بضاعت مالی، و با نیت برآورده شدن حاجت و استجابت دعا، به پخت و نذر فتیر پرداخته و این نذر را هنگام افطار در بین مردم روزه دار و همچنین احیاء کنندگان شب قدر توزیع می کنند.
« فتیر» نوعی نان است که خمیرش از آرد، شیر و خشک بار ( گردو، کشمش، بادام ) تهیه شده و برای پخت بر روی این نان، زرده تخم مرغ، گل رنگ، زعفران و زیره افزوده و آن را در تنور می پزند.

« اَگیردَك »

« درشتی » نان گرد کوچکی است که از ترکیبات آرد گندم، آرد جو، شیر، کشک، شنبلیله، کنجد، آویشن و… در شهرستان « کوهرنگ » چهارمحال و بختیاری پخت می شود.

« اَگیردَك » نیز نوعی نان است که با همان خمیر « فتیر » درست می شود ولی به جای اینكه در تنورپخته شود در داخل روغن سرخ می شود و بعداز سرخ شدن روی آن شكر می ریزند.

آرپاچورگه(پختن نان جو):

زنان شهر « بن » در ماه مبارك رمضان اقدام به پخت نان جو می كنند. و آن را بین مردم و روزه داران توزیع می نمایند. مردم شهر « بن » عقیده دارند افطار با نان جو ثواب زیادی دارد و به یاد سختی های اهل بیت (ع) اگرنان جو موجود باشد، با آن افطار می كنند.

« درشتی »

« درشتی » نیز یکی از انواع مختلف نانهای محلی شهرستان « کوهرنگ » است که  با ترکیبات گیاهان دارویی منطقه مانند آویشن، شنبلیله و… پخت می شود.
« درشتی » نان گرد کوچکی است که از ترکیبات آرد گندم، آرد جو، شیر، کشک، شنبلیله، کنجد، آویشن و… در شهرستان « کوهرنگ » چهارمحال و بختیاری پخت می شود.

« کاکولی »

« کاکولی » نیز نام نان دیگری است که زنان استان چهارمحال و بختیاری به صورت همیار گروهی می پزند. در « شهرکرد » افرادی که کاکولی پخته اند در صحن مطهر امام زادگان، حلیمه و حکیمه خاتون، آن ها را بین زائران، رهگذران و نمازگزاران پخش می کنند.
« کاکولی » نوعی نان است که خمیرش از شیر، آرد و خشکبار(گردو،کشکش، بادام) تشکیل شده و برای پخت بر روی این نان زرده تخم مرغ، گلرنگ، زعفران، زیره و ….زده می شود و در تنور پخت می شود.
در شب ۲۷ ماه رمضان تمامی شهرهای این استان « کاکولی پزون » دارند و دراین شب هر خانواده با توجه به بضاعت مالی و برآورده شدن حاجت و استجابت دعا به پخت « کاکولی » پرداخته و در بین مردم توزیع می کنند.
« کاکولی پزون » رسمی قدیمی در استان چهارمحال و بختیاری است. کاکولی پزون یکی از آداب قدیمی است که در سرتاسر این استان بخصوص شهر « فرخ شهر» و شهرهای دیگر استان از جمله « بروجن » رایج است که در « بروجن » این نان به نام « کپه چی » معروف است.

نان

« نان یوخا »

مردم روستاهای شهرستان سامان استان چهارمحال و بختیاری قبل از ورود به ماه مبارک رمضان و زمانی که می خواهند به استقبال ماه مبارک رمضان بروند، به پخت نوعی نان نذری به نام « یوخا » می پردازند.
نان « یوخا » توسط زنان روستایی در منازل تهیه می شود و شامل نان و شیره ای است که از شیره انگور، گردو، بادام و روغن حیوانی و … تهیه می شود و در اصل این نان از محصولات تهیه شده خود مردم تهیه می شود و در بین تمامی اهالی روستا توزیع می شود.

نان

خوردن گوشت شتر:

طبخ گوشت شتر یكی از آداب و رسوم شهر « بن » در ماه رمضان است . مردم شهر « بن » عقیده دارند كه خوردن گوشت شتر در این ماه ثواب زیادی دارد و باعث تقویت بدن برای روزه داری می شود . معمولاً گوشت شتر را بصورت آبگوشت درست كرده و دراین ماه مبارك میل می كنند.

انواع آش

چهارمحال و بختیاری به واسطه داشتن پوشش گیاهی متنوع دارای گیاهان دارویی مختلفی است، از این رو پختن آش ها با تبحر خاص از این گیاهان دارویی و کوهستانی در مناطق مختلف ، از ویژگی های اصلی این منطقه است.

در شب ۲۷ ماه رمضان تمامی شهرهای این استان « کاکولی پزون » دارند و دراین شب هر خانواده با توجه به بضاعت مالی و برآورده شدن حاجت و استجابت دعا به پخت « کاکولی » پرداخته و در بین مردم توزیع می کنند.

این منطقه آش های مختلفی دارد که دستور پخت آن را فقط زنان این منطقه می دانند و این در حالی است که پختن آش ها در ماه مبارک رمضان و نذر و توزیع آن در بین مردم از توجه خاصی برخوردار است.
پختن شله زرد، پختن آش های محلی مانند آش دوغ، آش رشته، آش کشک، پختن انواع حلواها، پختن نان جو نیز از دیگر غذاهایی است که مردم این استان نسبت به پختن آنها و توزیع آنها در بین همسایگان و مردم توجه زیادی دارند.

آش عیدی

در شهر بن، در تمامی اعیاد مانند عید قربان، غدیر، نوروز و به ویژه عید سعید فطر رسمی قدیمی وجود دارد و آن بردن کادو (هدیه ) و عیدانه برای تازه عروس های فامیل می باشد، که از سنت های نیکو و پسندیده به شمار می رود. در این رسم، بزرگان خانواده داماد، با خرید هدایایی به منزل پدری عروس رفته و برای عروس عیدی می برند. آشی نیز همراه این جشن وجود دارد که به « آش عیدی » معروف است. میهمانان علاوه بر کادو ، مواد مورد نیاز برای پخت غذا از جمله برنج، گوشت، میوه، روغن و ... را نیز به همراه برده و یا غذایی را در منزل طبخ و همراه خود به منزل نوعروس می برند.

توزیع حنا

این آداب رسوم قدمتی دیرینه در استان دارد و کسانی که نیت و حاجت مشترک دارند، حنا را در بین زائرین تقسیم می کنند و این رسم در عصر روز 27 ماه رمضان در امامزاده « حلیمه » و « حکیمه خاتون » شهرکرد انجام می شود.



منابع: زنگ خبر، سرزه، ایران مطلب، مهرنیوز، باشگاه خبرنگاران جوان