تبیان، دستیار زندگی
روز ظلمت در تاریخ ایران 1953 بدترین سال برای دموكراسی ایران بود. در امریكا ژنرال دوایت ایزنهاور كه یك نظامی خشن بود در كاخ سفید مستقر شد. هانری ترومن رییس جمهوری دموكرات جای خود را به ژنرال جمهوریخواه داده بود، جان فوستردال...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

به مناسبت كودتای 28 مرداد 1332

روز ظلمت در تاریخ ایران

1953 بدترین سال برای دموكراسی ایران بود. در امریكا ژنرال دوایت ایزنهاور كه یك نظامی خشن بود در كاخ سفید مستقر شد. هانری ترومن رییس جمهوری دموكرات جای خود را به ژنرال جمهوریخواه داده بود، جان فوستردالس آشتی ناپذیر وزیر امورخارجه امریكا شد  و جای جرج مارشال را گرفت و بدترازهمه نیكسون معاون ایزنهاور بود. نیكسون از حامیان" مك كارتی" بود كه "  بیماری روانی " ضد روشنفكری داشت و " كتاب سوزان" كه در تاریخ امریكا به عنوان روزهای ظلمت از آن یاد شده است، در زمان این سناتور صورت گرفت . استالین مرده بود و اوضاع كرملین آشفته و همه رهبران آن كشور در مبارزه كسب قدرت شركت داشتند.

مالنكوف موقتاً جانشین استالین گردید . " بریا" كه درصدد كودتا بود كشته شد. استراتژی كرملین در مورد مسائل جهان روشن نبود. در واقع همه سرگرم نبرد بین خود بودند و به تنها مسأله یی كه توجهی نداشتند امور خارجی بود. روزنبرگهای جوان روی صندلی الكتریكی جان سپردند. در حالی كه در همه جهان فریاد بیگناهی آنها بلند شده بود حتی درامریكا و در كره ، جنگ پایان گرفت. فرانسه در نفاق و تظاهرات و اعتصاب ها فرو رفته بود. چین در حال حل و فصل مسائل داخلی خود بود. در لندن وینستون چرچیل كه همیشه با استقلال كشورها مخالف بوده است در" داوینیگ استریت" مستقر شده بود.

محافظه كاران انگلستان برای مبارزه با ملـّیون ایران و مصر اهرم قدرت را به او سپرده بودند و" آنتونی ایدن" وزیرخارجه اش درصدد ضربه زدن شدید به ایران بود.

در این روزهای تاریك جهان ، ایدن فرصت یافت جان فوستر دالس را راضی به كودتا در ایران كند. وحشت از كمونیسم كه پس از جنگ دوم درحال رشد بود و از هندوچین تا الجزایر ، ملت ها فریاد استقلال و آزادی می زدند زمینه خوبی بود كه فوستر دالس تسلیم نظرات ایدن شود.

نقش احزاب چپ

متأسفانه در ایران احزاب چپ و در رأس آنها حزب توده متوجه اوضاع جهان نبودند و تظاهرات و میتینگ های چند صد هزار نفره علیه امریكا و انگلستان برپا می كردند . ایدن وزیر خارجه انگلستان، جان فوستردالس را قانع كرد كه به زودی كمونیست ها قدرت را در ایران به دست می گیرند، در حالی كه نیروی ملیون به مراتب بیشتر از كمونیستها بود و حزب توده هرگز قادر نبود حكومت ملی دكتر مصدق را سرنگون كند.

از سوی دیگر اختیارات شاه محدود شده بود. در چنین شرایطی سازمان" سیا" امریكا با تبانی شاه و انگلستان بزرگترین ضربه را بر تاریخ دموكراسی ایران زدند و حكومت ملی دكتر مصدق را كه در سراسر مشرق زمین او را مبارز ضد استعمار می دانستند سرنگون كردند . خساراتی كه بر ایران از سقوط حكومت دكتر مصدق زده بشد بسیار سنگین بود. از آن زمان تا انقلاب اسلامی بهمن 1357 ارتش و همه امور ایران زیر كنترل دو دولت امریكا و انگلستان ،  به ویژه امریكا قرار گرفت . هنوز نسلی كه آن روز جوان و امروزعمری را گذرانده است ، كودتای ننگین 28 مرداد 1332( اوت 1935) را فراموش نكرده است .