تبیان، دستیار زندگی
کلیدهای رفتار والدین با نوجوانان در دوران بلوغ(2) قسمت اوّل(رفتارش طبیعی است امّا..) هم زمان با تغییراتی که در کودکان به هنگام رسیدن به سنّ بلوغ روی می‌دهد، والدین نیز دچار تغییراتی می‌شوند. این دگرگونی‌ها ممکن...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

شما هم تغییر کرده اید

کلیدهای رفتار والدین با نوجوانان در دوران بلوغ(2)



قسمت اول(رفتارش طبیعی است اما...)

هم زمان با تغییراتی که در کودکان به هنگام رسیدن به سنّ بلوغ روی می‌دهد، والدین نیز دچار تغییراتی می‌شوند. این دگرگونی‌ها ممکن است به نحوی باشد که به توانایی والدین در برخورد با فرزند بالغ‌شان لطمه وارد آورد. تغییراتی از قبیل مشکلات زناشویی، بحران میانسالی، مشکلات اقتصادی، بحران هویت، افسردگی و سایر گرفتارهایی که در یک زندگی عادی رواج دارند. افزون بر اینها، تغییراتی نیز هستند که تاکنون درباره آنها بحث نشده است و ما به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:


قدرت هوش شما کاهش می‌یابد.

تصوّر می‌کنم این جمله از« مارک تواین» باشد که می‌گوید: «هنگامی که 16 ساله بودم والدینم خیلی احمق بودند. هنگامی که 20 ساله شدم اطلاعات و دانشی که آنها در طی 4 سال به دست‌ آورده بودند، خیره‌کننده بود.»

اگر چه مدرکی علمی برای حمایت از این فرضیه وجود ندارد، اما به نظر می‌رسد که انرژی ویژه‌ای که کودک برای رشد فیزیکی خود در دوران بلوغ نیاز دارد، از مغز والدین او کاسته می‌شود. نتیجه این‌که، ضریب هوشی ما کاهش یافته و از دست می‌رود و نسبت به دورانی که کودکی 9 یا 10 ساله داشتیم، از توانایی هوشی پایین‌تری برخوردار خواهیم بود. به دلیل همین‌ فروکش کردن ضریب هوشی است که برخورد منطقی و استدلالی ما نیز دچار نقصان می‌شود و توانایی ما در رویارویی با دشواری‌ها و یافتن راه حل، به شدت کاهش می‌یابد.


تغییرات بدنی.

هنگامی که فرزندتان بالغ می‌شود، تغییراتی در شما روی داده است که شاید برای خودتان ملموس نباشد، اما برای فرزندتان بسیار آشکار است. متأسفانه هنوز مشخص نشده است که این تغییرات به طور دقیق کدام‌اند. ممکن است طرز لباس پوشیدن، طرز سخن گفتن، رفتار، مدل مو و یا غیره باشد. ولی بی‌تردید یک چیز بدتر شده است. کودکی که همیشه می‌خواست با شما باشد، اکنون در سنّ بلوغ مایل نیست با شما در جایی ظاهر شود، گویا حضور شما برای او خجالت‌آور است. به همین دلیل ممکن است از دعوت کردن دوستانش به منزل خودداری کند تا وجود شما سبب خجالت او نشود. در صورت دعوت دوستان نیز، در اتاق را به روی خود قفل می‌کند تا کمتر با شما روبه رو شود. اگر فرزندتان را به مدرسه، سالن ورزش یا سینما می‌رسانید، ممکن است از شما بخواهد او را نزدیک محل مورد نظر پیاده کنید تا دوستانش شما را نبینند. نوجوانان به‌طور معمول دوست ندارند در مجامع عمومی با والدین خود ظاهر شوند، به همین دلیل در موقع قدم زدن نیز چند قدم جلوتر و یا عقب‌تر از والدین خود حرکت می‌کنند. اگر چه آنها پیشتر دوست داشتند با خانواده خود به گردش بروند، ولی اکنون از موقعیّت‌هایی که موجب می‌شود همه بدانند شما والدین آنها هستید، اجتناب می‌کنند. شاید پیشتر در میهمانی‌های خانوادگی شرکت می‌کردند ولی در سن بلوغ تمایلی به آن نداشته باشند.


افزایش سن و فراموش‌کاری.

شما ممکن است در دوران نوجوانی خود خواب بوده و یا به‌طور کلّی این دوره از زندگی خود را فراموش کرده باشید. هیچ خاطره‌ای از دوران نوجوانی خود نداشته و ندانید نوجوان بودن یعنی چه، به ‌همین دلیل قادر نخواهید بود هیچ نوع ارتباطی با یک نوجوان و نیاز‌ها و مشکلات او برقرار کنید.

این فراموش‌کاری می‌تواند در مورد سایر مسائل نیز مطرح باشد.

آشپزی یکی از مسائل است که ممکن است دچار فراموشی شود. دست‌پخت شما ممکن است تغییر کند و فرزندتان تمایلی به خوردن غذا نشان ندهد و به استفاده از کنسرو روی بیاورد. ممکن است مدیریّت خرید مواد غذایی را نیز فراموش کرده باشید، مواد خوراکی فراوانی بخرید و یخچال منزل را پر کنید ولی فرزندتان گله کند که در منزل چیزی برای خوردن وجود ندارد. اگر از فرزندتان سوال کنید به چه غذایی علاقه دارد، پاسخی دریافت نخواهید کرد. در واقع ممکن است علّت غذا نخوردن فرزندتان این باشد که نمی‌خواهد با شما غذا بخورد. اگر همان غذا را در یخچال قرار داده و کاری به فرزندتان نداشته باشید، متوجه می‌شوید که غذای مذکور ناپدید شده است. اگر فرزند شما به غذاهای خاصی علاقه دارد، آنها را برای او تهیه کنید و زمان و نحوه خوردن آن را نیز به عهده او بگذارید.

والدین ممکن است در اثر فراموش‌کاری، مطلبی را بارها برای فرزندشان تکرار کنند به گونه‌ای که او گفته‌های آنها را به دقّت در خاطر داشته باشد. برای جلوگیری از این امر بهتر است صحبت‌ها و نصایح خود را در تقویمی یاد‌داشت کنید تا از تکرار بیش از حد آنها جلوگیری شود.


ارتجاعی شدن.

تا زمانی که فرزند شما بالغ نشده است، احساس می‌کنید که قادر هستید او را درک کنید ولی با ورود او به سنّ بلوغ، شما نیز به دوران گذشته (هنگامی که جوان بودید) باز می‌گردید، سنّتی می‌شوید و از فرزندتان انتظار دارید عاداتی را که در آن دوران رایج بوده است از خود نشان دهد، و این‌گونه توانایی شما در درک فرزندتان کاهش می‌یابد.

ممکن است با لذّت تمام درباره دوران گذشته سخن بگویید، به آهنگ‌های قدیمی گوش دهید و از آنچه که اکنون می‌گذرد غافل باشید و حتی نام فیلم‌های جدید، کتاب‌های تازه و یا ورزشکاران روز را هم ندانید. در چنین حالتی، هیچ‌گاه سعی نکنید برای فرزندتان لباسی بخرید زیرا نمی‌دانید که مد روز چیست و اطلاعات شما حتی از سایر والدین نیز کمتر است.


توانایی برقراری ارتباط در شما پایین می‌آید.

گاهی اوقات وقتی با فرزندان‌تان سخن می‌گویید آنها طوری به شما نگاه می‌کنند که گویی شما نادان هستید و آنها چیزی از سخنان شما نمی‌فهمند. وقتی از آنها می‌خواهید کاری را انجام دهند، توجّهی نمی‌کنند، گویی صدای شما را نشنیده‌اند و یا ممکن است برخلاف خواسته ی شما عمل کنند. آیا در چنین مواردی می‌توان گفت که شما توانایی برقراری ارتباط با فرزندان خود را از دست داده‌اید؟ وقتی شما با آنها حرف می‌زنید امّا آنها توجّهی به گفته‌های شما نمی کنند و سرگرم کار خود می‌شوند، به این دلیل است که یا سخنان شما را نمی‌فهمند و یا شما قدرت برقراری ارتباط با آنها را از دست داده‌اید و با زبانی بیگانه سخن می گویید.


شما سوهان روح می‌شوید.

گاهی اوقات صرف حضور شما در کنار فرزند بالغ‌تان او را عصبانی می‌کند؛ در این موارد هیچ‌ سوالی از او نپرسید، حتی احوال‌پرسی هم نکنید زیرا ممکن است با پاسخ گستاخانه‌ای رو به رو شوید. گاهی اوقات هر کاری که شما بکنید او را عصبانی می‌کند. طرح پرسش‌های نابخردانه و نصایحی که فرزندتان بارها شنیده است، بر میزان وخامت این وضعیت می‌افزاید.


قدرت نفوذ شما کاهش می‌یابد.

در مرحله بلوغ ممکن است قدرت نفوذ شما روی فرزند‌تان کاهش یابد و حتی کمتر از تأثیر‌گذاری دوستان او باشد. در دوران مدرسه ابتدایی، والدین بیشترین نفوذ را روی کودکان خود دارند و هیچ عامل دیگری قادر نیست با آنها به رقابت برخیزد. در دوران مدرسه راهنمایی، این قدرت نفوذ مطلقه کاهش یافته و در ردیف نفوذ و تأثیرگذاری سایرین و دوستان فرزندتان قرار می‌گیرد. در دوران دبیرستان، قدرت نفوذ والدین بسیار اندک می‌شود و دوستان جایگزین آنها می‌گردند.

ادامه دارد....

منبع:

کتاب:کلیدهای رفتار با نوجوانان

نویسنده:دکتردن فونتنل/ترجمه:مسعودحاجی زاده-اکرم قیطاسی


مقالات مرتبط:

دوست نوجوان خود باشیم

آیا پدر و مادر خوبی هستیم؟

الگوی نوجوان شما چه كسی است؟

نوجوانی ، فصل تغییر و دگرگونی

نوجوانان بخوانند

نسل جوان در تیررس افسردگی

كدام روش تربیتی صحیح است ؟

نوجوانان تنها

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.