تبیان، دستیار زندگی
سنگی گران بها و زیبا که مشتریان زیادی در تمام نقاط دنیا دارد، نام فیروزه احتمالاً از کلمه فرانسوی turquie که همان ترکیه است مشتق شده است و دلیل آن این است که در ابتدا تصور بر آن بوده است که منبع اصلی فیروزه در ترکیه می باشد
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

فیروزه را بهتر بشناسیم

سنگی گران بها و زیبا که مشتریان زیادی در تمام نقاط دنیا دارد، نام فیروزه احتمالاً از کلمه فرانسوی turquie که همان ترکیه است مشتق شده است و دلیل آن این است که در ابتدا تصور بر آن بوده است که منبع اصلی فیروزه در ترکیه می باشد( چون بخشی از فیروزه نیشابور از ترکیه به سایر نقاط جهان صادر می شد.)

فرآوری: زینب عشقی-بخش زیبایی تبیان

احتمال دیگر این است که نام فیروزه (turquoise) از کلمه فرانسوی "Pierre turquin" به معنای سنگ آبی تیره مشتق شده باشد و به نظر میرسد که فیروزه در زبان فارسی از کلمه پیروزی ریشه گرفته است.

فیروزه

رنگ فیروزه بسته به مقدار مس (ایجادکننده رنگ آبی)، کروم یا وانادیوم (ایجادکننده رنگ سبز) و آهن (ایجادکننده رنگ زرد) موجود در سنگ، در دامنه ای از آبی کم رنگ تا آبی مایل به سبز تا سبز مایل به زرد قرار می گیرد و دو نوع معروف آن عبارتند از:
1- فیروزه عجمى: سنگ باطله ندارد و به رنگ آبى پر رنگ است. با ارزشترین نوع فیروزه است و به صورت گرد یا بادامى تراش داده مى شود.

2-فیروزه شجرى: همراه با باطله است. پس از تراش سنگ باطله به صورت شاخه اى یا دندریتى نمایان مى گردد. این نوع فیروزه را به صورت هاى گرد، بیضوى، اشکى و چهارگوش مى تراشند.

فیروزه

در بازارهای جهانی فیروزه هایی که بدون شجره هستند از ارزش بیشتری برخوردار بوده و هرچه مقدار شجره در فیروزه بیشتر باشد از ارزش آن می کاهد. البته فیروزه هایی که شجره هایی که به شکل خطوط نازک بوده و همانند نقش تارعنکبوت (Spider Web) را در فیروزه نشان می دهد از محبوبیت خاصی در بین علاقه مندان برخوردار است.

فیروزه

فیروزه در ایران

همانطور که می دانید نگین های اعلاء و مرغوب فیروزه به سادگی بدست نمی آیند.از دوران باستان تا به امروز مرغوب ترین و بهترین فیروزه در جهان مربوط به کشور ایران بوده که اغلب به رنگ آبی پر رنگ می باشند.
نگین های فیروزه ایرانی به خصوص فیروزه نیشابوری از گذشته تا کنون به کشورها مختلف صادر می شد.برای مثال آمریکا که خود یکی از صادر کنندگان این سنگ بوده، با توجه به میزان علاقه مردم و جواهرسازان یکی از خریداران فیروزه ایرانی است.
بر اساس شواهد قدمت تاریخی معادن فیروزه نیشابور به سالیان دور باز می گردد. با اینکه اولین استخراج فیروزه از این معادن به سال ۱۹۲۰ مربوط می شود.
تاوریه یکی از بزرگترین گردشگران و بازرگانان فرانسوی که در سال های ۱۶۰۵- ۱۶۸۹ میلادی زندگی می کرد در ارتباط با فیروزه ایران نوشت:
((سنگ فیروزه مرغوب تنها در ایران و از دو معدن بدست می آید. یکی از این معادن در فاصله ۳ روز از مشهد و در نزدیکی شهری به نام نیشابور قرار گرفته که کهن صخره نام دارد و دیگری نیز حدود ۵ روز با آن فاصله که با نام نو صخره خوانده می شود.
سنگ های فیروزه در نو صخره از آبی مایل به سفید بوده و از لحاظ جنس نیز نسبت به کهن صخره بد تر است.
لذا شاه ایران استفاده از سنگ های فیروزه کهن صخره را ممنوع اعلام کرده و به کسی حق استفاده از آن را نمی دهد.))
امروزه نیز مانند زمان تاوریه بهترین و با کیفیت ترین سنگ فیروزه، در شهر نیشابوری یافت می شود.

فیروزه

در ایران علاوه بر معادن فیروزه نیشابور که یکی از مهمترین معادن فیروزه در ایران و جهان می باشد ، معادن دیگری نیز در شهر هایی همچون دامغان، طبس، کاشمر و قوچان وجود داشته که با دلیل مقدار کم و یا کیفیت پایین فیروزه، اغلب بهره برداری نمی شود.
برخی از این معادن نیز دارای فیروزه سبز رنگ بوده که از نوع آبی رنگ این سنگ کم ارزش تر بوده و اغلب در ساخت مجسمه ها، ظروف و سایر اشیاء استفاده می شود.

فیروزه

استفاده از فیروزه ایرانی در بازسازی نیم تاجی که ناپلئون بناپارت در سال ۱۸۱۰ میلادی در مراسم عروسی به ملکه خود هدیه داد.

نحوه مراقبت از فیروزه

دو خطر جدى ،فیروزه را تهدید مى کند ؛یکى صدمات ناشى از ضربات سخت و دیگرى ،تغییر رنگ فیروزه که ناشى از ساختار متخلخل فیروزه است .
اگر فیروزه به عنوان گوهر روزانه استفاده مى کنید .حتما" در هنگام کارهاى سخت آن را از دست خود خارج کنید تا ضربه نخورده ،دچار شکستگى نشود .
هنگام شستشوى دست و انجام کارهاى همچون باغبانى ،تعمیر ماشین ،نظافت منزل و استحمام ،از انگشتر یا دستبند فیروزه خود استفاده نکنید ؛زیرا مواد شیمیایى مانند سفید کننده ها و ترکیبات برم و کلر مواد شوینده ،صدمات جبران ناپذیر ى به نگین فیروزه شما وارد مى کند .
لوسیون ها و عطر ها ،منجر به تغییر رنگ فیروزه مى شود .
تمیز کننده ها را در مورد جواهرفیروزه نشان خود به کار نبرید .
اگر نگین فیروزه روى پایه نقره استوار است ،برخى ترکیبات مورد استفاده  براى تمیز کردن و صیقل دادن نقره که حاوى اسید است ،به فیروزه صدمه وارد مى کند.
مهمترین خطری که فیروزه را تهدید می کند ایجاد خراش روی فیروزه، آب داغ ومواد شیمیایی خانگی است و دلیل آن نیز ترکیب هیدراتی در سنگ است.آب و نور نیزباعث تغییر رنگ فیروزه می شود.
خلل و فرج سنگ باعث جذب چربی بدن یا سایر چربی ها می شود که باعث تغییر رنگ فیروزه می شود.



منابع: جواهر بازار، زر، کیمیا استون

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.