انواع صنایع دستی

در مقالات گذشته، بخش اول و دوم برخی از انواع صنایع دستی ایران را معرفی نمودیم. اینک با معرفی 8نوع از هنرهای دستی به این مبحث خاتمه می دهیم.

روشی از تولید فرآورده های چوبی که طی آن با استفاده از روکش به دست آمده از به هم چسباندن و برش زدن قطعات کوچک فلزات، استخوان و انواع چوب در شکل ها و طرح های سنتی معمولا به صورت هندسی و به کمک ابزار و وسایل مختلف، فرآورده هایی مانند انواع قاب ژس، جعبه، شکلات خوری ، میز ، صندلی و حتی مبل ساخته می شود.

در این هنر ، طرح ها و نقش های سنتی را بر روی زمینه چوبی یا سرامیک اجرا و سپس داخل خطوط طرح ها را خالی و فضای خالی شده را با قطعات آماده چوب، سرامیک، فلز ، صدف و سنگ پر می کنند. هنر معرق ، معرق چوب، کاشی معرق، معرق سوخت روی چرم را شامل می شود.
با توجه به اهمیت این هنر که در کنار منبت کاری و خاتم سازی به عنوان هنری منحصر به فرد ایران اسلامی است، در مقاله ای جدا به آن خواهیم پرداخت.

"هنر-صنعتِ" شکل بخشیدن به گِل ، پخت آن در کوره، تزئین آن با رنگ، لعاب و نقش و سرانجام پخت دوباره در کوره که در کشورمان سابقه ای بس طولانی دارد.
از کاشی که خود انواع مختلفی نظیر هفت رنگ، معرق و معقلی دارد، برای تزئین و زیبایی اماکن مذهبی و دیگر مجموعه های فرهنگی و گاه ساختمانهای مسکونی استفاده می کنند. ایرانی ها در این هنر ، پیشینه ای کهن و درخشان دارند و پیوسته هنرشان در ابعاد جهانی مطرح بوده و هست.
کاشی های معرق مسجد شیخ لطف الله در اصفهان، کاشی های هفت رنگ مسجد امام اصفهان، کاشی های مَعقِلی موجود در مسجد گوهر شاد مشهد و بُقه شیخ صفی الدین اردبیلی و غیره همه بیانگر ذوق و هنرِ سرشار ایرانیان در ساخت کاشی و زیباسازی بناست.
کاشی سازی از جمله هنرهایی است که طی دو دهه اخیر مورد توجه فراوان قرار گرفته است و کاشی کاران هنرمند ایرانی به ویژه کاشی کاران اصفهانی، مشهدی و شیرازی برای زینت بخشیدن و احیاء و مرمت اماکن متبرکه در دخل و خارج کشور و دیگر آثار باستانی و فرهنگی تلاش و کوشش بسیار کرده اند.

عبارت است از ساخت اشیاء مختلف نظیر سرویس چایخوری، تُنگ و همچنین برخی زیورآلات با استفاده از مفتول های نقره، طلا و به طور نادر مس، و به کمک ابزار و وسایل ساده فلزکاری نظیر حدیده، نورد، انبر، قیچی و کوره مخصوص.

مراد ساخت بدنه فلزی ، لعاب کاری ، پخت ، نقاشی و پخت دوباره اشیاء در کوره است که همه این مراحل به کمک ابزار و وسایل ساده و استفاده از طرح های اصیل و سنتی در مرحله نقاشی انجام می شود و به نام "مینای نقاشی" هم معروف است.

منظور ساخت اشیاء و وسایل ظریفی است که در آن ها عامل هنر به مراتب بیش از فنون تعیین کننده ای بوده است. این گروه شامل نگارگری، نقاشی روی صدف، لاکی (=نقاشی روغنی) ، تذهیب و تشعیر می شود.
برای دیدن ویژه نامه نگارگری اینجا کلیک کنید.

مراد ساخت و تولید جواهرات محلی و همچنین زیورآلات با استفاده از طلا ، نقره و انواع آلیاژ هاست.

نظیر فیروزه نشانی (فیروزه کوبی)، طلاکوبی روی فولاد، انواع عروسک های محلی (عروسک با لباس های سنتی مناطق مختلف کشور)، تخت کشی گیوه (آجیده و لته ای ) و غیره که با ابزار و وسایل دستی و با استفاده از طرح های سنتی ساخته و پرداخت می شود.1