گم شدن قطعه ای از پازل زندگی اسلامی

وقتی به ظاهر و سیمای شهری که در آن هستیم  نگاه می کنیم، متوجه گم شدن یک قطعه از پازل زندگی اجتماعی و اسلامی می شویم.
به راستی چرا این قطعه در زندگی شهری یک شهروند مسلمان گم شده، راهکار پیدا کردن آن چیست؟
در این متن سعی داریم به گونه ای به دنبال جواب این سوالات باشیم. نظرات و ایده های شما نیز در این موضوع به ما کمک بسیار خواهد نمود. منتظر جواب های زیبای شما هستیم.

بی تفاوتی شهروندان به خوشبختی  خود و دیگران:

با نگاهی گذرا به زندگی رایجی که در شهرها در حال سپری شدن است، در حالت خوشبینانه می توان گفت، هر کسی به دنبال کار خود است، کسی با دیگری کاری ندارد و به دنبال دخالت و نزدیکی به زندگی دیگری نیست، زندگی ماشینی دنیای شهر نشینی افراد را چنان مشغول خود ساخته است، به طوری که فرصت نگاه کردن به حقایق پیش روی خود را ندارند.
کم نیستند کسانی که در زندگی شهری از هر گونه آلودگی ویروس های مسری همچون ویروس آنفولانزا و سرما خوردگی اجتناب می نمایند اینگونه افراد نه تنها خود بلکه دیگران را نیز آگاه می سازند، ولی نسبت به ویروس گناه و بی حجابی نه تنها کسی دیگری را بر حذر نمی دارد بلکه خود نیز گرفتار آن می شود، این در حالی است آموزه های اسلامی همه افراد را در قبال یکدیگر مسئول و صاحب وظیفه قرارداده است.
کسی نمی تواند نسبت به سرنوشت دیگری بی تفاوت باشد. به همین جهت وظیفه ارزشمند امر به معروف و نهی از منکر را بر عهده همگان قرار داده است. «اْلآمِرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النّاهُونَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ الْحافِظُونَ لِحُدُودِ اللّهِ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنینَ؛ [توبه، آیه 112]. آمران به معروف، نهی کنندگان از منکر، و حافظان حدود (و مرزهای ) الهی، (مؤمنان حقیقی اند)؛ و بشارت ده به (اینچنین) مؤمنان!».
با کم رنگ شدن مسئولیت پذیری در حیطه امر به معروف و نهی از منکر، دامنه گناهانی همچون بی حجابی روز به روز گسترده تر می شود، این در حالی است که اگر مردم به درستی و به طور شایسته به وظیفه ی دینی خود عمل می نمودند اوضاع زندگی شهروندی شاهد مناظر ناخوشایند بی حجابی در شهر نبود.

تأثیر پذیری محیط و اقتباس از الگوهای اجتماعی

قرآن کریم در معرفی الگوهای مناسب دینی و اجتماعی همیشه پیش قدم بوده است، گام برداشتن توأم با حیا و عفت دختران حضرت شعیب (علیه السلام) یکی از الگوهای قرآنی است که خداوند متعال در خصوص آن می فرماید: «فَجاءَتْهُ إِحْداهُما تَمْشی عَلَى اسْتِحْیاء؛ [قصص، آیه 25] ناگهان یكى از آن دو (زن) به سراغ او آمد در حالى كه با نهایت حیا گام برمى داشت»، و یا اینکه در روایات اسلامی صدیقه طاهره فاطمه زهرا (سلام الله علیها) دارای آن درجه از حجب و حیا بودند که حتی در رویارویی با شخص نابینا نیز با کمال حیا و عفاف رفتار می نمایند.

درخصوص الگوی رفتاری حیا و عفاف برای مردان نیز منابع روایی، این چنین الگوی خود را معرفی می نماید، حضرت موسی (علیه اسلام) یکی از نمادهای حیا و عفاف معرفی می شود، کما اینکه در روایتی از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و اله) نقل شده است: «رسول خدا (صلی الله علیه و آله) درباره ایشان فرموده اند: ان موسی کان رجلاً حمییاً ستیراً لایری من جلده شی ء استحیاء منه؛ (صحیح بخاری، ج 4، ص 129) همانا موسی، مردی با حیا و پوشیده بود که به دلیل حیایش هیچ نقطه از بدن وی دیده نمی شد».
به هر حال عوامل محیط از جمله مؤلفه های تأثیرگذار بر رفتار افراد به حساب می آید، گاه جذابیت های ظاهری محیط و روابط اجتماعی موجب می شود زن یا مرد پوشش خاصی را از سایرین الگو برداری نمایند، این مطلب گویای این است که انسان ها از محیط پیرامون خود به شدت تأثیر می پذیرند.
این مطلب وظیفه و رسالت نهادهای فرهنگی را در معرفی برترین الگوهای اجتماعی سنگین می نماید. وقتی نهادهای فرهنگی به هر دلیل (عدم کار و تحقیق میدانی، آسیب شناسی و ارائه راه کارهای جدید) در معرفی الگوهای مناسب اجتماعی خود سستی و کاهلی به خرج دهند، زمینه برای نفوذ و سیطره فرهنگ مهاجم فراهم می شود، آنها می دانند که برای قالب کردن الگوی خود می بایست از جذابیت و خلاقیت خود استفاده نمایند، تا اینکه فرهنگ اسلامی را از میدان روابط اجتماعی خارج سازند. به هر جهت الگوهای رایج موجود در جامعه که توسط رسانه ها متعدد غربی و حتی داخلی ترویج می شود، یکی از موانع توسعه و پیشرفت فرهنگ حجاب و عفاف به حساب می آید.

توجه به شاخص های سبک زندگی اسلامی:

سبک زندگی اسلامی در درون خود عناصر ارزشمندی همچون غیرت مداری، پرهیز از فخر فروشی و خود نمایی، توجه به گوهر درون و عدم تن نازی در برابر نامحرمان، و تقویت عزت نفس و عدم تمنای عشق های پوشالی، و تلاش در جهت کسب رضایت الهی را داراست، از این رو برای مقابله با فرهنگ برهنگی سزاوار است قدری در داشته های ارزشمند فرهنگی خود تحقیق و تفحص صورت گیرد و تلاشی جمعی در جهت گسترش و نهادینه کردن این عناصر در جامعه صورت گیرد.

بی توجهی به عناصر مذهبی و فرهنگی خودی و دینی موجبات مقلوب شدن در برابر فرهنگ مهاجم را فراهم خواهد نمود. فرهنگ بیگانه به دنبال حذف غیرتمندی در روابط اجتماعی است.
با اندکی توجه در برنامه های ضد فرهنگی غرب به خوبی می توان تلاش آنان را برای عادی سازی روابط زنان و مردان را مشاهده کرد، این دسته رسانه ها قباحت و حماقت را تا به جایی رسانده اند که حتی زنان و مردان متأهل نیز داخل در اهداف شوم شان قرار دارند.
در اهمیت و ارزش یکی از عناصر دینی همچون غیرتمندی از امام علی (علیه السلام) این چنین نقل شده است: «عِفَّتُهُ (الرَّجُل) عَلى قدرِ غَیرَتِهِ؛ (نهج البلاغه:ص 477 ، حكمت 47) پاكدامنى مرد به اندازه غیرت اوست».

جایگاه و تأثیر نهادهای آموزشی بر رفتار اجتماعی

اگر اماکن و نهادهای آموزشی همچون کودکستان ها و مدارس و دانشگاه ها به خوبی از عهده رسالت و وظیفه خود در خصوص تعهد اخلاقی دانش آموزان بر آیند خلاء و کاستی ناشی از فقدان برنامه و طرح آموزشی در خانواده جبران خواهد شد. ولی اگر این نهادها نیز با توجه به رسالت مهمی که بر عهده دارند از خود سلب مسئولیت نمایند و هیچ گونه طرح و برنامه جامع و متقنی در جهت توسعه و ترویج فرهنگ حجاب و عفاف ارائه ندهند، باید برنامه های ضد فرهنگی اتاق های فکر، نهاد های ضد فرهنگی باشیم که با برنامه های شوم خود سناریوی نفوذ در مرزهای فرهنگی و دینی ما را رقم خواهند زد.
امام علی (علیه السلام) می فرماید: «وَ اِنَّ اَخَا الحَربِ الاَرِق وَ مَن نامَ لَم یُنَم عَنه» (نهج البلاغه (صبحی صالح)، ص۴۵۲)  این سخن حکمت آمیز امام علی (علیه السلام) بیانگر این مطلب است که، اگر ما در جبهه فرهنگی و تربیتی به خواب رفته باشیم، به این معنا نیست که دشمن اتاق های فکر و براندازی خود را بر علیه فرهنگ مقدس اسلامی تعطیل نموده باشد، بلکه آنان بیدار هستند».

سخن آخر:

علاوه بر مطالب یاد شده، نقش و رسالت رسانه های مکتوب و دیجیتالی بسیارحائز اهمیت است. رسانه ها ابزارهای قدرتمندی هستند که می توانند با به کار گیری نیروی های خلاق و کار آمد، برنامه های جذاب و ارزشمندی در جهت گسترش و ترویج فرهنگ حجاب و عفاف بردارند.