تبیان، دستیار زندگی
عزیزم! از جوانی به اندازه ای که باقی است استفاده کن که در پیری همه چیز از دست می رود و حتی توجه به آخرت و خدای متعال. از مکاید بزرگ شیطان و نفس اماره این است که جوانان را وعده اصلاح در زمان پیری می دهد
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

هایپر مارکت فرصت ها، در جوانی

فصل جوانی یکی از زیباترین و با ارزش ترین دوران زندگی انسان است؛ چرا که انسان در این دوره از عمر خود از شور، نشاط، قدرت و توانایی خاصی برخوردار است. توانایی و نیرویی که در دوره جوانی حاکم است، او را  به  اهداف خاصی از زندگی سوق می دهد. بسته به اینکه جوان در این دوره از چه هویت دینی و اجتماعی بر خوردار باشد، در رسیدن به اهداف زندگی خود بی تحرک و بی تفاوت نمی باشد.

علی بیرانوند/کارشناس حوزه - بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
جوان

دوران جوانی، دوران شکوفایی و جوانه زدن درخت زندگی و به بار نشستن میوه های شیرین زندگی انسانی است، از اینرو برای تحصیل و برداشت بهترین ثمرات این دوره از زندگی بهره مندی از خصوصیات و شاخص های اخلاقی لازم و ضروری است.

جایگاه و اهمیت فصل جوانی در متون اسلامی

در فرهنگ سخنان پیامبر اکرم (صلی الله علیه و اله)، جوانان از جایگاه خاصی برخوردارند؛ چرا که جوانان اولین کسانی بودند که بیعت الهی رسول خدا را اجابت نمودن و پیمان بیعت و همکاری با ایشان بستند.
حضرت در عبارت بسیار زیبایی در خصوص جوانان فرمودند: «شما را به نیكى با جوانان سفارش مى كنم، چرا كه آنان، دل هاى رقیق ترى دارند، به راستى كه خداوند، مرا بشارت دهنده و هشدار دهنده برانگیخت، جوانان با من هم پیمان شدند و پیران با من به مخالفت برخاستند. آن گاه این آیه را خواندند: «و عمر آنان به درازا كشید و دل هایشان سخت گردید» [1]
دوره ی جوانی از آنچنان اهمیتی بر خوردار است، که امام علی (علیه السلام) در خصوص آن می فرماید: «شَیْئَانِ لَا یَعْرِفُ فَضْلَهُمَا إِلَّا مَنْ فَقَدَهُمَا الشَّبَابُ وَ الْعَافِیَة؛ [2] دو نعمت است که ارزش آن را نمی دانند، مگر کسی که آنها را از دست داده باشد، جوانی و تندرستی». 
در اهمیت این فصل ارزشمند، پیامبر اکرم (صلی الله علیه و اله) به امام علی (علیه السلام) این چنین سفارش می فرماید: «اى على! چهار چیز را پیش از چهار چیز دریاب: جوانى ات را پیش از پیرى؛ و سلامتى ات را پیش از بیمارى؛ و ثروتت را پیش از فقر و زندگى ات را پیش از مرگ» [3]و همچنین امام صادق (علیه السلام) جوانان را مستعد گرایش به سوی هر خیری معرفی می فرماید: کما اینکه در منابع روایی نقل شده است: «عَلَیْكَ بِالْأَحْدَاثِ فَإِنَّهُمْ أَسْرَعُ إِلَى كُلِّ خَیْر؛ [4] جوانان را دریاب، که آنان به سوی هر نیکی پر شتابند».

از امام صادق (علیه السلام)فرمود: دوست ندارم جوانانِ شما را جز در دو حالت ببینم: دانشمند یا دانش اندوز. اگر جوانى چنین نكند، كوتاهى كرده و اگر كوتاهى كرد، تباه ساخته و اگر تباه ساخت، گناه كرده است و اگر گناه كند، سوگند به آن كس كه محمّد صلى الله علیه و آله را به حق برانگیخت، دوزخ نشین خواهد شد»

هایپر مارکت فرصت ها در جوانی

جوانی فصل شکوفایی استعداد ها و توانایی های درونی است، دوره ی ارزشمندی که به واسطه توانایی های به وجود آمده، افراد از فرصت های فراوان تحصیلی، اخلاقی و دینی و مذهبی بر خوردار می شوند.

غرفه تحصیل و یادگیری در هایپر مارکت جوانی

یکی از با ارزش ترین فرصت هایی که جوانان می بایست به خوبی از آن استفاده نمایند، فرصت تحصیل و تعلیم است، در واقع یک جوان مؤمن و قرآنی با تمسک به آموزه های ارزشمندی که از امامان معصوم خود به یادگار دارد، تحصیل علم را یکی از اولویت های مهم زندگی خود به حساب می آورد و در این خصوص هیچ گونه کوتاهی و سستی به خود راه نمی دهد.
از امام صادق (علیه السلام) در روایتی ارزشمند از منابع روایی، ضرورت تحصیل و یادگیری را در فصل جوانی این چنین بیان فرموده اند: «لَسْتُ أُحِبُّ أَنْ أَرَى الشَّابَّ مِنْكُمْ إِلَّا غَادِیاً فِی حَالَیْنِ: إِمَّا عَالِماً أَوْ مُتَعَلِّماً، فَإِنْ لَمْ یَفْعَلْ فَرَّطَ، فَإِنْ فَرَّطَ ضَیَّعَ، وَ إِنْ ضَیَّعَ أَثِمَ، وَ إِنْ أَثِمَ سَكَنَ النَّارَ، وَ الَّذِی بَعَثَ مُحَمَّداً (صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ) بِالْحَقِّ؛ [5] دوست ندارم جوانانِ شما را جز در دو حالت ببینم: دانشمند یا دانش اندوز. اگر جوانى چنین نكند، كوتاهى كرده و اگر كوتاهى كرد، تباه ساخته و اگر تباه ساخت، گناه كرده است و اگر گناه كند، سوگند به آن كس كه محمّد صلى الله علیه و آله را به حق برانگیخت، دوزخ نشین خواهد شد».
این روایت تکان دهنده به خوبی گواه بر جایگاه و اهمیت تحصیل و یادگیری در فرهنگ اسلامی دارد، برخلاف تصور کسانی که مکتب اسلام را مکتبی مخالف با پیشرفت و توسعه معرفی می کنند آموزه های دینی سر شار از نکات ارزشمندی در خصوص توصیه به تحصیل و یادگیری دارد. «یَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنكُمْ وَالَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ؛ [سوره مجادله، ِآیه11] و كسانى را كه دانشمندند [بر حسب] درجات بلند گرداند، و خدا به آنچه مى كنید آگاه است».

غرفه عبودیت و بندگی در هایپر مارکت جوانی

از جمله ویژگی های ارزشمند جوان قرآنی، پایبندی به عبودیت و بندگی خدای متعال است. جوان مؤمن و قرآنی به واسطه علم و آگاهی که کسب کرده، به هیچ وجه فریفته آمال و آرزوهای دنیوی نمی شود، به همین جهت اهداف دنیوی و اقتصادی، ایشان را از یاد خدای متعال و حق بندگی غافل نمی سازد، به راستی که، هدف از خلقت خود را بر اساس معارف قرآنی آموخته است،  به همین جهت همان طور که برای سایر امور زندگی خود ارزش قائل است، حق بندگی را در اولویت های وظایف و اهداف خود می داند: «وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُونِ؛ [ذاریات، آیه 56] من جنّ و انس را نیافریدم جز براى اینكه عبادتم كنند (و از این راه تكامل یابند و به من نزدیك شوند)!»

به نقل از امام علی (علیه السلام): «سزاوار است كه عاقل، از مستى ثروت، قدرت، دانش، ستایش و مستى جوانى بپرهیزد، چرا كه هر یك را بادهاى پلیدى است كه عقل را نابود مى كند و وقار و هیبت را كم مى نماید

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و اله) در توصیف و مدح این چنین جوانانی می فرماید: «إنّ اللهَ یُحِبُّ الشّابَّ الّذی یُفنیِ شَبابَهُ فی طاعَةِ الله؛ [6] خداوند جوانى را كه عمر خود را در عبادت خدا بسر میبرد دوست دارد» و همچنین در اهمیت عبادت و بندگی در جوانی از رسول خدا (صلی الله علیه و اله) نقل شده است: «ای اباذر هیچ جوانی به خاطر خدا دنیا و سر گرمی های آن را رها نکرد، و جوانیش را در راه اطاعت خدا پیر نکرد، جز این که خداوند متعال پاداش هفتاد و دو صدیق را به عطا فرمود».[7]

غرفه تزکیه نفس و قرب الی الله

«قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاها؛ [سوره شمس، آیه9] كه هر كس نفس خود را پاك و تزكیه كرده، رستگار شده». امام خمینی (ره) در خصوص توجه جوان به تهذیب نفس در کتاب ارزشمند شرح جنود عقل و جهل این چنین فرمودند: «بر جوانان حتمی و لازم است که تا فرصت جوانی و صفای باطن و فطرت الهی باقی و دست نخورده است، در صدد تصفیه و تزکیه برآیند و ریشه های اخلاق فاسد و اوصاف ظلمانیه را از قلوب خود بر کنند که، با بودن یکی از اخلاق زشت و ناهنجار، سعادت انسان در خطر عظیم است. در ایام جوانی، اراده و تصمیم انسان، جوان و محکم است، از این رو اصلاح نفس برای افراد آسان تر است، ولی در پیری اراده سست و تصمیم پیر است، چیره شدن بر قوه مشکل تر است».[8]

آسیب و آفت های غرفه ی جوانی

گروه سنی جوانان همانند سایر گروه ها در معرض آسیب و آفت های خطرناکی می باشند، به دلیل طولانی نشدن بحث، فرصت توضیح همه ی این موارد نیست، ولی به طور خلاصه و تیتر وار به مواردی اشاره می کنیم:
1-دوست و همنشین بد و ناشایست: «یا وَیْلَتى لَیْتَنی لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَلیلاً؛ [سوره فرقان، آیه 28] اى واى بر من، كاش فلان (شخص گمراه) را دوست خود انتخاب نكرده بودم!».
2-بیکاری، تنبلی و سستی در امور: :«إِیَّاكَ وَ خَصْلَتَیْنِ الضَّجَرَ وَ الْكَسَلَ فَإِنَّكَ إِنْ ضَجِرْتَ لَمْ تَصْبِرْ عَلَى حَقٍّ وَ إِنْ كَسِلْتَ لَمْ تُؤَدِّ حَقّا؛[9] از دو صفت بپرهیز؛ ملالت و تنبلى؛ اگر ملول باشى حق را تحمل نكنى و اگر تنبل باشى از اداى حق باز مانى».
3- مستی جوانی و جاذبه های جنسی: به نقل از امام علی (علیه السلام): «سزاوار است كه عاقل، از مستى ثروت، قدرت، دانش، ستایش و مستى جوانى بپرهیزد، چرا كه هر یك را بادهاى پلیدى است كه عقل را نابود مى كند و وقار و هیبت را كم مى نماید».[10]

سخن آخر:

این متن را با عبارتی زیبا از امام خمینی (ره) به پایان می رسانم: «عزیزم! از جوانی به اندازه ای که باقی است استفاده کن که در پیری همه چیز از دست می رود و حتی توجه به آخرت و خدای متعال. از کیدهای بزرگ شیطان و نفس اماره این است که جوانان را وعده اصلاح  در زمان پیری می دهد» [11]

پی نوشت ها:
[1]. سفینة البحار: ج ۲، ص ۱۷۶.
[2]. تصنیف غرر الحكم و درر الكلم: ص324، ح7532.
[3]. من لا یحضره الفقیه: ج ۴، ص ۳۵۷،ح۵۷۶۲.
[4]. الكافی: ج 8، ص93، ح66.
[5]. امالى (طوسى): ص 303، ح 604.
[6]. نهج الفصاحة: ص316، ح800.
[7]. بحار الانوار: ج77، ص 84.
[8]. شرح حدیث جنود  عقل و جهل: ص157.
[9]. من لا یحضره الفقیه، ج 4، ص355.
[10].  تصنیف غرر الحكم و درر الكلم، ص66،ح875.
[11]. حکمت نامه جوان، به نقل از صحیفه امام خمینی(ره): ج20، ص156.



مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.