تبیان، دستیار زندگی
معتقد بود مکلف، باید فقط با علم و روشنی حرکت کند. در تاریکی و شک، توقف کند تا روشن بشود. یعنی اینکه احتمال بدهید، اینگونه، اصلاً در شرع وجود ندارد. با علم فقط می توانید وظیفه تان را تشخیص بدهید.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

توصیه‌های انتخاباتی آیت‌الله بهجت

ایشان در بیانیه انتخابانی خویش، معتقد بود مکلف، باید فقط با علم و روشنی حرکت کند. در تاریکی و شک، توقف کند تا روشن بشود. یعنی اینکه احتمال بدهید، اینگونه، اصلاً در شرع وجود ندارد. با علم فقط می‌توانید وظیفه‌تان را تشخیص بدهید. همچنین انسان، باید اهل شر و خلاف را بشناسد، تا اهل خیر را هم بشناسد.

خلاصه بیانیه انتخاباتی مرحوم آقای بهجت

آیت الله بهجت از برجسته‌ترین مراجع معاصر شیعه و هم‌زمان از پارساترین و متقی‌ترین علما، بلکه از سرآمدترین عرفای شیعی، که عبودیت خویش را تا مراتب بالایی از تهذیب به همراه علم رساند. آن بزرگوار که از برجستگان مراجع تقلید معاصر به شمار می‌رفتند که به هر دو بال علم و معرفت، آن‌هم مراتبِ بالایی از هر دو مجهز شده بود و معلم بزرگ اخلاق و عرفان و دارای فیوضات معنوی نیز بودند. دل نورانی و مصفای آن پارسای پرهیزگار، آیینه‌ روشن و صیقل یافته‌ی الهام الهی، و کلام معطر او راهنمای اندیشه و عمل رهجویان و سالکان بود.

باید برای شناختش، تلاش جدیدی آغاز کرد؛ چیزی که خود، در زمان حیاتش، مانع بود. این گفت‌وگوی صمیمانه در بیت آیت الله بهجت - که یادآور سال‌ها عبادت و تهذیب نفس قله عرفان حوزه‌های علمیه شیعه می‌باشد - در منزل بیت مکرم ایشان، توسط خبرگزاری حوزه با فرزند گرامی ایشان، حجت الاسلام حاج شیخ علی آقا بهجت، در مقطع پیش از انتخابات ۷ اسفند ۱۳۹۴ (مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری) انجام گرفت. متن ذیل، ماحصل این گفت‌وگو پس از اصلاحاتی از سوی ایشان است:

توصیه‌های انتخاباتی آیت الله بهجت/مسؤولین، اگر مهذب نباشند، مملکت را می‌فروشند

- جامعه، آیت الله بهجت را به سلوک و عرفان می‌شناسند و کمتر با اندیشه‌های اجتماعی ایشان آشنایی دارند. اگر امکان دارد و موافق هستید، اندکی درباره نظریات اجتماعی ایشان، گفت‌وگو کنیم؟

آیت الله بهجت، در مسائل اجتماعی، خیلی نظرات مفصلی دارد. ایشان، معتقد بودند که مشکل اصلی، این است که مسلمانان دست برداشتند از کار خودشان؛ غافل شدند و کفار را به خودشان مسلط کردند. ایشان معتقد بودند، که انسان‌های مهذب با تخصصِ لازم باید سر کار باشند. مردم کسانی را که انتخاب می‌کنند، اگر مهذب نباشند، وطن و کشور را می‌فروشند، مملکت می‌فروشند، ملتی را می‌فروشند، سرنوشتی را می‌فروشند، و تا به حال هر چه به سر اسلام و مسلمین آمده از طریق اینکه انسان‌های غیرمهذب بر سر کار بوده است. آیت الله بهجت، می‌فرمود استعمارگران اینقدر در این زمینه مسلط هستند که کار به جایی رسیده بین شیعیان، فاصله انداختند. نه‌تنها بین مسلمانان اختلاف انداختند، بلکه بین شیعه و شیعه هم اختلاف انداختند، اما آن‌ها بین خودشان اتحاد برقرار کردند با آن جنگ‌های خونینی که سال‌های سال بین خودشان داشتند، این‌گونه شده هر کشوری می‌روند راحت می‌روند، بدون ویزا و عوارض ورود و خروج بین خودشان و وضع این قوانین بین ما مسلمانان و جدا کردن ما از هم. حتی فرمودند: یادم هست، که ما آن موقع در عراق بودیم، انگلیس‌ها که مسلط شده بودند به عراق، جلوی چند تا ایرانی را در کاظمین گرفته، گفته بودند اجنبی اینجا چکار می‌کنی؟ کار به جایی رسیده، کافر در کشور اسلامی، آن هم شهر شیعی، به شیعه می‌گوید اجنبی، خودش را اینقدر خودی می‌داند و مالک ممالک اسلامی می‌داند، اینقدر، کار ما به اینجا رسید.

از اینکه فاصله گرفتیم و کفار را الگو قرار دادیم، آن‌ها را بالای سرمان گذاشتیم، دور شدیم از دستورات اهل بیت، و آن‌ها را قدیمی دانستیم، این کار به اینجا رسید که بین شیعه و شیعه و شیعه و سنی و سنی با سنی اختلاف بیاندازند، تا حکومت بکنند. کار به جایی رسید، حالا بین شیعه و شیعه نیز تفرقه بیاندازند.

درخواست مدرسین برای توصیه‌های انتخاباتی آیت الله بهجت

- در آستانه انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان هستیم. گویا، ایشان توصیه‌هایی در این باره داشته‌اند که در سایت مرکز تنظیم و نشر آثار آیت الله بهجت نیز درج شده است. شما به عنوان فرزند آیت الله بهجت که سالیان طولانی با ایشان حشر و نشر داشتید، در تفسیر و تشریح جملات آیت الله بهجت، در انتخاب و صفات نمایندگان، اگر امکان دارد مطالبی را به اختصار بفرمایید

یک زمانی، بزرگان حوزه از ایشان درخواست کردند که درباره انتخابات، نظر بدهند. ابوی ما، یک کاغذی به من داد و فرمودند: توصیه‌های انتخاباتی این است، و بعد فرمودند: تا سال‌های سال اگر خواستند، فقط همین است. بیاناتی که اختصاص به زمانی و مکانی ندارد. بگویید همه‌اش را بخوانند، کم هم نکنند. البته بعدها، یک متممی از ایشان گرفتیم. وقتی ما این نوشته را دادیم به شخصیت‌های جامعه مدرسین، فردی بود که نسبت به آن‌ها از همه علمیتش بالاتر بود، ایشان گفت عجب؛ یک رأی دادن این همه حکم داشته است؟ علی ایّ حال، من بیانات و توصیه‌های انتخاباتی را، عناوینش را تقریباً با سرعت برای شما تشریح می‌کنم.
 در بیانیه انتخاباتی ایشان، بیان شده است که: اولاً چه کسانی حق دارند انتخاب بشوند، چه کسی می‌تواند انتخاب بشود. توانایی انتخاب شدن را چه کسانی دارند. ثانیاً، مردم به چه کسانی حق رأی دادن دارند.

شرایط نامزدهای انتخابات از دیدگاه آیت الله بهجت

تنها کسانی حق دارند کاندیدا شوند و امین مردم در امر دین و دنیا باشند، که: ۱- از رجال با عقل کامل کافی باشند. ۲- ایمان کامل در اعتقاد و عمل، و ۳- از شیعیان دوازده امامی باشند، ۴- عالم به مسائل شرعی شخصی و ۵- [عالِم به مسائل شرعی] اجتماعی باشد، ۶- التزام عملی به عقیده و ایمان داشته باشد و۷- با شجاعت باشد. (شجاعت مثل مرحوم مدرس، آقا می‌فرمود که رضا خان گفت سید از جان من چی می‌خواهی، گفت می‌خواهم تو نباشی؛ و نیز مثل شیخ فضل الله نوری تا به آن اندازه شجاعت داشته باشد، نه اینکه در برابر قدرت یک اسلحه کلت، زبانش لکنت بگیرد. [بلکه باید] تهدیدات در او اثر نکند). ۸- از آنهایی باشد که در اظهارات، لا یخافون فی الله لومة لائم. (در موضعگیری ها، تنها خشیت الهی را لحاظ کنند). ۹- خداترس باشد. ۱۰- از رشوه و منافع شخصی دور باشد. ۱۱- اعتدال فکری و مسلکی داشته باشد. ۱۲- اهل تدبیر باشد. ۱۳- پرهیزکار و متقی باشند، ۱۴- آینده‌نگر و برنامه‌ریز باشند. ۱۵- فقط با علم و آگاهی حرکت کند. ۱۶- زودتصمیم‌گیر و بدون مشورت نباشد. ۱۷- در روشنائی‌ها توقف و در تاریکی حرکت نکند. ۱۸- متخصص در پیاده کردن کلیات باشد. ۱۹- نقص را در وابستگی بداند، نه استقلال. ۲۰- قدرت بدست آوردن مجهولات از معلومات داشته باشد. ۲۱- با واجدین شرایط باشد، نه فاقدین.
می‌فرمود ۲۲- کسانی که تمام این ویژگی‌ها را نداشته باشد، ولو اینکه بعضی از این ویژگی‌ها، را هم داشته باشند، امین مردم نیستند و شرایط انتخاب شدن را ندارند. ۲۳- انتخابش بی‌اثر است. ۲۴- بلکه اصلاً رأی به او نمی‌شود داد. ۲۵- از نظر آیت الله بهجت، رأی به اشخاص فاقد این ویژگی‌ها، جایز هم نیست. ۲۶- شخص مشکوک، متروک است. ۲۷- اگر هم ببیند یا احتمال بدهد که فاقدِ صفات رأی می‌آورد، رأی به واجدِ شرایط واجب می‌شود
.

آیا تایید شورای نگهبان، کافی است؟

آیا اینکه شورای نگهبان آمد یک عده‌ای را انتخاب کرد، کافی است؟. نه، ولو آنکه به وظیفه قانونی خود، تام و تمام، بدون لحاظ‌های نفسانی عمل کنند، بلکه هر کسی وظیفه خودش را دارد. ما از اول انقلاب تا حالا شورای نگهبان برای ما انتخاب کرده، چه فتنه‌ها سر ما آمده، چه بلا از انتخابِ اینها آمده است. خوب شورای نگهبان، وظیفه خودش را انجام داه است، تازه معصوم هم نیست، ما قانوناً باید اطاعت کنیم از این بابت، مشکلی ندارد، قانون باید رعایت بشود. ولی وظیفه شرعی و قانونی هر کسی است که خودش چشمش را باز کند. خودش تشخیص بدهد، آن‌ها از صد نفر، ده نفر تشخیص دادند. آیا تمام شد؟ نه، با همین معیارها تأیید می‌فرمایید. چگونه تفحص تعیین می‌کند، تفحص هم باید کامل باشد. همشهری است، با ما قوم و خویش است، همه این‌ها حرام است. تفحص به حد کمال، به حد وسع.

- از دیدگاه آیت الله بهجت، در چه صورتی، رأی دادن واجب می‌شود؟

اگر شخص یا اشخاصی، همه این صفات و ویژگی‌ها را داشته باشد، بر واجدین جایز است رأی دادن، تازه جایز است. خوب، رأی دادن و رأی گرفتن برای این‌ها جایز می‌شود. لکن اگر احتمال بدهد که غیر واجدها رأی می‌آورند، آن وقت رأی دادن، واجب می‌شود. ببینید، چه دقت است، حکم شرع چقدر عجیب است. رأی باید در وقتی باشد که واجد شرایط کنار زده می‌شود، و غیر واجد دارد می‌رود، دارد جا می‌گیرد، امامِ جامعه می‌شود، آن موقع باید رأی بدهد. وقتی غیرصالح وارد اداره کشور می‌شود و صالح کنار زده می‌شود، آنگاه رای دادن، واجبِ شرعی می‌شود. بله، دیدگاه شرع و آیت الله بهجت در بیانیه انتخاباتی ایشان، چنین است.
همچنین، ایشان معتقد بود و در بیانه انتخاباتی خویش، چنین فرموده، متن دقیق صحبت ایشان در این فراز، چنین است: "درحال رأی دادن و گرفتن، خدای عظیم را ناظر به تمام خصوصیات همه بدانند." (در حال رأی دادن و رأی گرفتن خداوند را ناظر بداند. اطاعت خدا را دارم می‌کنم. خدا دارد می‌بیند، من دارم انتخاب خدائی می‌کنم).

تشخیص کاندیدای اصلح اگر در تمامی ۲۷ بند و مورد مانند هم بودند، از دیدگاه آیت الله بهجت

ایشان معتقد بود برخی از راه‌های تشخیص کاندیدای اصلح، در هنگام تحیر و تردید، [این است که] باید ببینید: کدام در عقیده و عمل با امیرالمؤمنین و حضرت مهدی، نزدیک و یا نزدیک‌ترند. الآن حجت و امام حاضر، داریم، زنده است، عین الله الناظرة است، الآن دارد می‌بیند، می‌شنود، کدام از این کاندیداها به امام عصر و مهدی، نزدیک‌تر است. و انتظار در کدام‌یک بارزتر است؟ کدامشان آمادگی بیشتر دارد. کدام، اعتقاداً و عملاً انتظار حضرت مهدی را دارد. یعنی گویا حضرت آیت الله بهجت، عصر ما را عصر ظهور می‌دانند و باید ائمه مردم در امور اجتماعی، افرادی باشند که قرابت بیشتری با امام عصر داشته باشند.

نکته بعدی اینکه، کدام، در امور دین تغییر نداده و نمی‌دهد. کدام معتدل در فکر است، کدام متلون در اعتقاد و عمل است. (یعنی، حزب باد است، یعنی تناقص در اظهارنظرها، در مبانی و در موضوعات مختلف)؛ کدام ملکه تقوی و راستگویی دارد، یا قوی‌تر است؛ کدام، در صفات، شبیه به کفر و نفاق است و کدام دورتر است. (به عنوان مثال، اگر به مردم مظلوم یمن، حمله می‌شود، مواضعی دارد - الآن آمریکا می‌گوید کسی درباره یمن دخالت نکند، او هم می‌گوید نکنید، در سوریه، در لبنان!همین‌جا، خاطره‌ای را از دیدار با سیدحسن نصرالله، برای شما بازگو کنم: ایشان، بنده را دعوت کرد لبنان، سه ساعت ایشان از آقا [آیت الله بهجت] با من صحبت کرد. من خداحافظی کردم و گفتم: وقت شما بیشتر از این‌ها ارزش دارد. گفت تازه سؤال من شروع شده است، یک ساعت دیگر طول کشید، آن وقت بعد از این به ایشان عرض کردم تنها چیزی که فکر می‌کنم آقای بهجت از شما می‌خواهد کمک و یاری رساندن به مردم یمن، آموزش دعا به آن‌ها، آموزش حرف زدن سیاسی به آن‌ها و مجهز کردن آن‌ها باشد، البته ایشان تعجب کرد). جان کلام اینکه، آیت الله بهجت معتقد بود که برای تشخیص اصلح و رأی به کاندیداها، بررسی و تفحص کنید که کدام به خدای متعال، پیامبر و امام عصر نزدیک‌تر است. این‌گونه اشخاص را انتخاب کنید.

مردم در تشخیص کاندیدای اصلح، به چه کسانی مراجعه کنند؟

ایشان در بیانیه انتخاباتی خویش، معتقد بود مکلف، باید فقط با علم و روشنی حرکت کند. در تاریکی و شک، توقف کند تا روشن بشود. یعنی اینکه احتمال بدهید، حالا برویم و اینگونه اصلاً در شرع وجود ندارد. با علم فقط می‌توانید وظیفه‌ تان را تشخیص بدهید. انسان، باید اهل شر و خلاف را بشناسد، تا اهل خیر را هم بشناسد. اما می‌توان، تفحص از عقلای متدین؛ عاقل و متدین با هم. تفحص، هم باید کامل باشد و بدون حب و بغض، تنها برای رضای خدا، اینکه فلان شخصیت از دوستان ما، از شهر ما، و ... [اینگونه مسائل] نباشد. در این صورت، می‌توان از این افراد به تشخیص و اطمینان، رسید. ایشان معتقد بود مسلمانان، باید انتخابات دول کفر را نگاه کنند و دوری کنند. آنجا، اسم فلان است، باند فلان است، دوری کنند از نحوه آرای آنان و از نحوه انتخاب اهل کفر. مثلاً غربی‌ها به هم‌جنس‌بازان هم رأی می‌دهند. آیا این صحیح است؟

- در آستانه انتخابات خبرگان هستیم. درباره انتخابات خبرگان و تعیین رهبر، گویا آیت الله بهجت، فرمایشات خصوصی داشتند که تاکنون شاید کمتر به آن پرداخته شده است و خواص اصحاب ایشان می‌دانند، اگر امکان دارد مختصری در این وقت اندک، توضیح بفرمایید؟

بله، از باب مقدمه، عرض می‌شود که ایران، مملکت شیعه است، در مواقع خطر اساسی به داد این ممکلت رسیدند. همین‌طوری که اول انقلاب هم در موقع خطر اساسی، وقتی همه خواب بودیم، هلیکوپتر آمریکایی‌ها در صحرای طبس، ویران شد، دست الهی بود، درباره خود حضرت آقای خمینی هم جریان که پیش آمده بود، ایشان سکته کردند و بعد از قم می‌بردند، ایشان به آیت الله بهجت پیغام دادند. آقا خیلی ناراحت شد؛ بعد شنیدیم که چه پیش آمده بود. فردایش که آقا از حرم آمد، گفتم چطور شد؟ گفت خدا ده سال به مردم رحم کرد. وقتی امام خمینی رحلت کردند، بعد از این حرف‌ها دیدیم درست ده سال به عمر امام خمینی، اضافه شد. بله، مملکت آن موقعی که نیاز دارد، مراقب هستند.

دیدگاه آیت الله بهجت در انتخاب رهبر معظم انقلاب توسط مجلس خبرگان

توجه و عنایت دیگر امام عصر و تأیید الهی، انتخاب رهبری فعلی می‌باشد. همین‌ها که در آن موقع در خبرگان بودند، بیایند و بگویند کدامشان پیشنهاد کردند رهبری آقای خامنه‌ای را؟ ایشان انتخاب شده الهی بود. تنها این‌ها با یک قیام و قعود، تأییدش کردند، ولی ایشان با تأیید الهی و امام عصر، انتخاب شده بود. خاطره‌ای را که در حضور مرحوم آیت الله بهجت بودم، برای شما نقل کنم، دقیقاً یادم نیست چه سالی بود. بالاخره بعد از سال شصت بود که یک آقایی آمد بعد از روضه در منزل آقا نشسته بودم؛ مجلس که کمی خلوت شد، شخصی روحانی به آقا رو کرد و گفت: آقا خواب عجیبی دیدم. اهل علم بود. شاید سنش بین ۵۰ و ۶۰ بود. از آقا پرسید آقا خواب عجیبی دیدم. روبروی آقا نشسته بود. گفت: خواب دیدم مجلسی هست با جمعیت زیادی، منبر هم نصب است، قرار است آقای خمینی منبر برود، جمعیت همه آماده، آقای خمینی هم نشسته، زمان منبر رفتن شد و همه آماده شدند. حضرت امام رو کرد به آقای خامنه‌ای که شما برو، و آقای خامنه‌ای که جوان بود به ایشان گفت مردم منتظر شما هستند، شما باید صحبت کنید اصرار کرد به ایشان گفت که شما مرا معذور کنید، امام خمینی، دستور داد، امر کرد که شما بالا بروید و آقای خامنه‌ای خائفاً یترقب بالا رفتند. و بعد آن روحانی از آیت الله بهجت، پرسیدند: تعبیر این خواب چه می باشد؟ آقا فوراً و بلافاصله گفت: "این همان است که گفته‌اند بعد از ایشان، ایشان است". آن موقع قائم مقام رهبری، آقای منتظری بود و کسی جرأت تفکر مخالف این را نداشت. چون او را تعیین کرده بودند و کار تمام بود. همین خبرگانی‌ها تعیین کرده بودند و هیچ‌کس جرأت هم نداشت چه آنکه خلاف این حرف بزند. بله، آیت الله بهجت، با نگاه نافذ الهی پیشگویی کرده بودند، بعد از ایشان (امام خمینی)، ایشان (مقام معظم رهبری) است، ما مثل ایشان، چه کسی را داشتیم؟ خبرگان چه کسی را تعیین می‌کرد به جای ایشان، که واجد نصف صفات ایشان باشد؟